Bankacılık Sektöründe Entelektüel Sermayenin Ölçülmesi, Değerlendirilmesi ve Muhasebeleştirilmesi Doktora Tezi
Tablo 5.3.4 Korelasyon Analizinin Gerçekleştirilmesi Amacıyla Belirlenen
Yüklə 5,16 Mb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Şekil 5.3.1
- Şekil 5.3.2
- Şekil 5.3.3
Tablo 5.3.4 Korelasyon Analizinin Gerçekleştirilmesi Amacıyla Belirlenen Bağımlı ve Bağımsız Değişken Değerleri  
Bağımlı Değişkenler
379 Tablodan da görülebildiği gibi, bağımlı değişkenler arasında yer alan katma değer tutarı yıllar itibariyle artmıştır. 2004 yılında 1.433.321 bin YTL olan katma değer tutarı, 2005 yılında 1.831.846 bin YTL’ye yükselmiştir. Ertesi yıl tekrar artış gerçekleşmiş, katma değer tutarı 2.186.552 bin YTL olmuştur. Arzu edilen şekilde, katma değer tutarının 2007 yılında 2.846.140 bin YTL’ye ve 2008 yılında da 3.583.765 bin YTL’ye çıktığı görülmektedir. Katma değer tutarının her yıl istikrarlı bir şekilde artması, Türkiye Garanti Bankası A. Ş. açısından oldukça avantajlıdır. Bağımlı değişkenlerden bir diğeri, piyasa değeri defter değeri oranıdır. Oluşturulan tablo, piyasa değeri defter değeri oranının 2004 yılında 1,61 olduğu görülmektedir. 2005 yılında ise oran 2,64’e yükselmiştir. Bu durum, Türkiye Garanti Bankası A. Ş. için sevindiricidir. Fakat, 2006 yılında oranının 2,20’ye gerilediği dikkat çekmektedir. Banka açısından belirtilen husus karamsar bir tablo çizmiştir. 2007 yılına gelindiğinde ise, piyasa değeri defter değeri oranının 3,05’e yükseldiği anlaşılmaktadır. Dolayısıyla, Türkiye Garanti Bankası A. Ş.’nin piyasa değeri defter değeri oranı 2007 yılında tavan yapmıştır. Ancak, 2008 yılında büyük bir düşüş tecrübe edilmiş ve oran 1,09’a gerilemiştir. Bu durumda, piyasa değeri defter değeri oranı bazında istikrar söz konusu değildir. Özellikle, uygulamaya dahil olan son yılda oranın büyük ölçüde inişe geçmesi ise kaygı vericidir. Varlıkların kazanma gücü de bağımlı değişkenler arasındadır ve bu nedenle tablo üzerinden sergilemiş olduğu trend incelenmelidir. 2004 yılında, varlıkların kazanma gücü 1,42’dir. Ancak, 2005 yılında bu hususta bir gerileme yaşanmış ve varlıkların kazanma gücü 0,18’e düşmüştür. Belirtilen durum banka açısından dezavantajlıdır. Zira, varlıkların kazanma gücü hesap edilirken daha önce de vurgulandığı gibi net kar, varlıkların değer değerine bölünmektedir. 2006 yılına gelindiğinde ise, varlıkların kazanma gücü 0,24’e yükselmiştir. Böylece, banka avantajlı konuma geçmiştir. Takip eden yılda, varlıkların kazanma gücü bir kez daha artmış ve 0,32 seviyesine ulaşmıştır. Ancak, olumsuz bir şekilde varlıkların kazanma gücü 2008 yılında 0,17’ye gerilemiş ve beş yıllık periyotta en düşük seviyeyi bulmuştur. Dolayısıyla, piyasa değeri defter değeri oranında olduğu gibi 380
