A. Kadir (1917, İstanbul -1985, İstanbul) Şair, yazar. Kara Harp Okulu'nda öğrenciyken Nâzım Hikmet'le tanıştığı ve "muzır neşriyat" (zararlı kitaplar) okuduğu için tutuklandı

Yeşilköy Askeri Hastanesi Balkan Savaşı sırasında baş gösteren kolera salgınında Yeşilköy (Ayastefanos) İstasyonu yakınındaki Rum Mektebi merkez olmak üzere, deniz kıyısında kurulan barakalar ile muhtelif bina ve çadırlarda açılmış, savaş sonunda tasfiye edilmiştir. Ancak I. Dünya Savaşı'n-da, I. Ordu 200 yataklı hafif yaralı menzil destek hastanesi olarak yeniden faaliyete geçirilerek muvazzaf asker hekimlerin yönetiminde ve Kızılay'ın denetiminde çalışmıştır. Çanakkale'nin İngilizler tarafından boşaltılmasından sonra Kızılay tarafından başka bir yere sevk edilmiştir.

Yeşilköy Çınar Plaj Gazinosu III:380a. Yeşilköy Çivi Fabrikası II:54la.

Yeşilköy Feneri mad. WL512b, III:24a, VII:510c.

Yeşilköy Fıkaraperver Cemiyeti Yeşilköy'deki yaşlılara, yoksullara, yoksul öğrencilere yardım, hastalara doktor ve ilaç temini gibi hayır amaçlan için kurulmuş azınlık derneği. Başkanı Dimitri Kapusuzoğlu, yönetim kurulu üyeleri Anesti Fakos, Aleko Sa-maros, Yani Dimnidis, Petro Maçika, Stefan Evangelidis'ti. Merkezi Yeşilköy, Kalemkâr Sokağı'daydı.

Yeşilköy Hava İstasyonu

480

481 Yoncaspor Gençlik ve Spor

Yeşilköy Hava İstasyonu IV:21c.

Yeşilköy Havaalanı bak. Atatürk Havalimanı

Yeşilköy İntaniye Hastanesi I:349c.

Yeşilköy Mescidi Bakırköy İlçesi'nde, Yeşilköy'de, Bademli Sokağı ile Çekmece Caddesi'nin kavşağında yer almaktadır. Yapının iki girişi olup kapılarından birinin üzerinde "Yeşilköy Bezm-i Âlem Cami-i Şerifi 1966" yazmaktadır. Halk tarafından yaptırılan yapı 1969'da ibadete açılmıştır. Dükkânların üzerine oturan fevkani mescidin her iki kapısından da içeri girilince abdest alma muslukları, tuvalet ve meşrutaya çıkış kapısıyla karşılaşılır. Harim kısmı yamuk planlıdır. Cephelerde kubbe ile duvarın birleştiği yerde, bütün yapıyı çepeçevre dolaşan dikdörtgen pencereler yer alır. Kadınlar mahfili kuzey ve batı yönde çıkmalarla genişletilmiş, altı müezzin mahfili olarak değerlendirilmiştir. Vaaz kürsüsü ve minberi mermerdendir. Harimin tavanında, ortada yer alan kubbe, merkezinden çıkan ışınlarla on üç dilime ayrılmış, söz konusu mekânın duvarları, bitkisel ve geometrik desenli kalem işleriyle bezenmiştir.

Yeşiller IV:53a. YeşiUioğlu Sarayı II: 190a.

Yeşilova Mahallesi Küçükçekmece İlçesi'nde yer alır. Gültepe, Sultan Murat, Kanarya, Cennet mahalleleri ile Yeni Mahalle ve Bakırköy Ilçesi'yle çevrilidir. Nüfusu (1990) 15.456'dır.

Yeşilpınar Mahallesi Eyüp ilçe merkezinde yer alır*. Çırçır, Kara Dolap mahalleleri ve Gaziosmanpaşa Ilçesi'yle çevrilidir. Nüfusu (1990) 7.918'dir.

