Mövzu 1: İnformatika fənni, predmeti və onun tərkib hissəLƏRI

Nümunə1: S= ifadəsini hesablayan alqoritmin blok sxemini və proqramını qurun.
Paskal proqram:
PROGRAM MİSAL3;
USES CRT;
CONST
N=10;
VAR
İ:İNTEGER;
A, S:REAL;
BEGİN
READLN (A);
CLRSCR;
S:=0;
FOR İ:=1 TO N DO
S:=S+(SQR(İ)+A);
WRITELN (‘A=’,A:2:1,’ N=’,N,’ S=’,S:6:2);
END.

2. 
   WHILE təkrarlanma operatoru.
   

Operatorun ümumi şəkli aşağıdakı kimidir:
WHILE <şərt> DO begin ;end;
Burada WHILE, DO - dilin ehtiyat (açar) sözləridir (ingiliscə “hələlik (yerinə yetirildiyi müddətdə)”, “etmək( yerinə yetirmək)” mənasını daşıyır);
<şərt> - məntiqi tipli ifadə və şərtdir;
- Turbo Paskalın ixtiyari operatorudur.
Operator aşağıdakı kimi işləyir: əgər şərt ödənirsə, yəni doğrudursa onda operator yerinə yetirilir və şərtin təkrar yoxlanması aparılır. Şərt ödənmədikdə idarəetmə növbəti sıradakı operatora verilir.
Nümunə2: P= ifadəsini n və b-nin ixtiyari qiymətlərində hesab-layan alqoritmin blok-sxemini və Paskal proqramını qurun.
Paskal proqramı:
PROGRAM MİSAL4:
USES CRT;
VAR
K, N: İNTEGER;
B, P: REAL;
BEGİN
READLN(N, B);
CLRSCR;
K:=1;
P:=1;
WHILE K<=N DO
BEGIN
P:=P*(SQRT(ABS(K+B)));
K:=K+1;
END;
WRITELN(‘N=’,N,’ B=’,B:5:2,’ P=’,P:9:2);
END.

3. 
   REPEAT operatoru:
   

Operatorun ümumi şəkli aşağıdakı kimidir:
REPEAT UNTIL <şərt>;
Burada, REPEAT və UNTİL – dilin ehtiyat sözləridir (ingiliscə “təkrarlamaq”, “ o vaxta qədər ki (yerinə yetirilməyənədək)” mənasını daşıyır);
- Turbo Paskal dilinin operatorları ardıcıllığıdır;
<şərt> - məntiqi tipli ifadə və ya şərtdir.
Operator belə yerinə yetirilir: əvvəlcə dövrün gövdəsi heç olmazsa bir dəfə yerinə yetirilir. Sonra şərt yoxlanılır, əgər şərt ödənmirsə onda dövrün gövdəsi yenidən hesablanır, əks halda yəni şərt ödəndikdə idarəetmə dövrdən sonrakı operatora verilir.