Mimarlik hizmetleri sartnamesi

Formülde geçen terimlerin açılımı ise şöyle-dir;

Sınıf Ücret Oranı

Yapı alanı, ücret tablosundan bulunan oran-dır.

Yapı Alanı

Mimarlık hizmeti yapılacak yapının brüt ala-nıdır.

Birim Maliyet

Sözkonusu yapının maliyet grubuna göre her yıl Mimarlar Odası’nca açıklanan rakamdır.

Şube Temsilcilik ve Mesleki Denetim Gö-revliliği Katsayısı

Yörelerin sosyal ve ekonomik açıdan gözle-nen çok yönlü farklılıkların yapı sektörün-deki yansımaları gözönüne alınarak tespit edilecek katsayıdır. Bu katsayı her yıl % 40 dan az olmamak üzere Şubelerce belirlenir.

Hizmet Bölüm Oranı

Yapılan Hizmetin oranıdır.

Hazırlık ve Etüt Çalışmaları	: %5
Ön proje çalışmaları	: %15
Kesin proje çalışmaları	: %20
Uygulama proje çalışmaları	: %30
Sistem ve montaj detayları	: %10
İmalat detayları	: %10
Teknik Şartnameler	: %2
Metraj Keşif Maliyet Analizi	: %5
İhale Belgelerinin Hazırlanması	: %1.5
İhalenin yapılması	: %1.5
Mesleki Kontrollük Hizmeti	: %48
YapıldıProjesi-Orijinallerin Teslimi	: %3
Kesin Hesaplar	: %6
Fenni Mesuliyet Hizmeti (TUS)	: %24
Kabul Teslim	: %3
Geri Besleme Çalışmaları

3-2-8: Mimarlık Hizmetleri Zorluk

Kriterleri [ z ]
Aşağıda tanımlanan zorluk kriterleri mimarın işvereni ile yaptığı sözleşmede belirtilmiş ise dikkate alınır.
Mimarlık hizmetleri, gerçekleştirilecek yapı-nın bulunduğu yer, coğrafi koşulların etki-leri, yapının türü ve niteliği, bağlı olduğu yasa ve yönetmelikler, MİMAR'ın çalışma koşulları bakımından farklı koşullarda uygu-lanma durumundadır. Mimarlık hizmetleri-nin yapılmasını zorlaştıran faktörlerin Mİ-MAR'ın hizmetleri karşılığı alacağı ücretle-re yansıtılması kaçınılmazdır. Bu nedenle, mimarlık hizmetleri karşılığında MİMAR’a ödenecek ücretlerin belirlenmesinde "HİZ-MET ZORLUĞU KRİTERLERİ" birer et-ken olarak kabul edilmektedir.
MİMAR'ın İŞVEREN'e yapmayı taahhüt ettiği mimarlık hizmetleri karşılığında İŞVE-REN'in yapacağı ödemeleri belirlerken, hiz-met zorluklarını da dikkate alması tavsiye edilmektedir.
MİMAR'a bu yönde yardımcı olmak ama-cıyla "Hizmet Zorluğu Kriterleri Tablosu" hazırlanmış ve uygulama esasları aşağıda belirlenmiştir :

1. 
   Mimarlık hizmetleri zorluk kriterlerinin belirlenmesi MİMAR'ın sunduğu hiz-metleri doğrudan etkileyen ve gerçek-leşme koşullarını zorlaştıran faktörler üç grup altında, aşağıdaki "HİZMET ZOR-LUĞU KRİTERLERİ TABLOSU"nda belirlenmiştir .
   

2. 
   Zorluk kriterleri tablosunda yer alan kat-sayılar toplam mimarlık hizmet bedeli ile çarpılarak kullanılır.
   

3. 
   MİMAR ile işvereninin kullanılacak zor-luk kriterleri üzerinde tam bir mutabakat sağlamaları ve bu kriterleri sözleşmede belirtmeleri tavsiye olunur.
   