Yeşiltepe Mahallesi Zeytinburnu İlçesi'nde yer alır. Veli Efendi, Beştelsiz, Gökalp, Nuri Paşa ve Sümer mahalle-leriyle çevrilidir. Nüfusu (1990) 12.310' dur.

Yeşilvadi Deresi I:152a, II:51c.

Yeşüvadi Regülatörü IV:236a.

Yeşilyurt Mahallesi Bakırköy İlçesi'nde yer alır. Yeşilköy, Ataköy 7-11. Kısım, Ataköy 2-5. Kısım mahalleleri ve Marmara Denizi'yle çevrilidir. Nüfusu (1990) 4.451'dir.

IV:22a.

Yeşim, RagıpŞevki(1910, istanbul -1971, istanbul) Gazeteci. Mesleğe Cumhuriyet gazetesinde başladı. Çeşitli gazete ve dergilerde çalıştı. Ayrıca tarihi romanlar, öyküler kaleme aldı. Hadise Yaymevi'ni kurarak dergi ve kitap ya-yımcıhğıyla uğraştı.

Yeten, Hakkı mad. VII:512c, II:l68b.

Yetik, Sami (1878, İstanbul - 15 Ocak 1945, istanbul) Ressam. 1898'de Mek-teb-i Harbiye'yi, 1906'da Sanayi-i Nefise Mektebi'ni bitirdi. 1910-1912 arasında Paris'te Julian Akademisi'nde Jean Paul Laurens atölyesinde öğre-

nim gördü. Peyzajları ağırlıklı olarak istanbul'un çeşitli köşelerini konu alır. Bunlara örnek olarak "Beykoz'dan Bir Manzara", "Bebek'te Kış Sabahı", "Maçka'dan Bakış", "Çırpıcı Çayırı'nda Akşam", "Sarıyer Taş iskelesi", "Yuşa'ya Bir Bakış", "Istinye'de Kayık ve Havuz", "Yedikule'de Lodos", "Salacak", "Harem Iskelesi'nden Bakış" sayılabilir.

II:317a, VI:176c, 176c, 436c. Yetkin, Saffet III:511a, VL123a. Yetkiner, Ethem VH:364b.

Yetkiner, Müjdat (1925, istanbul - 1994, istanbul) Futbolcu. Fenerbahçe genç takımında ün kazandı. Fenerbahçe forması ile 391 kez sahaya çıktı ve 116 gol attı. 8 kez milli takımda yer aldı. Fenerbahçe'de ve milli takımda kaptanlık yaptı.

IIL287a.

Yılanlı Sütun bak. Burmalı Sütun Yılanlı Yak mad. VII:512c, I:371b,

Yıldırım, Cemal (1909, istanbul - 1988, istanbul) Asker. Kara Harp Okulu'nu ve Harp Akademisi'ni bitirdi. Albaylığa kadar yükseldi. 1964-1973 arasında Cumhuriyet Senatosu'nda istanbul üyesi olarak yer aldı.

Yıldırım Mahallesi Bayrampaşa İlçesi'nde yer alır. Cevat Paşa, Kartaltepe mahalleleri ve Esenler, Gaziosmanpaşa ilçeleriyle çevrilidir. Nüfusu (1990) 35.369'dur.

II: 1 10a.

Yıldırım, Mefharet II:l44a, III:44c, 45a, V:4lla.

Yıldız mad. VJI:513b, II:l66a, VII: 1 17a. İlgili maddeler: Ertuğrul Tekkesi III:196b Orhaniye Kışlası VL137b Süslü Karakol VII: 1 17a Yıldız Camii VII:5l4a Yıldız Çini Fabrikası VII:515b Yıldız Parkı VII:518c Yıldız Sarayı VII:520b Yıldız Sarayı Saat Kulesi VII:527a Yıldız Sarayı Tiyatrosu VII:527b Yıldız Teknik Üniversitesi VlL527c

Yıldız, Adnan (1946, Üsküp) Müteahhit. İlkokul mezunudur. 18. dönem (1987-199D istanbul milletvekili olarak parlamentoda bulundu.

