Kamu sektörü projelerine yönelik özel amaçlı EV kredi hatları, bankaların ve finans kuruluşlarının sağladığı yetersiz krediler ile ilgili birçok sorunu çözmektedir. Hükümetler veya donör kuruluşlar bir kredi hattı oluşturarak ve finansman sağlayarak, ticari finansmanın önündeki engellerden bazılarının aşılmasına yardımcı olabilir. Çoğu EV kredi hattı aynı zamanda EV proje finansmanına göre kreditör kapasitesinin geliştirilmesine yönelik bir teknik yardım bileşeni de içerir. Bununla birlikte, kredi değerlik ve yeterli teminat ile ilişkili sorunlar belediyelerdeki kullanımlarını sınırlamaktadır.
Bir EV kredi hattının tipik yapısı Şekil B.3’te sunulmuştur. Metin Kutusu B.4 Sırbistan’daki bir belediye EV kredi hattı örneğini açıklamaktadır.
Şekil B.3 – EV Kredi Hattının Örnek Yapısı
Kaynak: Limaye 2013a
Metin Kutusu B.4 — Sırbistan’da Belediye Kredi Hattı Örneği
Alman Kalkınma Bankası (KfW) Sırbistan’da belediyelerin çevre altyapısı ve enerji verimliliği yatırımları için özel amaçlı bir kredi hattı oluşturmuştur. Kredi hattı ile Sırbistan’daki aracı bankalar üzerinden uygun belediyelere ve kamuya ait elektrik-su-gaz şirketlerine toplam 100 milyon €’luk bir kaynak kullandırılacaktır. Bunun için belediyelerin borçlanmalarına ilişkin standart prosedürler kullanılacaktır. Söz konusu kredi hattı “Finans Sektörü Yoluyla Belediye Altyapısını Geliştirme” başlıklı mevcut KfW projesinin bir devamı niteliğindedir. Sırbistan’daki belediyelere enerji verimliliği ve çevre projelerine daha fazla yatırım yapmaları için teşvik sağlamak amacıyla, KfW ve Avrupa Komisyonu 2011 sonunda bir anlaşma imzalamıştır. Başarılı bir şekilde tamamlanmasının ardından KfW kredi hattından finanse edilen kredi tutarının yüzde 15’i ile 20’si arasında bir hibe kullandırmak amacıyla bir hibe programı uygulanacaktır.
Kaynak: http://www.meglip.org/wp/?page_id=4.
Risk Paylaşım Olanağı
Bir risk paylaşım olanağının tipik yapısı Şekil B.4’te gösterilmiştir. Metin Kutusu B.5 Orta ve Doğu Avrupa’da Enerji Verimliliği Finansmanının Ticarileştirilmesine yönelik IFC/GEF risk paylaşım programı örneğini açıklamaktadır.
Şekil B.4 – Risk Paylaşım Olanağının Tipik Yapısı
İşlem Garanti Anlaşmaları Garanti Olanağı Anlaşması Teknik Yardım Katılımcı
Enerji Verimliliği Finansmanının Ticarileştirilmesi (CEEF) Programı Nisan 2003’te IFC ve GEF’in ortak bir programı olarak başlatılmıştır. CEEF programında yer alan ülkeler Çek Cumhuriyeti, Macaristan, Estonya, Letonya, Litvanya ve Slovak Cumhuriyeti olmuştur. CEEF, EV kredi işlemlerinin ortak kreditörlerin kendi öz kaynakları ile finanse edeceği kredi riskini paylaşmak için kısmi garantiler sağlayarak yerel kreditörler ile ortaklaşa işleyecek şekilde tasarlanmıştır. Programdan yararlanabilecek işlemler arasında binalarda, endüstriyel proseslerde ve diğer enerji son kullanıcı uygulamalarında enerji verimliliğini artırmaya yönelik sermaye yatırımları yer almıştır.
Risk paylaşımı, bir kısmi garanti yapısı yoluyla sağlanmıştır ve bu kapsamda IFC proje riskinin yüzde 50’sini katılımcı kreditörler ile eşit bazda garanti etmiştir.
