Microsoft Word Slovakiya iqtisodiyoti

Slovakiya iqtisodiyoti Slovakiyaning 2004-yilda Yevropa Ittifoqiga aʼzo boʻlishi va 2009-yil boshida yevroni qabul qilishiga asoslanadi. Uning poytaxti Bratislava Slovakiyadagi eng yirik moliyaviy markaz hisoblanadi. Mamlakatda 2018-yil 1-chorak holatiga koʻra ishsizlik darajasi 5,72 % ni tashkil etdi[21].
Slovakiya yalpi ichki mahsuloti 2000-yildan 2008-yilgacha juda kuchli oʻsganligi sababli — masalan, 2007-yilda YaIMning 10,4 % oʻsishi — Slovakiya iqtisodiyoti „Tatra yoʻlbarsi“ deb nomlandi.
Tarixi
1993-yil yanvar oyida Slovakiya Respublikasi tashkil topganidan beri Slovakiya markazlashgan rejalashtirilgan iqtisodiyotdan erkin bozor iqtisodiyotiga oʻtishni boshdan kechirdi, baʼzi kuzatuvchilarning fikriga koʻra, bu jarayon 1994— 1998-yillarda kapitalizm va bosh vazir Vladimir Meciar hukumatining fiskal siyosati tufayli sekinlashdi. Meciar davrida iqtisodiy oʻsish va boshqa asoslar barqaror ravishda yaxshilangan boʻlsa-da, davlat qarzi, xususiy qarz va savdo taqchilligi ham oʻsdi va xususiylashtirish notekis kechdi. YaIMning real yillik oʻsishi 1995-yilda 6,5 % ni tashkil etgan boʻlsa, 1999-yilda 1,3 % gacha pasaydi.
„Liberal-konservativ“ bosh vazir Mikulas Dzurindaning ikki hukumati (1998—2006) makroiqtisodiy barqarorlashtirish va bozorga yoʻnaltirilgan tarkibiy islohotlar siyosatini olib bordi. Hozirgi kunda Slovakiyaning deyarli butun iqtisodiyoti xususiylashtirildi, xorijiy investitsiyalar koʻpaydi. 2000-yillarning boshlarida asosiy eksport bozorlaridagi tanazzulga qaramay, iqtisodiy oʻsish kutilganidan oshib ketdi. 2001-yilda makroiqtisodiy barqarorlashtirish va tarkibiy islohot siyosati ishsizlikning keskin oʻsishiga olib keldi. Ishsizlik 2001-yilda 19,2 % ga (Eurostat mintaqaviy koʻrsatkichlari) yetgan holda eng choʻqqisiga chiqdi va u 2006-yil sentyabr oyida (metodologiyaga qarab) 9,8 % yoki 13,5 % atrofidagi koʻrsatkichga tushdi. Qattiq ichki talab
2002-yilda iqtisodiy oʻsishni 4,1 % ga oshirdi. Eksportning kuchli oʻsishi, oʻz navbatida, uy xoʻjaliklari isteʼmolining pasayishiga qaramay, iqtisodiy oʻsishni 2003-yilda 4,2 % va 2004-yilda 5,4 % ga olib keldi. 2005-yilda yalpi ichki mahsulotning 6 % ga oʻsishiga bir qancha omillar sabab boʻldi. Isteʼmol narxlari inflyatsiyasi 1993-yildagi 26 % dan 2004-yilda oʻrtacha 7,5 % gacha tushdi, ammo bu Slovakiyaning Yevropa Ittifoqiga qoʻshilishidan oldin subsidiyalangan kommunal xizmatlar narxlarining koʻtarilishi bilan kuchaygan. 2005-yil iyul oyida inflyatsiya darajasi 2,0 % gacha pasaydi va 2005-yilda 3 % dan kamroq hamda 2006-yilda 2,5 % ni tashkil qiladi. 2006-yilda Slovakiya OECD aʼzolari orasida eng yuqori iqtisodiy oʻsishga erishdi (8,9 %) va bu koʻrsatkich bilan Yevropa Ittifoqi davlatlari ichida uchinchi oʻrinni (Estoniya va Latviyadan keyin) egalladi. Mamlakat boylik va bandlikdagi mintaqaviy nomutanosibliklarni bartaraf etishda qiyinchiliklarga duch keldi[22]. Aholi jon boshiga yalpi ichki mahsulot Bratislavada Yevropa Ittifoqi oʻrtacha koʻrsatkichining 188 % iga toʻgʻri kelsa, Sharqiy Slovakiyada atigi 54 % gacha oʻzgarib turadi.
YaIM oʻsishi
Jahon banki maʼlumotlariga koʻra Slovakiya yalpi ichki mahsulotining rivojlanishi[