varlıkların kazanma gücü konusunda da 2008 yılında en düşük değerler tecrübe edilmiştir. Ayrıca hem piyasa değeri defter değeri oranında hem de varlıkların kazanma gücü değerlerinde yıllar bazında istikrarsızlık olduğu dikkatlerden kaçmamaktadır. Aktif devir hızı, uygulama kapsamında ele alınan bağımlı değişkenlerin dördüncüsüdür ve bu nedenden ötürü sahip olduğu trendin incelenmesi şarttır. Aktif devir hızı, 2004 yılında 0,41 seviyesindedir. 2005 ve 2006 yıllarında ise aktif devir hızı artmış ve 0,43’e yükselmiştir. Bu durum, banka perspektifinden pozitif bir tablo çizmektedir. Zira, daha önce de açıklandığı gibi aktif devir hızı, net faiz gelirinin varlıkların defter değerine bölünmesi suretiyle hesaplanmaktadır. Ancak, 2007 yılında aktif devir hızının 0,39’a düştüğü görülmektedir. 2008 yılında ise bir başka düşüş gerçekleşmiş ve aktif devir hızı 0,32’ye gerilemiştir. Özellikle son yıllarda aktif devir hızının düşmesi iyi bir şekilde yorumlanamaz. Ayrıca, aktif devir hızı bazında belirgin bir istikrarsızlığın hüküm sürdüğü de açıktır. Bunun yanında, en düşük aktif deviz hızı değerinin 2008 yılında tecrübe edildiği gözlemlenmektedir. Vurgulanan açıdan, aktif devir hızının piyasa değeri defter değeri oranı ve varlıkların kazanma gücü ile parallelik gösterdiği belirtilmelidir. Zira, üçü de en düşük değerlerini 2008 yılında tecrübe etmişlerdir. Faaliyet giderleri toplam varlıklar oranı, uygulamaya dahil olan bağımlı değişkenlerin beşincisidir. Dolayısıyla, beş yıllık süre zarfında nasıl bir seyir izlediği önem taşımaktadır. Oluşturulan tablo incelendiğinde, faaliyet giderleri toplam varlıklar oranının 2004 yılında 0,04 olduğu görülmektedir. 2005 yılı için oran sabit kalmış, bir kez daha 0,04 olarak gerçekleşmiştir. Ancak 2006, 2007 ve 2008 yıllarında faaliyet giderleri toplam varlıklar oranının 0,03’e düştüğü gözlemlenmektedir. Diğer bir ifadeyle, uygulamaya dahil olan son üç yılda oran alçalışa geçmiştir. Belirtilen durum, Türkiye Garanti Bankası A. Ş. açısından avantajlıdır. Zira faaliyet giderleri toplam varlıklar oranının yüksek değil, düşük olması tercih edilir. Dolayısıyla, banka için vurgulanan noktada olumlu yorumlar sunulmalıdır. Ayrıca, faaliyet giderleri toplam varlıklar oranının beş yıl boyunca çok fazla değişim göstermediği belirtilmelidir. 381
Bağımsız değişken değerlerinden söz etmek gerekirse, ilk önce oluşturulan tablodan da görüleceği üzere maddi sermaye etkinliğinin mercek altına alınması gereklidir. Maddi sermaye etkinliği 2004 yılında 0,16 değerine sahipken, 2005 yılında 0,14 değerine gerilemiştir. Düşüş trendi 2006 ve 2007 yıllarında da devam etmiş, Türkiye Garanti Bankası
Bağımsız değişkenlerden bir diğeri ise, insan sermayesi etkinliğidir. Oluşturulan tabloda, insan sermayesi etkniliğinin 2004 yılında 3,89 olduğu görülmektedir. 2005 ve 2006 yıllarında insan sermayesi etkinliği yükselmiş, sırayla 4,05 ve 4,11 seviyelerinde gerçekleşmiştir. Ancak, 2007 ve 2008 yıllarında bu kez insan sermayesi etkinliği azalarak sırayla 4,06 ile 3,72 olmuştur. Maddi sermaye etkinliği gibi, insan sermayesi etkinliği de katma değer entelektüel katsayısını oluşturan bileşenlerden biridir. Bu nedenle, insan sermayesi etkinliğinin 2005 ve 2006 yıllarında yükselmesi Türkiye Garanti Bankası A. Ş. için arzu edilen bir durumken, 2007 ve 2008 yıllarında azalması istenmeyen bir koşuldur. Korelasyon analizine tabi olan bağımsız değişkenlerden üçüncüsü de yapısal sermaye etkinliğidir. Tabloda, bankanın yapısal sermaye etkinliğinin 2004 yılında 0,74 olduğu görülmektedir. 2005 ve 2006 yıllarında şirketin yapısal sermaye etkinliği artmış, sırayla 0,75 ile 0,76 olarak gerçekleşmiştir. Ancak, 2007 ve 2008 yıllarında Türkiye Garanti Bankası A. Ş.’nin yapısal sermaye etkinliği düşerek, sırayla 0,75 ile 0,73 seviyelerinde gerçekleşmiştir. Yapısal sermaye etkinliği ne kadar yüksek olursa, katma değer entelektüel katsayısı da o kadar yüksek olmaktadır. Bu nedenle, yapısal sermaye etkinliğinin yüksek 382
