MadenciLİK Özel iHTİsas komisyonu

2.6.6. Üretim Miktar ve Değerleri
Türkiye taş ocakları nizamnamesi dahilinde DİE’ne göre yapıtaşları üretimi 1996 ve 1997 yıllarına göre aşağıdaki tablolarda verilmiştir.

1996 Yılı	Üretim Miktarı (ton)	Birim Fiyat (Ort.) (T.L.)	Değer (x 1000) T.L.
Yapı taşı Tuvenan	12 372 026	316 427	3 914 836 929
Granit (Peg.) Tuvenan	235 298	326 712	76 874 630
Bazalttaşı Tuvenan	346 882	537 775	186 544 500
Kayağan Taşı	---	---	---

Kaynak DİE.

1997 Yılı	Üretim Miktarı (ton)	Birim Fiyat (ort.) (TL.)	Değer (x 1000) TL.
Yapıtaşı Tüvenan	14 878 735	607 211	9 034 537 662
Granit (Peg) Tüvenan	142 555	769 974	109 763 612
Bazalttaşı Tüvenan	519 500	706 270	332 300 000
Kayağan Taşı	-	-	-

Kaynak: DİE
Tahmini olarak Ege Bölgesi bazalt parke taşı (zar taşı) üretimi Aliağa İlçesi Çaltılıdere Köyünün civarında üç şirket tarafından üretilmektedir. Bazalt parke taşı üretimi çoğunlukla el emeği ile gerçekleştirilmektedir. Bu bölgede ocaklardan üretilen bazalt, sütunlar halinde bulunmaktadır. Ocaklarda pasa miktarı zaman zaman %80’lere kadar çıkabilmektedir. Bu bazalt oluşumunun rengi koyu siyah ve ince mineral taneli olmasından dolayı üretimin büyük bölümü (Tahmini %90 nın üzerinde) yurt dışına özellikle de Almanya’ya verilmektedir. Avrupa da bu yöremizin bazaltları çok iyi isim yapmış ve aranan bir yapıtaşı olmuştur. Pahalı olmasından dolayı yurt içi tüketimi azdır. Ayrıca hidrolik kırma makineleri ile üretim uygun olmamaktadır. Bu bölge de tahmini olarak son üç yılın parke taşı üretimi aşağıdaki tabloda verilmiştir.

İzmir Aliğa Bazalt Üretimi (ton)
Şirketler	1997	1998	1999
ESMAD	9 000	13 000	7 000
İZMİR BAZALT	7 500	9 000	8 000
ALDUR	6 500	8 000	7 000
Toplam	23 000	30 000	22 000

Yine İzmir ili Bergama İlçesi, Kozak nahiyesinde üretilen granit parke (zar taşı) üretimi önemli bir yer tutmaktadır. Burada etkili dört şirket önemli miktarda paya sahip olup üretimlerinin % 70 – 80 ‘ini ihracat olarak gerçekleştirmektedirler. İç piyasa da ise 15 000 – 20 000 granit parke taşı tüketilmektedir.

Bergama, Kozak Granit Parke Taşı Üretimi (ton)
Şirketler	1997	1998	1999
Naturel Madencilik	25 000	20 000	30 000
Taşımpeks	20 000	15 000	17 000
İzmir Bazalt	15 000	20 000	18 000
Bertaş	10 000	5 000	5 000
Toplam	70 000	60 000	70 000

Kireçtaşından parke taşı üretimi ise Eskişehir Bölgesinde yıllık olarak talebe bağlı olarak 2000 ton civarında üretilmektedir ve Almanya’ ya verilmektedir.

Yaklaşık olarak Çan yöresinde 20 adet taş ocakları nizamnamesine göre ruhsatlı saha bulunmaktadır ve 12 işyeri faaliyet halindedir. Yıllık üretim tahmini olarak 5000 ton civarındadır.
Kayağan taşı üretimi Muğla ve Bodrum yöresinde yapılmaktadır. Hukuksal problemler nedeniyle belli oranlarda üretim rakamı belirtmek mümkün gözükmemektedir. Kayağan taşı üreticileri hukuksal yönden yoğun problemleri nedeniyle yatırım ve üretim çalışmalarını planlı ve programlı yapamamakta ve sadece bir yıl bazında talebi karşılamaya çalışmaktadır. Yurt dışından çok yoğun talep olmasına rağmen mevcut sorunlar nedeniyle yeterince üretim yapılamamakta ve taleplere cevap verilememektedir.
2.6.7. Eğitim
Yapıtaşları konusunda eğitim yok denecek kadar azdır. Sektörde çalışanlar, usta – çırak ve çevreden görerek ve deneyerek yetişmektedir. Buna en güzel örnek Afyon, Nuh kasabası çevresinde ikamet edenler verilebilir. Bu yörede yaşayanlar yapı taşlarının üretiminde kendi kendilerini yetiştirmektedir. Benzer tarzda Bergama yöresinde granit parke taşı üretimi de örnek olarak gösterilebilir. Eğitim konusu sektör için büyük bir sıkıntı kaynağıdır ve vasıflı eleman ihtiyacı önemli boyutlardadır. Türkiye’ deki mevcut orta öğretim düzeyinde meslek liselerinin mermer teknolojisi olan bölümlerinde yapı taşları konusunda uygulamalı eğitim verilmelidir. Ara eleman ve vasıflı işçi eğitim planı geliştirilmelidir. Bunlara ilaveten Üniversitelerin Yerbilimleri ile ilgili (özellikle Maden ve Jeoloji Müh. Böl.) Fakülte ve Bölümlerinde yapıtaşları konusunda eğitim mutlaka verilmelidir. Bu konu Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Maden ve Jeoloji Bölümlerinde bu sene mermer dersleri kapsamında verilmeye başlanmıştır.