4. 
   Gerçekleştirilecek mimarlık hizmetleri için birden çok zorluk kriteri belirlen-mişse, MİMAR'ın ücreti zorluk kriter-lerinin katsayılarının toplamı kadar artırılmalıdır.
   

5. 
   MİMAR, sözleşme aşamasında belirlen-memiş olsa ve sözleşmeye yazılmamış olsa dahi, yapı üretim sürecinde ortaya çıkan zorluk kriterleri bu zorluğun doğ-duğu andan itibaren, geri kalan hizmet-lerin karşılığı İŞVEREN'i ile tartışmalı-dır.
   

Hizmet Zorluğu Kriterleri Tablosu

A- YAPININ YERİ İLE İLİŞKİLİ KRİTERLER
A-1 : Yasa ve Yönetmelikler açısından
A-1-a: Yönetmelikler ve maddeleri arasında çelişme olması		(1.03)
A-2 : Çevre uyumu açısından
A-2-a: Doğal ya da tarihi sit alanında yer alması		(1.05)
A-2-b: Özel koruma alanlarında yer alması		(1.04)
A-2-c: Tarihi yapı-anıt yakınında yer alması		(1.06)
A-3 : Coğrafi koşullar açısından
A-3-a: Çok eğimli ve arızalı arazi yapısı içinde yer alması		(1.04)
A-3-b: Zayıf ve heterojen zemin yapısı		(1.03)
A-3-c: Çevre kirliliğine neden olan yapı-ların yakınında yer alması		(1.03)
A-3-d: Gürültü kaynaklarının yakınında yer alması		(1.03)
A-4 : Teknik açıdan
A-4-a: Korunacak yapının yıkılma tehli-kesi arzetmesi		(1.04)
A-4-b: Alt yapı eksikliği ve alt yapıya bağlanma zorluklarının bulunması		(1.03)
A-4-c: Parsel içinde korunması gerekli ağaç ya da unsur bulunması		(1.06)
B- YAPININ TÜRÜ, NİTELİĞİ VE PROGRAMI İLE İLİŞKİLİ KRİTERLER
B-1 : Yapının niteliği açısından
B-1-a: Yapıda geniş açıklıklar bulunması		(1.03)
B-1-b: Karmaşık ve zor strüktürde olması		(1.04)
B-2 : Program açısından
B-2-a: Değişik ve alternatifli işlev şeması etütleri gerekliliği		(1.03)
B-2-b: İhtiyaçların yeni olması		(1.04)
B-3 : Teknik açıdan
B-3-a: Yapıda çok sayıda yapım tekniği kullanılması		(1.04)
B-3-b: Denenmemiş, tescil edilmemiş yapı tekniklerinin kullanılması		(1.40)
B-3-c: Yapının zor ve tehlikeli koşullar-da yapılması		(1.05)
B-3-d: Düşük maliyetli yapılar olmasına karşın önemli etüt gerektiren programlara sahip olması		(1.25)
B-3-e: Yapı denetiminin kullanıcıları içinde olan yapılarda yapılması		(1.03)
B-3-f: Mevcut yapılarda yapılan işler, büyük tadilatlar, yenileştirmeler		(1.10)
C- MİMARLIK HİZMETLERİNİN YÜRÜ-TÜLMESİNDEN DOĞAN ZORLUKLAR
C-1 : İhtiyaçların belirlenmesinde ye-tersizlik ya da tereddüt bulunması	(1.04)
C-2 : Çok sayıda kullanıcının ihtiyaç ve taleplerinin belirlenmesi gereği	(1.06)
C-3 : Birlikte çalışma alışkanlığı bulun-mayan mimar ve mühendislerin birlikte çalışma zorunluluğu	(1.03)
C-4 : Yapı denetiminin çok uzun süre-de ya da kesintilerle yapılması zorunluluğu	(1.08)
C-5 : Yapının bir genel müteahhitlik firmasına değil, parçalar halinde ayrı ayrı firmalara, taşaronlara ihale edilmiş olması	(1.05)
C-6 : Projeyi bilinen ve alışılmış norm ve standartların dışındaki norm ve standartlara uygun olarak hazırla-ma zorunluluğu bulunması	(1.25)
C-7 : Projeyi normalin dışında çok kı-sa sürede hazırlama zorunluluğu	(1.10)
C-8 : Projenin Belediye yanısıra T.V.E-.E.K.K., gibi kurumlardan da onaylatılması zorunluluğu	[1.10)
C-9: MİMAR a verilen işin çalışma ko-şulları gayri müsait sağlığa aykırı ve zararlı, tehlikeli, zor atmosfer koşullarında olması	(1.40)