olması arzu edilir. Dolayısıyla, yapısal sermaye etkinliğinin 2005 ve 2006 yıllarında artması Türkiye Garanti Bankası A. Ş. açısından avantajlı, 2007 ve 2008 yıllarda azalması ise dezavantajlı olmuştur. Korelasyon analizinin gerçekleştirilmesi amacıyla belirlenen bağımlı ve bağımsız değişkenlerin yer aldığı tablo da yorumlandığına göre, bir sonraki adımda korelasyon analizinin yapılması için herhangi bir engel kalmamıştır. Daha önce vurgulandığı gibi, korelasyon analizi WinQSB programı yardımıyla gerçekleştirilecektir. Programa ilk veri girişi, değişkenlerin (faktörlerin) sayısı ve gözlemlerin adedi yazılarak yapılır. 5 bağımlı ve 3 bağımsız değişken belirlendiğinden, toplam değişken (faktör) sayısının 8 olarak girilmesi şarttır. Gözlem adedi ise uygulamaya tabi olan yıl sayısıdır, diğer bir ifadeyle 5’tir. Aşağıda, WinQSB programına korelasyon analizi için ilk veri girişinin yapılışı gösterilmektedir: 
Şekil 5.3.1: WinQSB Programına Korelasyon Analizi için İlk Veri Girişi Takibinde, bağımlı ve bağımsız değişken değerlerinin yıllar itibariyle istatistik programına girilmesi gerekmektedir. Gözlem sayısının 5, değişken (faktör) 383
sayısının da 8 olduğu düşünüldüğünde, toplam veri girişinin 40 olması gerektiği netlik kazanmaktadır. Aşağıda, bağımlı ve bağımsız değişken değerlerinin programa aktarılması gösterilmektedir: 
Şekil 5.3.2: WinQSB Programına Korelasyon Analizi için Bağımlı ve Bağımsız Değişken Değerlerinin Girilmesi Yukarıdaki şekil, aslında bağımlı ve bağımsız değişken değerlerinin programa girilmesi esnasında alınmış bir ekran görüntüsüdür. Yatay eksende, diğer bir ifadeyle sütünlar halinde bağımlı ve bağımsız değişken değerleri yer almaktadır. Şeklin sol tarafında yer alan ilk beş sütun bağımlı değişkenlerden olan KD, MB (PD /DD), ROA, ATO ve CTA’ye ayrılmıştır. Son üç sutunda ise bağımsız değişken değerleri olan MSE, İSE ve YSE bulunmaktadır. Gözlem (observation) 1-5 şeklinde sıralanan satırlar ise 2004-2008 yıllarını temsil etmektedir. Dolayısıyla, tüm bağımlı ve bağımsız değişken değerlerinin uygulamaya dahil olan beş yıl için WinQSB programına transferi tamamlanmıştır. Sırada, korelasyon analizi sonuçlarının elde edilmesi vardır. 384
Ancak öncelikle, temin edilen regresyon eşitliklerini (modellerini) listelemek faydalı olacaktır. Aşağıda da görüldüğü gibi, beş adet bağımlı değişken mevcut olduğundan aynı zamanda beş adet regresyon eşitliği bulunmaktadır: KD = 2.207.169 - 389.137,2 MSE - 52.002,59 İSE + 347.587,1 YSE MB (PD/DD) = 4.927,826 - 10,5818 MSE + 13,27154 İSE - 131,994 YSE ROA = 1.735,492 + 21,0728 MSE + 2,088334 İSE - 37,47033 YSE ATO = -89,92451 + 1,254376 MSE + 0,2425947 İSE + 0,1307463 YSE