Yıldız Arşivi

Başbakanlık Osmanlı Arşivi II:76c Yıldız Askeri Hastanesi L347c. Yıldız Bostanı II:l64b.

Yıldız Camii mad. VH.-514a, I:30b, 39a, rV:101b, 103a, VLö5b, VII:513c, 527a.

Yıldız Çini Fabrikası mad. WL515b, II:551a, ni:21b, VL529b, VH:513c,

5l6b, 525b. İlgili madde-. Yıldız Sarayı W:520b

Yıldız Çini ve Porselen Sanayi

Müessesesi bak. Yıldız Çini Fabrikası

Yıldız Dede Hamamı I:542b, III:540c. Yddız Dede Tekkesi mad. VII:5l6b,

II:4l5a. Yıldız Hamamı L542b.

Yıldız Hanı Eminönü tlçesi'nde, Mahmut-paşa Yokuşu ile Yeşildirek Sokağı arasındaki adada yer alır. Dikdörtgen planlı, revaklı avlu etrafında üç kat olarak yükselen yapıda zemin kat mekânları birer kapı ile revak altına açılır, dışa ise dükkânlar nedeniyle açılmazlar. Üst iki kattaki mekânlar da revak altına birer kapı ve birer pencere ile açılırlar. Cepheler taş, tuğla-derz hatıllardan oluşan bir dokuya sahiptir. Cephelere hâkim olan enine hatları, mekânları belirleyen çıkıntıların dikine hatları dengeler ve bu hareketli cepheler üstten tuğla saçak bordürü ile kavranır. 1817'de inşa edilen Yıldız Ham, üzerinde tarih kitabesi bulunan ender örneklerdendir.

I:195c.

Yıldız Hastanesi I:348a. Yıldız Korusu bak. Korular

Yıldız Mahkemesi mad. VII:517c, I:39a.

İlgili madde-,

Çadır Köşkü II:457b Yddız Meslek Yüksekokulu VII:529a.

Yıldız Parkı mad. VIl:518c, V:71b, VIL317c, 513b.

İlgili maddeler: Çadır Köşkü II:457b Çırağan Eğlenceleri II:501a Malta Köşkü V:280a Yıldız Porselen Fabrikası bak. Yıldız Çini Fabrikası

Yıldız Sarayı mad. VII:520b, I:39a, 350b, II:l64b, 523b, III:70c, 493b, 544c, IV:546b, V:280a, 374c, VI:65c, 137b, 463b, VII:132c, 513b, 514a, 519c, 528a. İlgili maddeler: Çit Kasrı II:523b

İslam Tarih, Sanat ve Kültür Araştırma Merkezi IV:210c

Şale Köşkü VII:132c Şehir Müzesi VII:l43c Yıldız Camii VII:5l4a Yıldız Çini Fabrikası VII:515b Yıldız Mahkemesi VII:517c Yıldız Parkı VII:518c Yıldız Sarayı Saat Kulesi VII:527a Yıldız Sarayı Tiyatrosu VTl:527b Yddız Sarayı Saat Kulesi ma d. VII: 527a.

Yddız Sarayı Şehzadegân Mektebi

III:56la. Yddız Sarayı Tiyatrosu mad. VII:527b,

II:159b, VI:460a.

Yddız Sarayı Yaveran Dairesi V:374c. Yddız, Şaban IV:225b.

Yddız Tabya Mahallesi Gaziosmanpaşa İlçesi'nde, Eyüp'ün kuzeyine düşen mahalle. Doğusunda Eyüp'ün,£şente-pe, batısında Gaziosmanpaşa'nın Yeni Doğan Mahallesi bulunur. Kuzeyinde ise gene Eyüp Ilçesi'nin Alibeyköy semtindeki mahalleler yer almaktadır. 1950'den sonra oluşan sanayi semtlerinden biridir. Nüfusu (1990) 24.346' dır.

Yddız Teknik Okulu VII:528b.

Yddız Teknik Üniversitesi mad. VII:527c, II:l67a, III: 140a, 331b, VII:514a, 528c.