3-2.9 : Bölge Geçim Endeksi Kat Sayısı [d]

Mimarlık hizmetleri karşılığında yapılacak ödemelerin hesaplanmasında, mimarın mes-leki faaliyetini sürdürdüğü bölgeye, kente, il-çeye ya da semte göre değişen “Bölge Geçim Endeksi Katsayısı” dikkate alınacaktır. Böl-ge geçim endeksi katsayıları, M.O. Şube-lerinin önerileri dikkate alınarak MYK tara-fından belirlenir ve ilan edilir.

3-2.10 : Hizmet Maliyet Artış Katsayısı [k]

Bayındırlık ve İskan Bakanlığı’nca 81/13181 Sayılı Fiyat Farkı Hesabı Kararnamesinin (4.5) maddesi uyarınca her dönem belirli periyotlarla Resmi Gazete’de, Proje kontrol-luk işlerinde ve uygulama denetimi çalışma-larında uygulanmak üzere yayınlanan katsa-yılardır. Kamu Kurum ve Kuruluşları ile her türlü kurumsallaşmış özel kurumlara verilen hizmetlerde, yapı yaklaşık maliyeti hesap-larında bu katsayılar dikkate alınır. (Tanım-lanan bu kuruluşlar dışında sözleşmede belir-tilmiş ise uygulanır.)