Teknik yardım, programın önemli bir bileşenini oluşturmuştur ve (a) yatırım projelerinin hazırlanmasına yardımcı olmayı ve (b) her ülkede EV ve kreditör sektörlerinde kapasite oluşturmayı hedeflemiştir.
CEEF, ticari kreditörlerin EV projelerine yönelik yatırımlarında büyük bir artış sağlamıştır. Bu projelerden çok azı belediyelerin projesi olmasına rağmen, CEEF Macaristan’da okullarda enerji verimliliğinin finansmanı için büyük bir kredi programı ile sonuçlanmıştır.
Kaynak: IFC 2004
Süper EVD
Bir Süper EVD, küçük EVD şirketlerinin karşı karşıya olduğu çeşitli engellerin aşılması bakımından benzersiz bir konumda olabilir. Büyüklüğü ve bir kamu kurumu olarak güvenilirliği ile Süper EVD bir ülkenin yerel özel sektör EVD şirketlerinin gelişmesini destekleme olanağına ve EV projeleri için finansman sağlama kapasitesine sahip olabilir; çünkü tipik olarak tüm proje uygulamasını alt yüklenici olarak yerel EVD’ler eliyle gerçekleştirir. Şekil B.5 bir Süper EVD’nin yapısını göstermektedir.
Şekil B.5 – Bir Süper EVD’nin Tipik Yapısı
Kaynak: Limaye 2013b
Metin Kutusu B.6 - Enerji Verimliliği Hizmetleri Limitet Şirketi: Hindistan’ın Süper EVD’si
Hindistan Hükümeti, Elektrik Bakanlığı bünyesinde kamu sektörü girişimlerini gerçekleştirecek bir Süper EVD olarak Enerji Verimliliği Hizmetleri Limitet Şirketini (EESL) kurmuştur. EESL, Ulusal Enerji Verimliliğini Artırma Misyonunun (NMEEE) uygulama kolu olarak faaliyet göstermektedir. Ayrı bir kurumsal tüzel kişiliğin kurulmasının amacı ülkede neredeyse hiç mevcut olmayan bir EV piyasası geliştirmekti. Bu kuruluş kamu sektöründe enerji verimliliği projeleri uygulama ve ortaklık ve taşeronluk düzenlemeleri yoluyla özel EVD sektörünün gelişmesini ve büyümesini sağlama ve teşvik etme yetkisine sahipti. EESL’nin başlangıç sermayesi yaklaşık 50 milyon ABD$ idi.
EESL’nin ana görevlerinden bazıları konut sektöründe, ticari binalarda, sanayi sitelerinde, belediye sokak aydınlatması ve su pompalama ile tarımsal pompalama alanlarında enerji verimliliği planlaması ve uygulamasıdır. EESL ayrıca kamu hizmet şirketleri ile Hindistan’ın Enerji Tasarrufu Kanunu kapsamında enerji verimliliği uygulamalarından sorumlu eyalet kurumları (SDA) arasında kapasite oluşturma faaliyetleri de gerçekleştirmektedir.
EESL, evlerde LED aydınlatma, tarımda verimli pompaların kullanımı, verimli sokak aydınlatması ve ticari binalarda verimli soğutucuların kullanımı da dahil olmak üzere çok çeşitli projelerin uygulanmasında eyalet yönetimleri ve yerel yönetimler ile başarılı bir şekilde işbirliği yapmıştır. EESL bu projelerin uygulanması için özel sektör kuruluşları ile çeşitli ortaklıklar oluşturmuştur.
Kaynak: EESL 2015 Süper EVD örnekleri arasında ABD’deki New York Elektrik Kurumu (NYPA), Belçika’daki Fedesco, Çin’deki Fakai Süper EVD ve Hindistan’daki Enerji Verimliliği Hizmetleri Limitet Şirketi (EESL) yer almaktadır (bakınız Metin Kutusu B.6).