Yddız Teknik Üniversitesi Spor Birliği Dagcdık Kulübü II:542b.

Yddız Ziyafeti II. Abdülhamid'in, istanbul'da toplanan Meclis-i Mebusan'ın başkan ve üyeleri ile Heyet-i Vükela'ya (bakanlar kurulu) 31 Aralık 1908'de Yıldız Sarayı Merasim Köşkü'nde verdiği ziyafet. Bu, ilk kez, bir padişahın, seçilmiş ve atanmış kişilerle aynı sofrada yemek yemesi olarak tarihsel bir olay sayıldığı gibi, yemek sırasında II. Abdülhamid kendisini hiç sevmeyen mebusların bile gönlünü kazanmaya çalışmıştı.

Yddıztepe Mahallesi Bağcılar İlçesi'nde yer alır. Kâzım Karabekir, İnönü, Bağcılar Merkez, Yeni Gün mahalleleri ve Bahçelievler Ilçesi'yle çevrilidir. Nüfusu (1990) 21.694'tür.

L528a.

Ydmabaşar, Jale VL530a. Yılmaz, Celal III:58c. Ydmaz, Halil VII:439b. Ydmaz, Mustafa V:4la. Ydmaz, Turhan IV:234a. Ydmaz, Vahide IV:357b. Ydmaz, Zülfer I:17a. Ydmazer, Hasan VT:458c.

Yınanç, Mükrimin Halil III:198c, 306b, IV:l45a, V:l69b.

Yirmi Sekiz Nisan Olayları mad. VII:529b, VL548b.

YMCA mad. VII:531a, IL75b, VL95b, VIL42b.

Voleybol Vll:390c

Yoakimyon Rum Kız Lisesi mad. VII:532b, I:504a, III:281a.

Yoannidis, Hristaki (1916, istanbul) Tütün tüccarı, ithalat ve ihracatçı. Avusturya Lisesi ve Robert Kolej'de eğitim gördü. Galata Rum Kilise ve Okulları Merkez Mütevelli Heyeti reisliği yaptı ve Vilayet Meclisi umumi azası seçil-

di. 11. dönem (1957-1960) İstanbul milletvekili olarak parlamentoda bulundu.

Yoel, Simon Aaron Vll:401c.

Yoğurtçu Kadıköy İlçesi'nde, Kalamış Koyu'na kuzey-güney doğrultusunda dökülen Kurbağalı Dere'nin denize ulaştığı, Dereağzı denilen mevkinin batısında kalan yeşil alan ve çevresi. Kuzeyinde Kuşdili ve Bahariye, batısında ise Moda bulunur. Yörenin tanınmış okullarından Saint Joseph Lisesi, Kadıköy Anadolu Lisesi ve Özel Moda Lisesi, Yoğurtçu'nun güneyi ile Moda arasında bulunur.

Yoğurtçu Çayırı IV:332b.

Yoğurtçu Parkı Kadıköy'de, Fenerbahçe Stadyumu ile bugün Salıpazarı olarak bilinen Kuşdili Çayırı arasındadır. Kurbağalı Dere ile Yoğurtçubaşı Sokağı arasında, 60 m genişliğinde, 400 m uzunluğunda, dikdörtgen biçiminde, 24.000 m2'lik bir alan üzerinde uzanır. Büyük bir olasılıkla, Cumhuriyetin 10. yılında kurulmuştur. Parkın içinde, iki yürüme yolu vardır. Bu yolların kenarlarına da gölge yapması için çınar ağaçları dikilmiştir. Orta yerinde Atatürk'ün bronz büstü yer alır. Ayrıca çocuklar için bir oyun sahası ile bir basket sahası bulunmaktadır. Basket sahasının çevresi dişbudak ve fıstıkçamı ağaçları ile ağaçlandırılmışür. Üç ayrı yerde çınar, kızılcam ve dişbudak ağaç grupları parkı gölgelendirmektedir. 1992'de Kadıköy Belediyesi'nce yeniden düzenlenmiştir.

I:537a, IV:l60a.

Yoğurtçu Parkı Bahçe Sineması

I:54la.

Yoğurtçular Camii I:104b. Yola, İbrahim V:209a.

Yolaç, Malik (1922, Malatya) Armatör ve gazeteci. Liseyi bitirdi. 1957-1972 arasında Akşam gazetesinin sahipliğini yaptı. 12. dönem (1961-1965) istanbul milletvekili seçilerek parlamentoda bulundu ve devlet bakanlığı (1963-1965) yaptı.

Yolcuzade Camii L501b. Yoldaş, Ergüder V:534c. Yoldaş, Nur V:534c.

Yolgeçen Hanı Eminönü İlçesi'nde, Ka-palıçarşı'nın güneyinde, Makasçılar ve Balmumcular sokakları arasında yer almaktadır. Kimin tarafından ve ne zaman yaptırıldığı bilinmeyen yapının kitabesi yoktur. Yola uyum sağlamak zorunluluğundan dolayı genel planı ve avlusu düzgün değildir. Yapı çift katlı ve tek avlulu hanlar grubunda yer alır. İnşa tekniğinde taş ve tuğla hatıllı geleneksel tarzı sürdürdüğü görülmektedir. Diğer kısımlarda büyük ölçüde özgün hali değişmiştir. Revak ve örtü sistemi ile süslemesinin orijinal durumu hakkında bilgi bulunmamaktadır. R. E. Koçu'ya göre han bir avlu etrafında toplanmış Zeynel Abidin Dairesi (Ka-

ragöz Hanı), Yakub Ağa Dairesi, Ka-vukçu Hanı, Kostaki Dairesi, Kasap Dairesi, Mahmud Dairesi gibi yapılar topluluğunun adıdır.

IL32c, IV:426b.

Yolgeçen Hanı Eminönü'nde, Kapalıçar-şı'mn güneyinde, Kalpakçılar Cadde-si'ne açılan Çarşıkapı ve İskender Boğazı sokakları arasında bulunmaktadır. Kimin tarafından ve ne zaman yaptırıldığı bilinmeyen bu yapının kitabesi yoktur. Yapı iki katlı ve tek avlulu hanlar grubundadır. Duvar örgüsü taş ve tuğla hatıllıdır. Konumundan ötürü, yola uyma zorunluluğu ile planı düzgün değildir. Çevredeki hanların ortak üslup özelliklerini taşımaktadır. 18. yy yapısı olması muhtemeldir. Bugün özgün biçimini yitirmiştir. Bazı bölümlerinde yuvarlak tuğladan kemerler ve kare kesitli taş payelerin varlığı anlaşılmaktadır. Pencereleri düz hatıllı ve sağır yuvarlak kemerlidir.

Yolgeçen Odaları II:123b.

Yol-İş IV:287c. Yoll, Luce IV:488c.

Yollar mad. VII:532c. İlgili maddeler: Abdülezel Paşa Caddesi I:29c Atatürk Bulvarı I:382c Babıâli Caddesi L524a Bağdat Caddesi L528c Bakırcılar Caddesi I:554c Bankalar Caddesi II:49c Barbaros Bulvarı IL53b Büyükdere Caddesi II: 361 c Cumhuriyet Caddesi II:445a Çevre Yolları II:497b Divanyolu III:72b Halaskârgazi Caddesi III:496c Islahat-ı Turuk Komisyonu IV:113b İstiklal Caddesi IV:265c Kadıköy-Pendik Sahil Yolu IV:343c Kayışdağı Caddesi IV:505a Meşe V:404a Millet Caddesi V:462b Piyale Paşa Bulvarı VI:254b Sokaklar VII:28a Sirkeci-Florya Sahil Yolu VII:12c Tarlabaşı Bulvarı VII:218c Vatan Caddesi VII:532c

Yolsal, Ertuğrul (1935, Maçka) Tüccar, ilkokul mezunudur. Serbest ticaretle uğraştı. 16. dönem (1977-1980) istanbul milletvekili olarak parlamentoda bulundu.

