Məktəb: 245 nömrəli tam orta məktəb Sinif: X fənn: Riyaziyyat

Yüklə 26,6 Kb.

tarix	17.06.2018
ölçüsü	26,6 Kb.
	#53984

TRİQONOMETRİYA Triqonometriya
Triqonometriyanın tarixi
Triqonometrik d üsturlar
Triqonometriyanın tətbiq olunduğu sahələr
Pifaqor teoremi nəyə deyilir

Hazırladı: Mədinə Hüseynli

Məktəb: 245 nömrəli tam orta məktəb

Sinif: X

Fənn: Riyaziyyat

Mövzu: Triqonometriya

https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9d/circle-trig6.svg/300px-circle-trig6.svg.png

https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d2/pythagorean.svg/200px-pythagorean.svg.png

TRİQONOMETRİYA

Triqonometriya (yunanca trígono “üçbucaq" və métron “ölçü") - həndəsənin bir hissəsi olub üçbucaqların tərəflərinin uzunluğu və bucaqları arasındakı münasibətləri öyrədir. Triqonometriyanın əsas vəzifəsi üçbucağın verilmiş üç parametri (yan tərəfi, bucağı, meridian və s.) əsasında yerdə qalanlarını təyin etməkdən ibarətdir.

Triqonometriyanın tarixi:çox uzun mərhələli olan triqonometriyanın tarixi 3000 ilə yaxındır. Vətəni Misir və Hindistan hesab olunur. Üçbucaqların tərəfləri və bucaqları arasında əlaqənin ilk dəfə Misir astronomları Hipparx və Ptolomey tərəfindən tapıldığı hesab edilir. Triqonometriya sözünə ilk dəfə alman riyaziyyatçısı Pitiskusun kitabında 1505-cı ildə rast gəlinib

Triqonometriya haqqında ilk anlayışlar Misirdə yaranmışdır. Qədimi Hindistan astronomları vətərin sinusla əlaqəsindən istifadə edərək düzbucaqlı üçbucağın tərəf və bucaqları arasındakı əlaqəsindən istifadə edərək müxtəlif funksiyalar yaratmışlar. Bu yolla Hindistanda triqonometriyanın bünövrəsi qoyulur. Hindistan alimləri müxtəlif triqonometrik münasibətlər yaradırlar. Müasir dövrdə Hindistan alimi Brahmaquptanın (VII əsr) ifa etdiyi düsturlar müasir dövrdə aşağıdakı kimi ifadə olunur:

Triqonometrik düsturlar: Düzbucaqlı üçbucaq və onun qarşı və bitişik tərəfləri nə adlanır? Düzbucaqlı üçbucağın düz bucaq qarşısındakı tərəfi hipotenuz, ona bitişik tərəflər isə katet adlanır. Katetləri bərabər olan düzbucaqlı üçbucaq bərabəryanlı düzbucaqlı üçbucaq adlanır.

Triqonometriyanın tətbiq olunduğu sahələr:Triqonometrik hesablamalara demək olar ki insanların həyatında hər an rast gəlinir: fizikada,təbiətdə,biologiyada,musiqidə, tibbdə və s.

$\sin^2 \alpha + \cos^2 \alpha = 1$

$\sin\alpha = \cos(90^\circ - \alpha)$

Pifaqor teoremi nəyə deyilir?

*Düzbucaqlı üçbucağın hipotenuzun kvadratı katetlərin kvadratları cəminə bərabərdir.

Düzbucaqlı üçbucaqda iti bucaqların cəmi nəyə bərabərdir?

*İti bucaqlarının cəmi 90°-yə bərabərdir.

https://upload.wikimedia.org/wikipedia/az/thumb/a/a3/d%c3%bczbucaqliucbucaq.jpg/300px-d%c3%bczbucaqliucbucaq.jpg

Yüklə 26,6 Kb.

Dostları ilə paylaş: