##Fakültənin adı: Tarix və coğrafiya ##İxtisas: Tarix və coğrafiya müəllimliyi

##num= 2// level= 1// sumtest=18 // name= CTM - in inkişaf tarixi //

1. K. Uşinskinin Rusiyada coğrafiyanın tədrisi metodikasına gətirdiyi ən mühüm xidməti:

A) xəritədən istifadə edilməsi

B) diyarşünaslıq materiallarından istifadə edilməsi

C) dərsliklərdən geniş istifadə edilməsi

D) müqayisələr və tutuşdurmalar aparılması

E) müəllimin nitqinə xüsusi yer verməsi

2. Coğrafiyanın tədrisinə «yaxından uzağa» prinsipini gətirmiş pedaqoq alim kimdir?

A) K. Uşinski

B) N. Baranski

C) Anuçin

D) Semyonov

E) Qafur Rəşad

3. CTM - in tarixi nə üçün öyrənilir?

A) elmdə təkrarın olmaması üçün

B) elmin müasir inkişafı yollarını başa düşməyə şərait yaradır

C) yeni təlim metodlarını aşkar etmək üçün

D) dərsliklərin və proqramın tərtibi üçün

E) keçmiş bilikləri yada salmaq üçün

4. Azərbaycan Respublikasında orta məktəblər üçün coğrafiya dərsliklərinin müəllifləri olmuşlar:

A) Osman Osmanov, Mirəli Qaşqay

B) Qafur Rəşad, Qasım Gül

C) Nurəddin Kərəmov, Budaq Budaqov

D) Ənvər Şıxlinski, Mehdi Mehdizadə

E) Budaq Budaqov, Əsgər Əyubov

5. Azərbaycan dilində ilk milli dərslik və onun yazılma tarixi:

A) “Qafqazın coğrafiyası” – 1911 - ci il

B) “Qafqazın coğrafiyası” – 1910 - cu il

C) “Ümumi coğrafiyası” – 1903 - cü il

D) “Azərbaycan coğrafiyası” – 1921 - ci il

E) “Coğrafiya” – 1920 - ci il

6. Azərbaycanda kurikulumda yazılmış ilk coğrafiya dərsliyi hansı tədris ilində istifadəyə verilmişdir

A) 2008 - 2009

B) 2013 - 2014

C) 2010 - 2011

D) 1993 - 1994

E) 2000 - 2001

7. Sovet dövründə Az. SSR - in fiziki və iqtisadi coğrafiyasına aid hazırlanmış dərsliklrin müəlliflərini qeyd edin

A) Q. R. Mirzəzadə, B. Budaqov, T. Gərayzadə

B) Q. Gül, H. Əliyev, B. Budaqbov

C) D. Ələsgərov, Ş. Göyçaylı, N. Allahverdiyev

D) V. Maksakovski, B. Budaqov, M. Müseyibov

E) Ş. Göyçaylı, O. Alxasov, N. Seyfullayeva

8. Müstəqillik illərində məktəb coğrafiyasının quruluşunda baş verən ən mühüm dəyişiklik hansı idi?

A) VI sinifdə coğrafiyanın dərs saatlarının artırılması

B) Məktəbin sonuncu sinifində coğrafiyanın tədrisinin həyata keçirilməsi

C) Azərbaycanın iqitisadi və sosisal coğrafiyasının dərs proqramına əlavə olunması

D) İcbari təhsilin müddətinin artırılması

E) Yerşünaslıq bölməsinin tədris proqramından tamamilə çıxarılması

9. Azərbaycanda milli coğrafiya dərsliyinin birinci mərhələsində (1993 - 2000) çap olunmuş dərsliklərin müəlliflərini müəyyən edin

1- Ş. Göyçaylı

2 - T. Gərayzadə

3 – H.Əliyev

4 – Ə.Şıxlinski

5 - M. Müseyibov

6 - D. Ələsgərov

7 – Q.Gül

A) 2, 3, 5, 7

B) 1, 2, 5, 6

C) 1, 3, 4, 7

D) 4, 5, 6, 7

E) 2, 3, 4, 6

10. Müstəqillik əldə edildikdən sonra «Materiklər və okeanların fiziki coğrafiyası» kursunun tədrisində baş verən dəyişikliklərə aiddir:

1 - Materiklərin «Afrika» dan başlayaraq öyrənilməsi

2 - Materiklərin «Avrasiya» dan başlayaraq öyrənilməsi

3 - Kursun tədrisinin həftədə 3 saatdan 2 saata endirilməsi

4 - Kursun tədrisinin həftədə 2 saatdan 3 saata artırılması

5 - Müxtəlif ölkələrin ayrıca bölmədə öyrənilməsi

A) 1, 5

B) 1, 4

C) 2, 5

D) 2, 4

E) 2, 3

11. Məktəb coğrafiyasının inkişaf tendensiyasına daxildir:

1 - öyrənilən ölkələrin siyahısını artırılması

2 - iqtisadi və sosial coğrafi biliklərin inteqrasiyası

3 - fiziki və iqtisadi coğrafiya kurslarının bir - birindən kəskin ayrılması

4 - coğrafiya kurslarının elmi coğrafiyanın prinsipləri əsasında qurulması

A) 2, 4

B) 1, 3

C) 2, 3

D) 1, 4

E) 3, 4

12. Müstəqillik əldə etdikdən sonra məktəb coğrafiyasının quruluşunda baş verən dəyişikliklər:

1 - təbiətşünaslıq kursunun tədris edilməsi

2 – yerşünaslıq kursunun tədrisi

3 – türk dünyasının coğrafiyası kursunun tədrisi

4 – Azərbaycanın coğrafiyasının tədrisi

5 – okeanların öyrənilməsinin başlanması

A) 1, 3

B) 2, 3

C) 1, 2

D) 3, 5

E) 3, 4

13. Qafur Rəşada, Hacı Zeynalabdin Şirvaniyə və N. Tusiyə aid olanları ardıcıl göstərin

1 - “Səyahət bağları” əsərini yazıb

2 - Ulduz katoloqunu hazırlayıb

3 - “Qafqazın coğrafiyası”nı yazıb

A) 3, 2, 1

B) 2, 1, 3

C) 3, 1, 2

D) 1, 3, 2

E) 2, 3, 1

14. Hafizə və təxəyyül təsəvvürlərinə uyğun olanları ardıcıl seçin.

1 - Obyektlərin və əyani vəsaitərin bilavasitə qavranılması ilə

2 - Coğrafi obyektlərin görmə obrazları

3 - Obyektlər haqqında təsəvvür bilavasitə qavranılmadan yaranır

A) 1, 3

B) 1, 2

C) 2, 3

D) 3, 2

E) 2, 1

15. Təqdim olunanlar arasında ümumi coğrafi təsəvvürlərin ardıcıllığını müəyyən edin:

1 - Dəniz

2 - Dağ sistemi

3 - Sakit okean

4 - Şimali Amerika

5 - Vulkanik adalar

6 - Ladoqa gölü

A) 1, 4, 5

B) 2, 3, 5

C) 1, 2. 5

D) 3, 4, 6

E) 3, 4, 5

16. . Uyğunluğu seçin:

I - Qafur Rəşad Mirzəzadə

II - Hacı Zeynalabdin Şirvani

1 - Milli dildə ilk coğrafiya kitabının müəllifi

2 – “Qafqazın coğrafiyası” dərsliyinin müəllifi

3 - “Səyahət bağları” kitabının müəllifi

4 - 40 il səyahət etmişdir

A) I - 1, 3; II - 2, 4

B) I - 3, 4; II - 1, 2

C) I - 1, 2; II - 3, 4

D) I - 2, 4; II - 1, 3

E) I - 1, 4; II - 2, 3

17. Coğrafiya üzrə metodistlərin fəaliyyətlərinin ardıcıllığını seçin

1 - M. Zülfüqarov

2 - Qafur Rəşad

3 - K. Uşinski

A) 3, 2, 1

B) 1, 2, 3

C) 3, 1, 2

D) 2, 3, 1

E) 2, 1, 3

18. Uyğunluğu seçin.

I - Hafizə təsəvvürləri

II - Təxəyyül təsəvvürləri

1 - Obyektlərin və əyani vəsaitərin bilavasitə qavranılması ilə

2 - Coğrafi obyektlərin görmə obrazları

3 - Obyektlər haqqında təsəvvürlər bilavasitə qavranılmadan yaranır

A) I - 1; II - 2

B) I - 1; II - 3

C) I - 3; II - 1

D) I - 3; II - 2

E) I - 2; II - 1