Yon Burnu I:250c.

Yoncaspor Gençlik ve Spor Kulübü Derneği 196l'de Kadıköy'de kuruldu. Kurucuları Adnan Acar, Melih Acar ve Muammer Serdar'dır. Forma renkleri yeşil-beyazdır. Futbol, yüzme, masa

482

Yontunç, Kenan

tenisi ve atletizm branşlarında faaliyet gösteren kulübün 150 lisanslı sporcusu vardır. 2. amatör kümede oynayan futbol takımı başta olmak üzere faaliyet gösterdiği dallarda İstanbul şampiyonlukları kazanmıştır. Bugün başkanlığını Oktay Şimşekkan'ın yaptığı kulübün Kadıköy, Rıhtım Caddesi, Uzun Hafız Sokağı'nda üç katlı bir lokali vardır.

Yontunç, Kenan V:201b. Yordan Lokantası II:335c. Yordan Muhallebicisi V:492c. Yorgi (Arap) II:32a. Yorgi (Cerrah) VI:402c. Yorgi Kalfa II: 173a.

Yoros Kalesi mad. VII:534b, I:260c, II:271c, IV:496b.

Yoros Kalesi Mescidi Beykoz İlçesi'n-de, Anadolukavağı'nda, Yoros Kale-si'nin içinde bulunuyordu. Hadîka'âa. mescidin II. Bayezid (hd 1481-1512) tarafından yaptırıldığı yazılıdır. Evliya Çelebi ise, Seyahatname 'sinde "Yıldırım Han'ın camii" diye söz etmektedir. Mescit harap durumda iken 1033/ l623'te yenilenmiştir. Hadîka'âa, fevkani bir bina olduğu, yakınında çoğunluğu şehit mezarı olan bir hazire ile kale içinde bir çeşme ve Hacı Meh-med Ağa'nın yaptırdığı bir hamam bulunduğu yazılıdır. Mescidin mimarisi hakkında hiçbir bilgi mevcut değildir.

Yorulmaz, Şevket (1925, istanbul) Futbolcu. Spora öğrencilik yıllarında başladı. 1947'de Beşiktaş Jimnastik Ku-lübü'ne transfer oldu. 1954'e kadar bu takımda 173 maçta oynadı. 1952'de 14 maçta 12 gol atarak gol kralı oldu. Beşiktaş'ta oynadığı yıllarda takımıyla 4 kez istanbul ligi şampiyonluğu yaşadı. Daha sonra Bursa Acar Spor'a transfer oldu ve futbolu bu takımdayken bıraktı.

Yotto, Leonidas I:552a, IV:171b. Young, George IV:104b. Young, J. V:77a. Yönetken, Halil Bedi VI:295a.

Yöney, Fazıl Osman (1925, Çorum) idareci. 1946'da Ankara Siyasal Bilgiler Okulu'nu bitirdi. Çeşitli yerlerde kaymakamlık, istanbul vali yardımcılığı yaptı. 17. dönem (1983-1987) istanbul milletvekili olarak parlamentoda bulundu.

Yöntem, Ali Canip III:275b, V:l69b. Yörük, Abdülhak Kemal IV:156a, 223a. Yörükali Koyu II:350b.

Yukarı Dudullu Mahallesi Ümraniye 11-çesi'nde yer alır. Kartal, Maltepe, Kadıköy ilçeleri, Çakmak, Aşağı Dudullu mahalleleri ve ilçe mücavir alanıyla çevrilidir. Nüfusu (1990) 36.929'dur.

III:384c.

Yukarı Mahalle Kartal llçesi'nde yer alır. Karlıktepe, Kordonboyu ve Petroliş

mahalleleriyle çevrilidir. Nüfusu (1990) 8.144'tür.

Yuluğ, Ali Haydar mad. Vll:536a, I:50c, II:90c, 187a, 557a, 111:51 la, VII:364b. Yund, Kerim VII:313a. Yunus Bey (Has) IY:435a.