Madde 3-3: Mimara Yapılacak Ödemele-rin Hesaplanmasında Uyulacak Esaslar
3-3-1: Yapının özelliklerinin dikkate alın-ması :
3-3-1-1:İşlevleri bakımından birbirinden farklı olmayan, tek bir ihtiyaç programı için-de yer alan yapı ya da yapı bloklarının YYBM’ bunların toplamı olarak kabul edi-lir. YBMT bunların toplamı olarak hesapla-nır. Mimarlık hizmetlerine ait hizmet bedel-leri bu toplam tutar üzerinden belirlenir.
3-3-1-2: İşlevleri bakımından birbirinden ayrı tasarlanan yapı sınıfları farklı olan, ayrı yapı bloklarından oluşan ve ihtiyaç program-ları ayrı belirlenen yapı gruplarında, mimar-lık hizmetlerine ait hizmet bedelleri her yapı bloğunun kendi maliyet ve sınıfı üzerinden hesaplanır.
3-3-1-3 : İşlevleri ve sınıfları bakımından birbirinden ayrı olan çeşitli ihtiyaç program-larının tek yapı kütlesi içinde tasarlanması durumunda mimarlık hizmetleri karşılığı Mİ-MAR'a yapılacak ödemeler her fonksiyon için kendi alanı üzerinden hesaplanır ve %30 oranında arttırılır.
3-3-1-4: Yapının bir bölümüne ait olarak yapılan mimarlık hizmetleri karşılığı Mİ-MAR'a yapılacak ödeme, bu bölümün yak-laşık maliyetinin tüm yapı yaklaşık maliye-tine oranı ile bulunur.
3-3-1-5: Kat yüksekliği 5,5 m’yi geçen ya-pıların alanı hesaplanırken taban alanının 1,5 katı, kat yüksekliği 9 m. yi geçen yapıların alanı hesaplanırken ise, taban alanının 2,25 katı olarak alınır.
3-3-1-6:Yüksekliği 50 m’yi geçen kule vb. Yapıların mimarlık hizmetleri bedeli 5-b ma-liyet grubuna göre hesaplanır.
3-3-1-7: Bina inşaat alanı hesaplanırken ze-mine oturan açık alanların % 25’i toplam inşaat alanına dahil edilir.
3-3-2: Hizmet süresinde koşulların değiş-mesi :
3-3-2-1: Koşulların değişmesi ya da işvere-nin isteği üzerine MİMAR'ın hazırladığı pro-jede değişiklik yapılması durumunda, bu de-ğişiklik için MİMAR tarafından gerçekleş-tirilecek iş aşamalarının karşılığı hizmet be-delleri MİMAR'a ayrıca ödenir.
3-3-2-2: Herhangi bir iş aşamasında, işvere-nin isteği üzerine projenin bir kısmında deği-şiklik yapılırsa, yapılan değişikliğin maliye-tine oranla hesaplanan ücretler, bu değişik-liğin etkilediği tüm iş aşamaları için ödenir.
3-3-2-3: Yapılan değişiklik, yapının büyü-mesine ya da küçülmesine, dolayısıyla yapı maliyetinin artmasına ya da azalmasına ne-den oluyorsa, bu değişiklikten ötürü yeniden yapılan iş aşamalarının ücretleri de dahil ol-mak üzere, geriye kalan iş aşamalarının üc-retleri yeni yapı maliyetine göre hesaplana-rak MİMAR'a ödenir. Proje değişikliği iş aşamalarının herhangi bir aşamasında yapıl-mış ise, MİMAR'ın tamamladığı iş aşamala-rının ücretlerinin tamamı MİMAR'a öden-miş olması aranır.
3-3-2-4: Bir yapının gerçekleştirilmesi için MİMAR’dan çeşitli projeler yapması istenir-se, her proje için gerçekleştirilen iş aşamala-rının ücretleri MİMAR'a ayrı ayrı ödenir.
3-3-3: Birbirini tekrar eden yapılarda uy-gulama : Aynı işverene yapılan projenin bir-den çok tekrarlanarak uygulanması duru-munda, (kat planlarında, cephelerinde ve ça-tısında herhangi bir değişiklik olmaması ko-şuluyla) yineleme katsayısı uygulanır ve mi-marlık hizmetlerinin bedelleri aşağıdaki şe-kilde hesaplanır :
3-3-3-1: A iş aşaması karşılığı ücret ilk uy-gulama için ödenir, takip eden uygulamalar için ödenmez.
3-3-3-2: B iş aşaması karşılığı ücret her uy-gulama için ayrı ayrı olmak üzere MİMAR'a ödenir.
3-3-3-3: B, C ve D grubu uygulama pro-jeleri hizmet bedelleri ;

- İlk uygulama için % 100

- İkinci tekrar için % 50

- Üçüncü tekrar için % 25

- Dördüncü ile 99. tekrar için % 12,5
hesaplanarak ödenir. (100’den fazla tekrarın olamayacağı öngörülmüştür.)
3-3-3-4: E grubu (İhale Çalışmaları) iş aşa-malarının karşılığı her uygulama için ayrı ayrı ödenir.
3-3-3-5 : F-1: Mesleki kontrolluk ve F-2: Fenni mesuliyet (TUS) iş aşamaları karşı-lığında mimara ödenecek bedel ;

• 
  İlk uygulama için %100
  
• 
  2. uygulama için % 80
  
• 
  3. uygulama için % 60
  
• 
  4. uygulama için % 40
  

3-3-3-6 :Aynı projenin birden fazla yapıda uygulanması durumunda,yapılar aynı olmak-la birlikte, arazi yapısı, zemin vb. gereği te-mel,bodrum zemin kat planları ile çatıların-da ve donatımlarda meydana gelecek proje değişikliklerinin hizmet bedeli 3-3-4madde-ye göre hesaplanarak MİMAR'a ayrıca öde-nir.
3-3-4 : Tadilat projelerinde hizmet bedeli:

Tadilat projesi hizmet bedeline esas olacak yapı alanı; konutlarda bağımsız bölüm alanı, diğer yapılarda ise tadil gören alandır.

