Magistr dissertasiyasi ixtisasın şifri və adı 060402 “Mühasibat uçotu və audit”

711saylı hesabda əsasən aşağıdakı xərclər əks etdirilir:

hapazır məhsul anarlarında taralara və hazır məmulatların qablaşdırılmasına çəkilən xərclər;	məhsulların göndərilməsinə stansiyalarına çatdırılması, vaqonlara, gəmilərə və digər nəqliyyatvasitələr inə yüklənmiş xərclər;	satılmış təşkialtlarına və digər vasitəçi təşkialtlara ödənilən komisyon xərcləri;	satış yerlərində məhsulun mühafizə edildiyi binların saxlanması xərcləri;	reklam xərcləri və sair buk imi xərcləri.

711 saylı hesabdan ancaq maddi istehsal sahələrinin müəsisələrin istifadə olunur. Müxtəlif hesabların (112, 201, 221, 223, 531, 431, 521, 522, 533 və sair) krediti ilə müxabirləşməklə 43 saylı hesabın debetinə toplanmış kommersiya xərcləri hesabat dövrünün sbununda, satışdan gəlirin bu və ya başqa hesabat dövrünə aid edilməsi uyğun müəssisənin seçdiyi uçot siyasətinə uyğun olaraq 205 «mallar» və ya 601 «Satış» hesablarına silinir.

Kommersiya xərclərinin tərkibinə daxil olan qablaşdırma və daşınma xərcləri müvafiq növ məhsulların maya dəyərinə bilavasitə aid edilir. bu cür aid etmənin mümkün olmadığı hallarda adı çəkilən xərclər hər ay planlaşdırma, uçot və kalkulyasiya uyğun sahə təlimatlarında nəzərdə tutulmuş müəyyənbir bazaya mütənasib olaraq (məhsulun çəkisi, həcmi, istehsal maya dəyəri) bölüşdürülür.

Barter qaydasında məhsul satışının uçotu. Barter əməliyyatları, dəyəri ödənilmədən ekvivalent məbləğdə qarşılıqlı mal (iş, xidmət) mübadiləsini nəzərdə tutur.

Barbeor əməliyyatlarının mühasibat uçotunun aparılması və bunun mayliyyə nətiələrinin müəyyən edilməsi, müəssisənin seçdiyi uçot siyasətindən və əməliyyatın aparılma şərtlərindən, yəni malları (işləri, xidmətləri) kimin birinci göndərməsindən (yeroinə yetirilməsindən) asılıdır.

Barter əməliyyatları ilə dəyər ödənildikcə müəssisəyə daxil olan məhsullar (mallar), əsas vəsaitlər və sair əmlaklar, yaxud təhvil alınmış iş və xidmətlər 201 «Material ehtiyatları», 205 «Mallar», habelə başqa müvafiq hesabların debetində, 531 «Malsatan və podratçılara qısamüddətli kreditor borcları», 431”Malsatan və podratçılara uzunmüddətli kreditor borcları” yaxud 217 «Başqa qısamüddətli debitor borcları» hesabının kreditində əks etdirilir. Eyni zamanda, müvafiq olaraq 601 «Satış» 611 “Sair əməliyyat gəlirləri” hesablarının kreditinə217 «Başqa qısamüddətli debitor borcları» yaxud 531 «Malsatan və podratçılara qısamüddətli kreditor borcları», 431”Malsatan və podratçılara uzunmüddətli kreditor borcları” hesabının və ya dəyəri barter əməliyyatları ilə ödənilən məhsulların (malların, əsas vəsaitlərin və sair əmlakın), yaxud yerinə yetirilmiş iş və xidmətlərin maya dəyəri müvafiq satış hesablarının debetinə yazılmaqla silinir. Beləliklə, bu dəyərlilər əvvəlcə uçota alınmış müvafiq hesabların kreditiv ə uyğun gələn satış hesablarının debeti uyğun müxabirləşir. Göstərilən əməliyyatlar uyğun maliyyə nəticələri 80 «Mənfəət və zərər» hesabına silinir.

Barter əməliyyatları, satışa yola salınmış məhsullara (mallara), yaxud təhvil verilmiş iş və xidmətlərə (dəyər ödənilmədən) görə həyata keçirildikə müvafiq satış hesablarının kreditinə, 171 saylı“Alıcılar və sifarişçilərin uzunmüddətli debitor borcları” hesabı, 211 saylı « Alıcılar və sifarişçilərin qısamüddətli debitor borcları» hesabı, yaxud 531 «Malsatan və podratçılara qısamüddətli kreditor borcları» hesabı və ya 431”Malsatan və podratçılara uzunmüddətli kreditor borcları” hesabının debetinə yazılış verilir. Eyni zamanda, müvafiq satış hesablarının debeti, satışa yola salınmış məhsulların (malların), əsas vəsaitlərin və sair əmlakların və ya yerinə yetirilmiş işin və xidmətin maya dəyərini uçota alan hesablarla müxabirləşir.

Göstərilən əməliyyatlar uyğun maliyyə nəticələri 801 «Ümumi mənfəət

(zərər)» hesabına silinir.

Barter əməliyyatları ilə əlaqəli olan xərclərin uçotu (üstəlik, kommersiya xərcləri, gömrük rüsumu ödənişi və sair gömrük xərcləri), habelə əlavə dəyər vergisi və aksiz ilə əlaqədar olan və s. xərclər nağd və ya nağdsız hesablaşma uyğun satış üçün qüvvədə olan ümumi qaydada həyata keçirilir.