Yunus Bey (ö. 1551, Dırağman) III:429a.

İlgili madde: Dırağman Külliyesi III:49b

Yunus Çimento Fabrikası Memur ve Müstahdemleri Yardım Derneği 4

Mart 1946'da kuruldu. Merkezi Yunus Çimento Fabrikası'nın Kartal'daki işye-riydi. Tüzüğüne göre amacı üyelerini tasarrufa alıştırmak ve her türlü nakdi ve ayni yardımda bulunmaktı. 1947'de 268 üyeye sahip olan dernek sadece memur ve hizmetlileri kapsıyordu.

Yunus Emre Kültür Merkezi I:379b, II:68c, III:46c.

Yunus Gazi Beykoz'da Yalıköyü Mezar-lığı'nda gömülü, İstanbul'un fethinde bulunmuş askerlerdendir. Mezarının ve mescidinin II. Mehmed (Fatih) tarafından yaptırıldığı rivayet edilir. Eskiden ziyaret edildiği bilinmekle birlikte bu gelenek uzun süredir kalkmıştır.

Yunus Hilmi Efendi (ö. 1862, Şeyh) IV:550a, V:397c, 466a, VILlllb.

Yunus Paşa (?, ? - 1517, İstanbul) Sadrazam. Yeniçeri ağalığının ardından Anadolu ve Rumeli defterdarlığı yaptı. Daha sonra sadrazamlığa ve buna ek olarak Mısır beylerbeyliğine getirildi. Rüşvet ve haksız vergi toplama suçlamaları üzerine beylerbeyliğinden alındı. Mısır seferinden dönüş sırasında söylediği bir söz üzerine I. Selim tarafından öldürtüldü.

VI:499c. Yurdakul, Ahmet II:448b.

Yurdakul, Mehmed Emin IL127c, VII:67a, 67b.

Yurdatap, Kadri IIL319a.

Yurdatap, Selami Münir (1910, Trab-lusgarp -1987, İstanbul) Gazeteci, yazar, çevirmen. Babası subay olduğu için birçok şehirde bulundu. Şam'da başladığı öğrenimini İstanbul'da tamamladı. 1927'de Servet-i Fünun dergisinin açtığı edebiyat yarışmasında ikincilik ödülü aldı. İkdam, Penbe Gazete, Vakit, Bıldırcın, Haber, Şehir, Hürriyet, Son Havadis, Yeni İstanbul gazetelerinde ve Hafta, Yıldız, İnci, Aydabir, Akbaba dergilerinde çalıştı. Tercüme ve telif çeşitli konularda 400'e yakın kitabı yayımlandı. IIL523b, 547a.

Yurdoğlu, Lebit (1915, İstanbul - 1978, Ankara) Hekim. İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi'ni bitirdi. İç hastalıkları dalında ihtisas yaptı. Serbest hekim olarak çalıştı. 12-13. dönem (196i-

1969) İzmir, 14. dönem (1969-1973) İstanbul milletvekili olarak parlamentoda bulundu. Köy işleri bakanlığı yaptı.

Yurtçu, Aynur IV:356a. Yurttaş, Savaş VII:323c.

Yusuf (Demircikulu) mad. WI:536c, 412e.

Yusuf (Rus) IV:295b. Yusuf Ağa

ilgili madde:

Silahdar Abdullah Ağa Çeşmesi VI:550c

Yusuf Ağa (ö. 1807) I:302b, II:33c,

IV:399a, VII:549c. Yusuf Ağa (Sipahi) V:34la.

Yusuf Ağa Mescidi Beyoğlu İlçesi'nde, Kasımpaşa'da, Matbaa Arkası Sokağı ile Morali Yusuf Ağa Camii Sokağı'nın kesiştiği yerde bulunan yapının inşa tarihi tespit edilememiştir. Yusuf Efendi adında bir kişinin yaptırdığı mescit, bugün alt katı işyeri, üstü de ibadet alanı olacak şekilde tamamen yenilenmiştir.

Yusuf Ağa Sıbyan Mektebi mad. WI.-536b.