CTA = 42,73043 + 0,2445663 MSE + 0,6688786 İSE - 0,9260916 YSE Yukarıdaki regresyon denklemleri, değişkenler arasındaki ilişkiyi matematiksel bir modelle ifade etmektedir. Diğer bir değişle, regresyon denklemi değişkenler arasındaki korelasyonun matematiksel açıklamasıdır.864 Örneğin ilk denklemde katma değer bağımlı değişkeni ile maddi sermaye etkinliği, insan sermayesi etkinliği ve yapısal sermaye etkniliği bağımsız değişkenleri arasındaki korelasyon matematiksel bir dille belirtilmektedir. Diğer denklemlerde ise piyasa değeri defter değeri oranı, varlıkların kazanma gücü, aktif devir hızı ve faaliyet giderleri toplam varlıklar oranı bağımlı değişenleri ile maddi sermaye etkinliği, insan sermayesi etkniliği ve yapısal sermaye etkinliği bağımsız değişkenleri arasındaki bağlantı kantitatif bir şekilde sunulmaktadır. Ayrıca, korelasyon analizi sonuçlarına geçmeden önce test edeceğimiz hipotezleri de sırayla belirtmemiz gerekmektedir. Korelasyon analizi sonuçları, hipotezlerimizden hangilerinin kabul edileceğine ve hangilerinin reddedileceğine açıklık getirecektir. Aşağıda, test etmek istediğimiz hipotezler sırayla yer almaktadır: 
385
Hipotez 1: H0 = KD ile MB (PD/DD) arasında çok güçlü bir korelasyon vardır. H1 = KD ile MB (PD/DD) arasında çok güçlü bir korelasyon yoktur. Hipotez 2: H0 = KD ile ROA arasında çok güçlü bir korelasyon vardır. H1 = KD ile ROA arasında çok güçlü bir korelasyon yoktur. Hipotez 3: H0 = KD ile ATO arasında çok güçlü bir korelasyon vardır. H1 = KD ile ATO arasında çok güçlü bir korelasyon yoktur. Hipotez 4: H0 = KD ile CTA arasında çok güçlü bir korelasyon vardır. H1 = KD ile CTA arasında çok güçlü bir korelasyon yoktur. Hipotez 5: H0 = KD ile MSE arasında çok güçlü bir korelasyon vardır. H1 = KD ile MSE arasında çok güçlü bir korelasyon yoktur. 386 Hipotez 6: H0 = KD ile İSE arasında çok güçlü bir korelasyon vardır. H1 = KD ile İSE arasında çok güçlü bir korelasyon yoktur. Hipotez 7: H0 = KD ile YSE arasında çok güçlü bir korelasyon vardır. H1 = KD ile YSE arasında çok güçlü bir korelasyon yoktur. Hipotez 8: H0 = MB (PD/DD) ile ROA arasında çok güçlü bir korelasyon vardır. H1 = MB (PD/DD) ile ROA arasında çok güçlü bir korelasyon yoktur. Hipotez 9: H0 = MB (PD/DD) ile ATO arasında çok güçlü bir korelasyon vardır. H1 = MB (PD/DD) ile ATO arasında çok güçlü bir korelasyon yoktur. Hipotez 10: H0 = MB (PD/DD) ile CTA arasında çok güçlü bir korelasyon vardır. H1 = MB (PD/DD) ile CTA arasında çok güçlü bir korelasyon yoktur. 387 Hipotez 11: H0 = MB (PD/DD) ile MSE arasında çok güçlü bir korelasyon vardır. H1 = MB (PD/DD) ile MSE arasında çok güçlü bir korelasyon yoktur. Hipotez 12: H0 = MB (PD/DD) ile İSE arasında çok güçlü bir korelasyon vardır. H1 = MB (PD/DD) ile İSE arasında çok güçlü bir korelasyon yoktur. Hipotez 13: H0 = MB (PD/DD) ile YSE arasında çok güçlü bir korelasyon vardır. H1 = MB (PD/DD) ile YSE arasında çok güçlü bir korelasyon yoktur. Hipotez 14: H0 = ROA ile ATO arasında çok güçlü bir korelasyon vardır. H1 = ROA ile ATO arasında çok güçlü bir korelasyon yoktur. Hipotez 15: H0 = ROA ile CTA arasında çok güçlü bir korelasyon vardır. H1 = ROA ile CTA arasında çok güçlü bir korelasyon yoktur. 388 Hipotez 16: H0 = ROA ile MSE arasında çok güçlü bir korelasyon vardır. H1 = ROA ile MSE arasında çok güçlü bir korelasyon yoktur. Hipotez 17: H0 = ROA ile İSE arasında çok güçlü bir korelasyon vardır. H1 = ROA ile İSE arasında çok güçlü bir korelasyon yoktur. Hipotez 18: H0 = ROA ile YSE arasında çok güçlü bir korelasyon vardır. H1 = ROA ile YSE arasında çok güçlü bir korelasyon yoktur. Hipotez 19: H0 = ATO ile CTA arasında çok güçlü bir korelasyon vardır. H1 = ATO ile CTA arasında çok güçlü bir korelasyon yoktur. Hipotez 20: H0 = ATO ile MSE arasında çok güçlü bir korelasyon vardır. H1 = ATO ile MSE arasında çok güçlü bir korelasyon yoktur. 389 Hipotez 21: H0 = ATO ile İSE arasında çok güçlü bir korelasyon vardır. H1 = ATO ile İSE arasında çok güçlü bir korelasyon yoktur. Hipotez 22: H0 = ATO ile YSE arasında çok güçlü bir korelasyon vardır. H1 = ATO ile YSE arasında çok güçlü bir korelasyon yoktur. Hipotez 23: H0 = CTA ile MSE arasında çok güçlü bir korelasyon vardır. H1 = CTA ile MSE arasında çok güçlü bir korelasyon yoktur. Hipotez 24: H0 = CTA ile İSE arasında çok güçlü bir korelasyon vardır. H1 = CTA ile İSE arasında çok güçlü bir korelasyon yoktur. Hipotez 25: H0 = CTA ile YSE arasında çok güçlü bir korelasyon vardır. H1 = CTA ile YSE arasında çok güçlü bir korelasyon yoktur. 390 Hipotez 26: H0 = MSE ile İSE arasında çok güçlü bir korelasyon vardır. H1 = MSE ile İSE arasında çok güçlü bir korelasyon yoktur. Hipotez 27: H0 = MSE ile YSE arasında çok güçlü bir korelasyon vardır. H1 = MSE ile YSE arasında çok güçlü bir korelasyon yoktur. Hipotez 28: H0 = İSE ile YSE arasında çok güçlü bir korelasyon vardır. H1 = İSE ile YSE arasında çok güçlü bir korelasyon yoktur. Test etmek istediğimiz hipotezlerin tümünü listelediğimize göre, korelasyon analizi sonuçlarını elde ederek hangi hipotezlerin kabul, hangi hipotezlerin ise reddedilmesi gerektiğini saptayabiliriz. 391
Aşağıda, temin edilen korelasyon analizi sonuçları gösterilmektedir: 
Şekil 5.3.3: Korelasyon Analizi Sonuçları Görüldüğü gibi test ettiğimiz hipotez sayısıyla paralel olarak 28 adet korelasyon analizi sonucu elde edilmiş, her bir değişkenin birbiriyle ne derece ilişkili olduğu sunulmuştur. Diğer bir ifadeyle, değişkenler arasındaki korelasyon katsayıları listelenmiştir. Bulunan korelasyon katsayıları ile ilgili yorumlara geçmeden önce, ilişkinin gücü konusunda genel kabul görmüş sınıflandırmayı belirtmemiz gereklidir. Korelasyon katsayıları yorumlanırken 0,0 - 0,2 çok zayıf korelasyon, 0,2 - 04 zayıf (düşük) korelasyon, 392 0,4 - 0,7 ılımlı (dikkate değer) korelasyon, 0,7 - 0,9 güçlü (yüksek) korelasyon ve 0,9 - 1,0 de çok güçlü korelasyon olarak kabul edilir.865 Korelasyon katsayılarını yorumlarsak, ilk satırda yer alan sonucun katma değer ile piyasa değeri defter değeri oranı arasındaki ilişkiyi yansıttığını vurgulamamız gerekir. - 0,2335249’luk korelasyon katsayısı, katma değer ile piyasa değeri defter değeri oranı (MB) arasında ters yönde zayıf (düşük) bir bağlantının olduğuna işaret etmektedir. Korelasyon analizi neticesinde öğrenilen bir