وَ اذْكُر رَّبَّكَ فىِ نَفْسِكَ تَضَرُّعًا وَ خِيفَةً وَ دُونَ الْجَهْرِ مِنَ الْقَوْلِ بِالْغُدُوِّ وَ الاَْصَالِ
“Pərvərdigarını qəlbində zəlil halda, astadan, səhər-axşam yad et.”
Sakit və astadan edilən zikrlər riyadan uzaqdır. Gizlində verilən sədəqə aşkar şəkildə verilən sədəqədən qat-qat üstün olduğu kimi namazda qiraətin astadan oxunması da riyadan uzaqdır. Buna aid rəvayətlər də mövcuddur.
Namazı yavaş qılarkən bütün diqqət beyinə yönəlir. Şəriətdə namazı uca və asta qılmaq məsələsi təsdiqlənmişdir. Bunların hər ikisinin incəlikləri var. Lakin zöhr və əsr namazlarının ahəstə, şam, xiftən və sübh namazlarının isə ucadan qılınmasının sirri və fəlsəfəsi hələ də kəşf edilməmişdir. Buna görə də vacibdir ki, bu göstərişləri ibadi bir əməl kimi qəbul edək. Ola bilsin ki, gələcəkdə elmin inkişafı nəticəsində namazı asta və uca qılmağın fəlsəfəsi aydınlaşsın.
“Munacat” kəlməsi “nəcva” kökündəndir. İki nəfərin biri-birilə ahəstə söhbətinə “nəcva” deyilir. Bu cəhətdən də Allah-Təala ilə yavaş və astadan edilən söhbətə “munacat” deyilir.
“Safi” kitabında “Əraf” surəsinin 55-ci ayəsinin təfsirində belə rəvayət edilir:
“Rəsuli-Əkrəm (səllallahu əleyhi və alihi və səlləm) öz səhabələri ilə səhradan keçib bir məntəqəyə çatdı. Bu zaman səhabələrin təkbir və təhlil səsləri göyə ucaldı. Allahın elçisi (s) buyurdu: “Nə üçün səsinizi ucaldırsınız? Allahı ahəstə çağırın və ahəstə zikr edin! Məgər Allah sizdən uzaqdır? Sizə yaxın məhz Odur və O, hər şeyi eşidəndir.”
“İddətuddai” kitabının 243-cü səhifəsində belə bir rəvayət var:
“Peyğəmbəri-Əkrəm (səllallahu əleyhi və alihi və səlləm) Əbuzərə buyurdu: “Allahı zikr et və xamil zikr et!”
Əbuzər soruşdu: “Xamil nə deməkdir?”
Həzrət buyurdu: “Ahəstə”.
Salavat barəsində çoxlu rəvayətlər mövcuddur. Lakin onlardan yalnız biri salavatın ucadan zikr edilməsini vurğulayır. Ola bilsin ki, həmin hədisin fəlsəfəsi bundan ibarətdir ki, Peyğəmbərin (səllallahu əleyhi və alihi və səlləm) mübarək adı dünyaya yayılsın. Necə ki, Qurani-kərim bu barədə buyurur:
Dostları ilə paylaş: | 