Yusuf Baba (ö. 1685) II:135c, VII:129c. Yusuf Bâlî Efendi (ö. 1443) III:278c. Yusuf Bayramî(ö. 1512, Baba) IL104a.

Yusuf bin Abdullah (ö. 1471, Sinaned-din)

İlgili madde: Sinan-ı Atik VII:5c

Yusuf bin Ali bin Kaya Bey bak. Yusuf Sinan Efendi

Yusuf bin Hüseyin Razi (ö. 916) V:380c.

Yusuf bin Papas (15.yy -16. yy) Mimar. Bayezid Külliyesi inşaatında Başmi-mar Yakub Şah'ın ikinci halifesi olarak görev aldı. 1505 sonlarında temeli atılan Bayezid Medresesi'nin mimarlığını yaptı. 1509 depreminde yıkılan surların onarımında çalıştı.

II:88c, 93a.

Yusuf Çelebi (17. yy, İstanbul - 18. yy, İstanbul) Besteci. Köle olarak doğdu. Çok iyi bir musiki öğrenimi gördükten sonra azat edildi. Sultan Selim Ca-mii'nde naathandı. Sesinin tizliği dolayısıyla "Hafız-ı Tiz-Nâm" diye anıldı. 17. yy'm sonlarıyla 18. yy'ın başlarının. en büyük bestecilerindendir. Naat, durak, tevşih ve ilahileriyle İstanbul'da dini musikinin olgunlaşmasında büyük katkısı oldu. Rast makamındaki naatı ("Afitâb-i sırr-ı mâ-evhâ Habîb-i Kibriya") ile eve durağı ("Tahtğâh etti vücudun şehrini sultan-ı aşk") dini musikinin şaheserlerindendir. Miraciyesi günümüze ulaşamamıştır.

Yusuf Çelebi (ö. 1562) III:279a. Yusuf Çelebi (Tophaneli) V:307b.

Yusuf Dede (Çengi) (?, Konya - 1669, İstanbul) Neyzen. Galata Mevlevîha-

nesi'nde neyzenbaşılık yaptı. IV. Mu-rad döneminde (1623-1640) sarayda çalıştı. Beşiktaş ve Galata mevlevîha-nelerinde şeyhlik yaptı. Çeng çalmadaki ustalığı nedeniyle Çengi Yusuf Dede diye de anılır.

II:l69a, V:425c. Yusuf Efendi (Hacı) IV:184c.

Yusuf Efendi (ö. 1565, Sinaneddin) V:527c, VII:24lb.

Yusuf Efendi (ö. 1675) VI:32c. Yusuf Efendi (ö. 1688) VL33c. Yusuf Efendi (ö. 1740, Şeyh) I:43c.

Yusuf Efendi (ö. 1748, Tersane Emini) IV:105c.

İlgili madde:

Yusuf Ağa Sıbyan Mektebi VII:536b Yusuf Efendi Bahçesi I:486a, IV:440a.

Yusuf Efendi Çeşmesi Fatih İlçesi'nde, Fevzi Paşa Caddesi'ne açılan Başhoca Sokağı'ndadır. Şair Raif in yazdığı kitabeye göre 1171/1757 tarihli çeşmeyi, Arapkirli müderris Yusuf Efendi yaptırmıştır. Bir duvar çeşmesi olmasına rağmen, cephesinin içbükey hareketlen-mesiyle barok üslubun çarpıcı bir örneğini oluşturur. Mermer kaplamalı cephenin düzenlemesi, köşeli, ve yivli dört pilastrla üç kanada ayrılmaktadır. Orta kanatta "C" ve "S" kıvrımlı bir kemerle biçimlenen niş içine yerleştirilmiş aynataşı, 18. yy'ın ortalarında görülen akant yaprağı ve "C" kıvrımlı silme motifleriyle bezelidir. İki yanında birer niş yer almakta, nişlerin üzerinde bitkisel süslemelerle deniz kabuğunun yelpazeye benzer bir formda kullanıldığı motifler bulunmaktadır.