BİLGİSAYARIN TEMEL BİRİMLERİ
Masaüstü Bir Bilgisayarın ve Çevre Birimlerinin Görünüşü
Bilgisayarlar iki ana birimden oluşurlar.
-
DONANIM (Hardware)
-
YAZILIM (Software)
DONANIM ; Bilgisayarların fiziksel parçalarına denir. Yani elimizle tutup, gözümüz ile görebildiğimiz tüm parçalar bilgisayarın donanımını oluşturur.
YAZILIM ; Bilgisayarın çalışmasını sağlayacak işletim sistemi, uygulama programları (Ofis, Çizim, muhasebe v.b), yardımcı programlar (Antivirüs, sistem bakım ve onarım, güvenlik duvarı v.b) gibi tüm programlar yazılım olarak adlandırılır.
Yazılım olmadan alınan bir bilgisayar donanımı hiçbir işe yaramayacaktır. Donanıma hayat veren, çalışmasını sağlayan yazılımdır. Bu yüzden yeni satın alınacak bir bilgisayar için işletim sisteminin de beraberinde satın alınması gerekmektedir.
1. DONANIM (HARDWARE)
Donanım, bir bilgisayarın dıştan bakıldığında görülen fiziksel aksamı ile içi açıldığında görülen tüm elektronik devre ve kartlar ile diğer parçaların tümüne birden verilen isimdir. Dıştan bakıldığında görülen monitör, klavye, mouse v.b gibi aletler bilgisayarın dış donanımını, içten bakıldığında görülen anakart, mikroişlemci, RAM Bellek, ekran kartı, ses kartı, güç kaynağı v.b gibi kısımlarda bilgisayarın iç donanımını temsil eder.
Bir bilgisayar kullanıcısı, satın aldığı ve kullandığı bilgisayar donanımının özelliklerini ve ne işe yaradığını temel bilgi seviyesinde de olsa bilmelidir. Bilgisayar donanımı incelenirken bilgisayar kasasının dışındaki ve içindeki birimler olarak incelenecektir.
TEMEL BİRİMLER MONİTÖR (EKRAN)
Bilgisayarın ürettiği bilgileri hızlı ve görsel bir biçimde kullanıcıya ulaştıran, yapı itibarı ile televizyona benzeyen, temel birimlerdendir. Yapılan tüm işlemler ilk önce ekranda görülür.
Ekranda görüntüyü sağlayan en küçük renk noktasına piksel adı verilir. Piksellerin sayısı ne kadar çok ise ekranda elde edilebilecek görüntünün netliği de o kadar fazla olur. Bu sayı çözünürlük olarak tanımlanır. Çözünürlük ekran kalitesini birinci derecede etkileyen etmendir. Örneğin ; 800x600 çözünürlüğüne sahip bir ekranın bir satırında 800, bir sütununda 600 piksel vardır. Yani ekran üzerinde 480.000 piksel bulunur. 1024x768 çözünürlüklü bir ekrandaki görüntünün kalitesi, 800x600 çözünürlüğe sahip bir ekranın görüntü kalitesinden daha iyidir. Çünkü piksel sayısı fazladır.
Monitörlerin ekran boyutları, köşeden köşeye INCH (1 inch = 2,54 cm) olarak belirlenir.
Günümüzde bu boyutlar ; 17 inch, 19 inch, 21 inch değerlerindedir.
Günümüzde, bilgisayar monitörleri yapı ve çalışma tekniği itibarı ile iki çeşittir.
-
Katot ışınlı Tüp (CRT – Cathode Ray Tube) Monitörler,
-
Sıvı Kristal (LCD – Liquid Crystal Display) Monitörler.
1-) Katot Işınlı (CRT) Monitörler
Bu tür monitörler, tüplü monitör olarak isimlendirilir. Radyasyon yayımları fazladır. Fazla güç harcarlar ve yapıları büyüktür. Günümüzde üretimleri, satışları ve kullanımları yok denecek kadar azalmıştır.
2-) Sıvı Kristal (LCD) Monitörler
Özel olarak üretilmiş, iki camın arasına yerleştirilmiş sıvı kristallerine elektrik verilmesi sonucu, bu kristallerin renk değiştirmesi ile renkli görüntü elde edilen monitörlerdir. İlk çıktıklarında dizüstü bilgisayarlarda kullanılan bu tür monitörler, günümüzde fiyatlarının uygun değere gelmesi sonucu masaüstü bilgisayarlarda da kullanılmaya başlanmıştır. LCD monitörler için kaliteyi belirleyen en temel özellik tazeleme süresidir. Bu süre 4 ms’ nin altında olmalıdır.
Avantajları :
-
Titreşimsiz oldukları için gözü az yorarlar.
-
Çok az radyasyon yayarlar.
-
İncedirler, az yer kaplarlar.
-
Güç tüketimleri azdır.
Dezavantajları :
-
Ön yüzeyi darbe ve çarpmalara karşı hassastır.
-
Ölü piksel olasılığı vardır.
g) Kontrast oranı düşüktür.