başka husus, katma değer ile varlıkların kazanma gücü arasında ılımlı (dikkate değer) negatif bir ilişki olduğudur. Zira, katma değer ile varlıkların kazanma gücü arasındaki korelasyon katsayısı - 0,6165819’dur. Diğer bir ifadeyle, katma değerle varlıkların kazanma gücü aynı doğrultuda değil, ters doğrultuda hareket etmektedir. Ancak, bu hareket ılımlı (dikkate değer) bir derecededir. Dolayısıyla, değişkenler arasında güçlü ve net bir ilişki bulunmamaktadır. Analizin üçüncü satırında ise, katma değerle aktif devir hızı arasındaki korelasyon katsayısının - 0,8545738 olduğu görülmektedir. Bu durumda, katma değer ile aktif devir hızı arasında güçlü (yüksek) negatif bir ilişki vardır. Katma değer yükselme trendi gösterdiğinde aktif devir hızı büyük ölçüde düşme trendi sergilemektedir. Aynı şekilde, katma değer düşme trendi gösterdiğinde aktif devir hızının büyük ölçüde artma trendine sahip olduğu belirtilmelidir. Dördüncü korelasyon analizi katsayısı ise - 0,7973236’dır ve katma değer ile faaliyet giderleri toplam varlıklar oranı arasındaki ilişkiyi göstermektedir. Bu durumda, katma değerle faaliyet giderleri toplam varlıklar oranı arasında negatif yönde güçlü (yüksek) bir bağ olduğu söylenmelidir. Belirtilen değişkenler büyük ölçüde ters yönde hareket etmektedir. Beşinci satırda, katma değer ile maddi sermaye etkinliği arasındaki korelasyon katsayısı yer almaktadır. Görüldüğü gibi katsayısı - 0,8426082’dir. O halde,
393
katma değer ile maddi sermaye etkinliği arasında güçlü (yüksek) bir ilişki mevcuttur. Fakat ilişkinin yönü negatiftir. Diğer bir ifadeyle, katma değer ile maddi sermaye etkinliği birbirlerine ters bir şekilde hareket etmektedir. Takip eden satırda, altıncı korelasyon katsayısı olan - 0,4653848 yer almaktadır. Belirtilen rakam, katma değer ile insan sermayesi etkinliği arasındaki bağlantıyı simgelemektedir. Elde edilen korelasyon katsayısı ışığında, katma değer ve insan sermayesi etkinliği arasında ılımlı (dikkate değer) bir negatif korelasyon bulunduğu açıklanmalıdır. Farklı bir şekilde belirtmek gerekirse, katma değerle insan sermayesi etkniliği arasında normal derecede bir ilişki mevcuttur. Ayrıca, iki değişken birbiriyle ters doğrultuya sahiptir ve sıkı bir ilişki içerisinde değildirler. Yedinci korelasyon katsayısı ise - 0,4278647’dir ve katma değerle yapısal sermaye etkinliğinin ilişkisi vurgulanmaktadır. Anlaşılacağı üzere, iki değişken arasında ılımlı (dikkate değer) bir negatif korelasyon vardır. O halde, katma değer ile yapısal sermaye etkinliği arasında ne güçlü, ne de zayıf bir bağ bulunmaktadır. Her iki değişken ters yönde hareket etmekte ve normal kabul edilen bir korelasyona sahip bulunmaktadır. Güçlü bir korelasyon mevcut değildir. Bir alt satırdaki korelasyon katsayısı da - 0,2875051’dir ve piyasa değeri defter değeri oranıyla varlıkların kazanma gücü arasındaki ilişkiye işaret etmektedir. Belirtilen değişkenler arasında zayıf (düşük) bir bağlantı saptanmıştır. Ayrıca ilişkinin yönünü negatif olup, değişkenler aksi istikamette hareket etmektedir. Dokuzuncu korelasyon katsayısına odaklanılırsa, piyasa değeri defter değeri oranıyla aktif devir hızı arasındaki ilişkinin ifade edildiği anlaşılacaktır. Görüldüğü gibi, iki değişkenin korelasyon katsayısı + 0,6005245’tir. O halde, piyasa değeri defter değeri oranıyla aktif devir hızı arasında ılımlı (dikkate değer) bir pozitif korelasyon vardır. Daha önce yorumlanan korelasyon katsayıları için değişkenlerin birbirlerine ters şekilde hareket ettikleri söylenmiştir. Ancak, bu kez her iki değişken de aynı doğrultuda hareket etmektedir. Yine de korelasyonun derecesinin yüksek olmadığı unutulmamalıdır. 394
Onuncu satırda ise, piyasa değeri defter değeri oranıyla faaliyet giderleri toplam varlıklar oranı arasındaki ilişkiyi gösteren korelasyon katsayısı + 0,80143919 olarak yer almaktadır. Belirtilen korelasyon katsayısına paralel olarak, piyasa değeri defter değeri oranı ile faaliyet giderleri toplam varlıklar oranı arasında güçlü (yüksek) bir pozitif korelasyonun varlığından söz edilmelidir. Onbirinci korelasyon katsayısı da - 0,3044463’tür ve piyasa değeri defter değeri oranıyla maddi sermaye etkinliği arasındaki ilişki derecesine karşılık gelmektedir. Belirtilen korelasyon katsayısı, her iki değişken arasında zayıf (düşük) bir negatif bağlantı olduğunun altını çizmektedir. Diğer bir değişle, piyasa değeri defter değeri oranı ve maddi sermaye etkinliğinin ters yönde hareket ettiği belirlenmiştir. Ancak yine de korelasyon dikkate alınamayacak derecede azdır. Piyasa değeri defter değeri oranıyla insan sermayesi etkinliği arasındaki korelasyon katsayısı ise + 0,8635663’tür. Belirtilen korelasyon derecesi güçlü (yüksek) bir ilişkinin varlığının sinyali verilmektedir. Üstelik, her iki değişkenin aynı doğrultuda hareket ettiği yansıtılmaktadır. Bu da genellikle biri artarken diğerinin de arttığı ve biri azalırken diğerinin de azaldığı anlamına gelmektedir. Ayrıca, piyasa değeri defter değeriyle yapısal sermaye etkinliği arasındaki ilişki + 0,7394081’dir. Dolayısıyla, her iki değişken arasında pozitif yönde güçlü (yüksek) bir korelasyonun varolduğuna dikkat çekilmelidir. Ondördüncü satırda ise, varlıkların kazanma gücü ile aktif devir hızı arasındaki + 0,1973487’lik korelasyon katsayısı yer almaktadır. O halde, her iki değişken arasında pozitif yönlü çok zayıf bir korelasyonun bulunduğu söylenmelidir. Takibinde, onbeşinci korelasyon katsayısı + 0,5681652 olarak listelenmiştir ve varlıkların kazanma gücüyle faaliyet giderleri toplam varlıklar oranı arasındaki ilişkiyi ifade etmektedir. Belirtilen katsayı ılımlı (uyumlu) pozitif bir ilişkinin tespit edildiğini belirtmektedir. Ancak, değişkenler arasında güçlü bir bağlantının olduğu iddia edilemez. 395 Daha sonra, onaltıncı satırda varlıkların kazanma gücüyle maddi sermaye etkinliği arasındaki ilişki + 0,7662923 korelasyon katsayısıyla sunulmuştur. O halde, her iki değişken arasında pozitif yönde güçlü (yüksek) bir korelasyon vardır. Onyedinci korelasyon katsayısına konsantre olursak, varlıkların kazanma gücüyle insan sermayesi etkinliği arasındaki ilişkinin - 0,2032417 rakamıyla ifade edildiğini görürürüz. Bu da bize, her iki değişken arasında çok zayıf negatif yönlü bir bağlantının olduğu hüküm sürdüğünü anlatmaktadır.
