Mikroprotsessorlar va mikroehm asoslari

O ZU
PZU
In.d.
Kl.
Ml’
TKi
Intcrf. I
MSI I 
ASK 
BSII
PI Л'Г.А Ml
inleifevs
" T .........i ” 
~~f
.....
h
| и . n
v I
Y 
f j
UMKI M l
J|{ I 
Boshqarish obektU;
7 Ы
---------
BO
!
MP bina kristalli 8-razryndli 580VM80A MP asosida 
q u i
iigan bo'iib. lashqi 
obekt bilan bog'lanish uchun M l bosma plalasida K580VY55 parallel interfeys 
jo\lasluirilgan. Bu inicrfcys 3 ta 8-razryadli kanalga ega bo'iib. uning yordamida 24 ta 
razryad bo'yicha boshqarish ob’ ckliga (BO) boshqarish signallarini ti/atish va 
datchiklar signallarini qabul qilish mumkin. Boshqarish ob’ekti sifatida olingan 
chiziqli elektromagnit dvigatelning soddalashtirilgan sxemasi quyidagi ko'rinishga 
ega:
XM1 
KM1
- - - - - - J __ L- - - - - - - s m
E1
Г n
:
E2
XM2
SI 12
KM2
10. 
/ 
?-rasm. ( 'hizUjti elekiromagnitH drigaiehiing soddalashtirilgan sxemasi.
E l. E2- elektromagnitlar - tok berilganda qo'zg’ aluvchan qismni o'ziga tortadi, 
qolgan vaqt qo'zg’ aluvchan qismga ta'sir etmaydi.
X M I, X M 2 - harakatchan muftalar; KM 1, К М2 - qo’ zg’ almas muftalar - 
muftaga “ 1” signali berilganda u shtokni qceyib yuboradi, qolgan vaqtda shtok bilan 
bog’ iangan bo’ ladi.
351

---

S H I, SH2- dvigatelning chiqishlari bo’ lib, tashqi ob’ ektga ta’sir qiluvchi qism 
hisoblanadi (ijrochi qism). Bu dvigatelni ishlash jarayonini 4 x il rejimga ajratish 
mumkin: 1) SHI qo’ zg’ almas, SH2 harakatda; 2) SH2 qo’zg’almas, SHI harakatda; 3) 
SHI va SH2 bir vaqtda bir x il yoenalishda harakatlanadi; 4) SHI va SH2 bir vaqtda 
qarama-qarshi yo’nalishda harakatlanadi.
Boshqarish jarayonini eng murakkab bo’ lgan 4-holat uchun ko’ rib chiqamiz. 
Tushunish soddaroq bo’ lishi maqsadida dvigatelda datchiklar ahamiyatga olinmaydi 
va uning boshqarish uchun parallel interfeysning A kanali ajratilgan deb qabul 
qilamiz. Ob’ektni boshqarish uchun uni ishlash vaqt diagrammasini tuzamiz.
Ei
o R o n n n fF l 1 0
E 2
0 0 0 F
7
I 1 0 0 0 0
J 1 
i
л .о ol о 1 1.о о
I 1 1 6 П 1 0 0 0 0 0
KM, ■
....... —
"•..... •............ .............................. ►
L..о o i T
1
1 0 0 0 0 0
KM2'L 0 0 
0
0 .0 Го 1 jl 0 0
Dastlabki holatga 
Bir qadam harakat
keltirish 
davri
10.18 -rasm
Shtoklarning bir qadam chiziqli harakati masofasi ma’lum. B ir qadam harakat 
davrini bir qadam harakat masofaga ko’paytirish orqali shtoklarni kerakli masofaga 
harakatlantirish mumkin. Interfeysning A kanalini formatini quyidagicha tuzamiz.
Д 7 
Д 0
b
О
О
i"
"
<
xitii
*n 
A
к
10.19- rasm. Interfeysning A kanaliga boshqarish ob ’ektlarini ulanish sxemasi.
Interfeysning A kanali formati, hamda 10.18-rasmdagi vaqt diagrammasi 
asosida dvigatelni dastlabki holatga keltirish (to-nt 1) uchun zarur boshqarish kodlari 
ketma-ketligini va shtoklarni bir qadam harakatlanishi uchun zarur boshqarish kodlari 
ketma-ketligini hosil qilamiz:
OS 
Dastlabki 
OD 
holatga
I 
keltiramiz
OO 
У
18 
J 
---------
352

---

02
24
25 
01 
00
B ir qadam 
4_ 
harakat 
davri
Vaqt diagrammasini soat strelkasi bceyicha 90° ga burib, A kanalining formatiga 
joylashtiramiz va vaqt diagrammasidagi raqamlami 16 lik sanoq sistemasida 
tasvirlaymiz. Buning natijasida boshqarish kodlari ketma-ketligi hosil bo’ladi. 
Boshqarish kodlari 16 lik sanoq sistemasida hosil qilindi. Chunki boshqarish qurilmasi 
sifatida ishlatilayotgan U M K K580VN80A bir kristalli MP asosida qurilgan bo’ iib, bu 
MP 16 lik sanoq sistemasida ishlaydi. Navbatdagi vazifa boshqarish jarayonini 
bevosita amalga oshiruvchi programma tuzish bo’ iib, buning uchun awalo, boshqarish 
algoritmini qurish zarur.
10.6.2. Chiziqli dvigatelni ishlashini boshqarish algoritmi.