TEMEL BİRİMLER KLAVYE
Bilgisayara bilgi girişi için en sık kullanılan temel birimdir. Bilgisayarı kullanmanın temel zorunluluğu öncelikle klavyeyi kullanabilmektir. Klavye bir giriş birimidir. Gelişen bilgisayar teknolojileri sonucu klavye de bu değişiklikten nasibini almış ve çeşitli şekillerde üretilmeye başlanmıştır. Normal tuşların haricinde, üzerinde multimedya (Ses kontrol, CD Oynatıcı, Media player v.b) özelliklerini açan tuşlar bulunduran multimedya klavyeler geliştirilmiştir.
Alfabe harflerinin yerleştiriliş şekline göre F klavye ve Q klavye olmak üzere iki tipi bulunur.
Q Klavye F Klavye
Klavyenin sol üst köşesindeki harf Q ile başlıyorsa klavye, Q klavyedir. Q klavye, genellikle İngilizce klavyeler dikkate alınarak hazırlanmıştır. Bu klavyelere QWERTY klavyelerde denir.
Klavyenin sol üst köşesindeki harf F ile başlıyorsa klavye, F klavyedir. F klavye, aynen daktilolardaki harflerin diziliş sırasına göre düzenlenmiştir.
TEMEL BİRİMLER FARE (MOUSE)
Fare, klavye gibi bir giriş aracıdır. Özellikle çizim programları başta olmak üzere bir çok programda kullanılmaktadır. Günümüzdeki işletim sistemlerinin grafik ara yüz kullanmasından dolayı birçok işlem fare ile yapılmaktadır. Bu yüzden fare vazgeçilmez temel birimlerden birisidir.
Bilgisayar Faresinin mucidi Douglas Engelbart isimli bir bilim adamıdır. 1964 yılında farenin ilk denemelerini yapmaya başlamış, 1970 yılında ise patentini almıştır.
İlk bulunduğu yıllardan günümüze kadar fare bir çok değişiklik geçirmiş ve şu anki modern görünümünü almıştır.
Fare, uzun yıllar altındaki bir topun hareket etmesiyle çalıştı. Günümüzde top yerine lazer ışığı ile çalışan optik fareler yaygın olarak kullanılmaktadır. Ayrıca, Kızılötesi ışınla veya radyo frekans sinyalleri ile kablosuz olarak çalışan fareler de sık olarak kullanılmaktadır.
Kablosuz Fare
Fare’ ler bağlantı yuvalarına göre PS/2 fare ve USB Fare
olarak adlandırılırlar.
Çeşitli Tiplerdeki Fareler
Sol Tuş : İşletim sisteminde ve uygulama programlarında komut çalıştırmak ve dosya seçmek için kullanılır.
Tek Tıklama : Genellikle seçmek için kullanılır.
Menüde yapılırsa komut çalıştırır.
Çift Tıklama : Bir uygulamayı çalıştırmak için kullanılır.
Basılı tutma : Sürükleme işlemi için kullanılır.
Sağ Tuş : İşletim sisteminde ve uygulama programlarında içerik menülerini açar.
Kaydırma (Scroll) Tekerleği : Çizim, yazım programlarında ve Internet’ te oldukça işe yarayan bir düğmedir.
Fare’ nin tuşları ve Görevleri
TEMEL BİRİMLER
BİLGİSAYARIN KASASI
Bilgisayarı oluşturan parçaları (anakart, işlemci, RAM, diğer kartlar v.b) içinde barındıran elektrostatik kutulardır. Bilgisayar kasaları, sistemin elektrik bağlantısını sağladığı gibi arkasındaki giriş – çıkış uçları sayesinde dış birimlerle de (klavye, fare, yazıcı v.b) iletişim kurmasına imkan tanır.
Günümüzde yaygın olarak kullanılan kasa formu ATX ve BTX adı verilen kasa tipidir. Yatık olan kasalara SLIM, dik olan kasalara da TOWER KASA adı verilir. ATX formundaki bir bilgisayar kasasının arka bağlantıları aşağıdaki şekilde gösterilmiştir.
Bilgisayar Kasasının Arka Bağlantıları
KASANIN İÇİNDEKİ BİRİMLER
ANAKART (MAINBOARD)
Anakart, bilgisayar kasasının içinde yer alan diğer kartların takıldığı ve donanımların bağlandığı en temel birimdir. Anakart, üzerinde yer alan veri yolları sayesinde ; mikroişlemci, RAM, ekran kartı, ses kartı, Ethernet (Ağ) kartı, disket sürücü, CD-ROM sürücü, sabit disk v.b birimler arasındaki veri iletişimini sağlar.
Anakart üzerinde işlemcinin takılacağı SOKET, RAM’ lerin takılacağı SLOTLAR, TV kartı, ağ kartı v.b kartların takılacağı PCI SLOTLARI, ekran kartının takılacağı PCI Express SLOTU, güç bağlantı KONNEKTÖRÜ ve sabit disk, CD-ROM gibi aygıtların bağlandığı KONNEKTÖRLER bulunmaktadır.
Günümüzde bazı anakartlar modellerinin üzerlerinde ekran kartı, ses kartı, ağ kartı bütünleşik olarak yer almaktadır. Bu tür anakartlara ONBOARD anakart adı verilir.
Dostları ilə paylaş: |