Ondokuzuncu korelasyon katsayısı da aktif devir hızı ve faaliyet giderleri toplam varlıklar oranı arasındaki ilişkinin kuvvetini gösteren + 0,4803845 rakamıdır. O halde, iki değişken arasında ılımlı (dikkate değer) bir bağlantı mevcuttur. Ayrıca, değişkenlerin aynı doğrultuda hareket ettiği söylenmelidir. Buna rağmen, aktif devir hızı ve faaliyet giderleri toplam varlıklar oranı arasındaki ilişkinin güçlü olmadığına dikkat edilmelidir. Aynı şekilde, aktif devir hızı ve maddi sermaye etkinliği arasındaki ilişkinin de güçlü olmadığı vurgulanmalıdır. Zira, değişkenler arasındaki korelasyon katsayısı
Buna karşın, aktif devir hızı ve insan sermayesi etkinliği arasında güçlü (yüksek) bir bağlantı bulunmaktadır. Bunun nedeni, korelasyon katsayısının + 0,8481843 olmasıdır. O halde, iki değişken büyük ölçüde aynı doğrultuda hareket etmektedir. Benzer şekilde, aktif devir hızı ve yapısal sermaye etkinliği için de güçlü (yüksek) bir korelasyon katsayısı listelenmiştir. Belirtilen korelasyon katsayısı 396
Faaliyet giderleri toplam varlıklar oranı ile maddi sermaye etkinliği arasındaki ilişki de + 0,8542422 rakamıyla ifade edilmektedir. Dolayısıyla, değişkenler arasında pozitif güçlü (yüksek) korelasyon vardır. Ancak, faaliyet giderleri toplam varlıklar oranı ile insan sermayesi etkinliği arasında zayıf (düşük) bir ilişki gözlemlenmektedir. Zira, korelasyon katsayısı
Diğer yanda, faaliyet giderleri toplam varlıklar oranı ile yapısal sermaye etkinliği arasında güçlü (yüksek) bir korelasyon söz konusudur. Bunun nedeni, korelasyon katsayısının - 0,8006407 rakamıyla listelenmiş olmasıdır. Maddi sermaye etkinliği ile insan sermayesi etkinliği arasındaki ilişki ise,
Maddi sermaye etkinliği ile yapısal sermaye etkinliği arasındaki korelasyon katsayısı da, maddi sermaye etkinliği ve insan sermayesi etkinliği arasındaki korelasyon katsayısına oldukça yakındır. Belirlilen değişkenler arasındaki ilişki, - 0,6839411 sayısıyla yazıya dökülmüştür. Dolasıyısla, maddi sermaye etkinliğiyle yapısal sermaye etkinliği arasında ılımlı (dikkate değer) negatif bir korelasyon vardır. Son olarak, insan sermayesi etkinliği ve yapısal sermaye etkinliği arasındaki ilişkinin boyutu, + 0,973259’luk bir korelasyon katsayısıyla ifade edilmiştir. Belirtilen korelasyon katsayısı, şimdiye kadar elde edilen ve yorumlanan tüm korelasyon katsayılarından daha güçlüdür. Zira + 0,973259’luk bir korelasyon katsayısı, çok güçlü korelasyon şeklinde sınıflandırılmaktadır. Bu durumda, insan sermayesi etkinliği ve yapısal 397
sermaye etkinliği arasında çok kuvvetli bir ilişkinin varlığından söz edilmelidir. Bunun yanında, iki değişkenin aynı doğrultuda hareket ettikleri, ters yönlü reaksiyon göstermedikleri bildirilmelidir. Dolayısıyla, test ettiğimiz 28 adet hipotez içerisinde tek kabul gören hipotezimiz sonuncusudur. Diğer tüm test ettiğimiz hipotezler ise reddedilmelidir. Zira, insan sermayesi etkinliği ve yapısal sermaye etkinliği arasındaki ilişki konusunda önerdiğimiz hipotez şu şekildeydi: Hipotez 28: H0 = İSE ile YSE arasında çok güçlü bir korelasyon vardır. H1 = İSE ile YSE arasında çok güçlü bir korelasyon yoktur.
Yüklə 5,16 Mb. Dostları ilə paylaş:
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||