Mikroprotsessorlar va mikroehm asoslari

0.12-rasm. Pechni ishlashini boshqarish sistemasini stm knirali sxemasi
347

---

10.13-rasm. Pechning haroratini nazorat qiluvchi va rostlab turuvchi MP sistemani
printsipial sxemasi.
Pechning haroratini o’lchash uchun TPR- 0679-01 turidagi temperatura datchigini
tanlaymiz.
TPR-0679-01 turidagi termodatchikning turli muhit haroratini o’ lchashga 
mo’ ljallangan. Ya’ni termodatchik inert gazlarning, havoning, eriyotgan moddaning 
haroratini oTchaydi. M uhit harorati uzlukli ravishda o’ lchanadi. Datchikning ishlash 
printsipi termoEDS ga asoslangan bo’ lib, o’ lchanayotgan muhitga tushirilganda 
termoparaning sovuq va issiq elektrodlari orasida termoEDS o’zgaradi va bu 
o’zgarishni ikkilamchi asbobda ko’rish mumkin.
Termoelektrik o’zgartirgichning umumiy ko’ rinishi 10.14-rasmda ko’rsatilgan. 
Termodatchikning xususiyatlari:
348

---

-haroratni ulchash diapazoni 0.... +1200 °S;
-konstruktsiyasi EN 1434 yevropa normallari bo'yicha qurilganligi; 
-y o ’ l q o 'y ilish i mumkin bo'lgan xatolik ± 4,47 %;
-o’ rtacha ishlash davri 6 y il;
-1000 soatda bo’ zilmay ishlash extim olligi 0,97;
-og’ iriig i terniodatchikning konstruktsiysiga mos ravishda 1 ...3,7 kg; 
-terinoelektrod diametrining uzunligi.0,5 mm;
1 0 . 1 4 -ra s m . T I ‘ li- 0 6 7 9 - 0 1 H ir id a g i te r m o c le k ir ik o 'z g a r tir g ic h .
10.5. Pechning h a ro ra tim nstzoral q ilu vch i K 580VM 80A fu rid a g i 
m ikroprotsessorli q u rilm a n in g s ir iik lu r a li sxemasini tuzish.
Pcchning haroratini 
nazorat q ilu v c h i m ikroprotsessorli 
qurilm aning 
ta xm in iy 
strukturali 
sxemasi 
10.15-rasmda 
keltirilg an . 
Qurilma 
ushbu 
bloklardan 
tashkil 
topgan.
ГЮ -lazali impulslar 
generatori: 
KR580YMS0A-markaziy protsessorli 
clement 
im ikropvotsessor): 
XD-lmrorat 
datchigi: 
K-ktichayiirgich: 
ATSP 
anaiog-raqam li 
o'zgarijrgich: 
II-yo nd osh interlexs; 12 ketm a-ket imerfeys: 
O / l i - o ’ /.garuvchan 
xotira 
qurilm asi; P Z U -d o im i\ 
xotira qurilm a si: K< 1 iQ -kiritu ve h i/ch iq a ru \ chi qurilm a 
(klaviaiura b lo ki): K K -k la v ia lu ra ko m ro lle ri: D K -d isp lc v ko n tro lle ri; Ds-disndreslar 
shinasi: BSH-boshqarisb shiurisi: QSH-qi_\ m atlar hinr.si; BM -bajaruvehi mexanizm.
10.15-rasm. KR 580У.Ч80А turidagi mikroprotsessor asosidapechni haroratini
nazorat qiluvchi qurilmaning strukturali sxemasi.
349

---

Qurilmaning ishlash negizi. Nazorat qilinayotgan pechkaga o’rnatilgan harorat 
datchigi 
(H A ) 
haroratni 
o’zgarishini 
kuchlanishga 
(tokga) 
aylantirib 
K- 
kuchaytirgichga beradi. K-kuchaytirgichning kirishidagi kuchlanish (tok) kuchaytirilib 
unifikatsiyalangan ya’ni normal kattalikdagi signalga aylantirib beriladi. K- 
Kuchaytirgichning chiqishidagi uzuluksiz signal ATSP orqali 8-razryadli yondosh 
kodga aylantirib Il-prgrammalashtirladigan parallel interfeysning A-portiga beriladi.
11 
interfeysning qiymatlar buferli registri ATSP dan olingan qiymatlami 
mikroprotsessorning qiymatlar shinasiga uzatib beradi. Mikroprotsessorga uzatilgan 
qiymatlar operativ xotira qurilmasiga (OZU) yozilgan programma asosida qayta 
ishlanadi va olingan natija operativ xotirasiga yozilib qo’yiladi. Olingan natija I I -
interfeysining B-porti orqali displeygaham chiqariladi.
Mikroprotsessordan 
olingan 
natijalarni 
yoki 
boshqaruvchi 
so’zlarni 
(buyruqlarni) I2-programmalashtirilgan ketma-ket interfeysi orqali aloqa yo’ liga, ya’ni 
periferiya qurimalariga uzatish mumkin.
Mikroprotsessorli qurilmani ishga tushirish, to’ xtatish uning ishlash rejimlarini 
o’ lchash, chegaralarini o’zgartirish, programmani kiritish kabi ishlarni klaviatura bloki 
orqali amalga oshiriladi. Klaviatura blokini ma’ lumotlar magistraliga ulash uchun 
maxsus klaviatura kontrolleri ishiatiladi.
K o ’p ishlatiladigan qism prgrammalarini, o’ zgarmas kattaliklami, monitor qism 
programmalarini saqlab turish uchun doimiy xotira qurilmasi (PZU) ishiatiladi.
Pechning haroratini nazorat qilishga ishlatiladigan elem entlarni tanlash.
1. Harorat datchigi sifatida TPR-0679 turidagi qarshilik termoterini qo’ llash 
mumkin.
2. 
Analog-raqamli 
o’zgartirgich 
(ATSP) 
sifatida K1107PV4 turidagi 
mikrosxema tanlaymiz.
3. 11-interfeysi sifatida KR580VV55 turidagi programmalashtiriladigan parallel 
interfeys tanlaymiz.
4. I2-interfeysi sifatida KR580VV51 turidagi programmalashtiriladigan ketma- 
ket interfeysni tanlaymiz.
5. OZU - sifatida K155RU1 integral mikrosxema asosida tuzilgan xotira 
qurilmasini tanlaymiz.
6. Doim iy xotira sifatida qayta programmalashtirilgan doimiy xotira K573RF2 
mikrosxemasini tanlaymiz.
10.6. C hiziqli elektrom agnitli dvigatelni m ikroprotsessorli boshqarish sxemasini
tuzish.
10.6.1. M ikroprotsessorni ob ’ekt bilan bog’lanish sxemasi.
P boshqarish sistemalarni amalda qo’ llash uchun misol sifatida KR580 
mikroprotsessori asosida 2 chiqishli elektromagnit dvigatelni (yuritmani) boshqarish 
jarayoni bilan tanishamiz. Quyidagi rasmda MP ning asosiy qismlari va ob’ekt bilan 
bog’ lanishning strukturali sxemasi keltirilgan.
350

---

Hotira