Tadilatlarda hizmet sınıfı ve maliyet grubu yeni fonksiyonuna göre belirlenir.
Kat ilavesi şeklindeki tadilatlarda yapı mali-yetinin hesaplanmasında ilave edilen kat ala-nı esas alınır. Hizmet sınıfı mevcut yapıya göre tespit edilir.
Tadilat F iş aşaması sürecinde işverenin de-ğişen istekleri dışında uygulama sorunları nedeniyle zorunlu olarak yapılıyorsa ayrı be-del hesaplanmaz.
Tadilat tamamlanmış yapı ile ilgili ise B, D ve F iş aşamalarının toplam hizmet bedeli hesaplanır.
Tadilat kapsamında A, C, E gibi diğer iş aşa-maları da yer alıyorsa bunların hizmet bedel-leri ayrıca hesaplanır.
Bağımsız bölüm alanı tadilattan etkilenme-yen birden fazla kattan oluşuyorsa tadilattan etkilenmeyen katlar tadilat alanına katılmaz.
Yapı iskan edildikten sonra, cephe değişik-liği(varolan cepheye giydirme yapılması vb.) tadilatlarında D1 iş aşaması bedeli alınır.
Tadilat projesine esas olan, tadilattan etkile-nen bağımsız bölüm alanları toplamıdır.
3-3-4-1: Yapıda kullanım amacı değişikliği ve yeni fonksiyon çözümü olan tadilatlarda, bu tadilat proje aşamasında yapılıyorsa B ve D iş aşamalarının hesaplanan hizmet bede-linin [% 100]'ü (tamamı) alınır.
3-3-4-2 : Yapıda fonksiyon değişikliği olma-yan plan çözümü, cephe etütü gibi tadilat-larda hesaplanan hizmet bedelini [%50]’ si alınır.
3-3-4-3: Yapıda kullanım şekli ve fonksiyon değişikliği olmayan, duvar yerinin değiştiril-mesi, yeni duvar ilave edilmesi şeklindeki basit tadilatlarda hesaplanan hizmet bedeli-nin [% 25]'i alınır.
3-3-5 : Rölöve-Restitüsyon-Restorasyon Projeleri Bedelleri :

3-3-5-1 : Korunması Gerekli Kültür Varlık-ları Rölöve-Restitüsyon-Restorasyon Hiz-metleri Şartnamesi ve En Az Bedel Tarife-si’ne göre hesaplanır.
3-3-5-1 : Korunması gerekli kültür varlıkları dışında kalan rölöve projesi bedeli, hesap-lanan proje bedelinin % 15’idir.
3-3-6 :İçmekan Düzenleme ve Mobilya Tasarımı Hizmetleri Bedeli : İç Mekan Dü-zenleme ve Mobilya Tasarımı Hizmetleri Şartnamesi ve Ücret Tarifesine göre hesaplanır.
3-3-7: Çevre Düzenleme Hizmetleri Bedeli Çevre Düzenleme Hizmetleri Şartnamesi ve Ücret Tarifesine göre hesaplanır. Bu tarife yürürlüğe girinceye kadar Yapı Maliyet Grubu I.B sınıfından, Mimarlık Hizmetleri Sınıfı ise III. sınıftan alınarak hesaplanır.

3-3-8 : Kentsel Tasarım Hizmetleri Bedeli Kentsel Tasarım Hizmetleri Şartnamesi ve Ücret Tarifesine göre hesaplanır.

3-3-9 : Yevmiye Esasına Göre Yapılacak Ödemeler : Mimara yevmiye esasına göre ya-pılacak ödemeler aşağıdaki şekilde hesaplanır.