Sovyetler Birliği artık sosyalist bir ülke değil, onu oluştu ran ulusların bugünkü birliği artık eşit, özgür ve gönüllü bir beraberliğe dayanmıyor. Kapitalist restorasyon değişik cumhuriyetler arasında gittikçe artan farklılıklar yarattı. Merkezi yönetim Rusların tekeline girdi ve onları egemen ulus konumuna soktu. Örneğin SSCB'nin toplam petrol üre timinin %71'ini 1940 yılında Bakü sağlıyordu. 1988 yılında bu oran %1,5'e düşmüş bulunuyor. Bu düşüş Azerbaycan' da petrol rezervlerinin bittiğinden kaynaklanmıyor. Sibirya' da yatırım yapmayı daha uygun görüyorlar, o kadar. 1940’lı yıllarda Azerbaycan SSCB'nde gelişmenin, bolluğun sem bolüydü, oysa '60'lı yıllarda bu cumhuriyetin ulusal üretimi nin artış hızı diğer komşularına göre iki kat düşüş kaydet meye başladı. Ekonomik hayatta konjonktürel veya başka(243)faktörlerden doğan olumsuzluklar ve elverişsizlikler olabilir. Merkezileştirilmiş planlı sosyalist ekonomilerde bu tür olumsuzlukları telafi mekanizmaları vardır. Sovyetler Bir liği'nde sosyalist ekonomik düzen tasfiye edildiği için feda karlık sürekli tek taraflı işliyor. Bu durum sadece Azerbay can'a özgü değildir, değişik alanlarda ve farklı boyutlarda eşitsizlik genelleşmiş ve kök salmış bir vaziyettedir. Onun için hoşnutsuz sesler her taraftan yükselmeye başladı, Baltık bölgesinden Kafkasya'ya kadar.
