“İnklüziv sinifdə təlimin təşkili”



Yüklə 1,01 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə93/113
tarix31.12.2021
ölçüsü1,01 Mb.
#113626
1   ...   89   90   91   92   93   94   95   96   ...   113
İnkluziv sinflərdə təlimin təşkili

 

7.3. Qiym

ətləndirmə meyarları

 

Qiym


ətləndirmə  meyarları  müəllim  və  ya  şagirdlərin  özləri  tərəfindən  təlimin  qiymətlən-

dirilm


əsi üçün vasitədir. Sözügedən meyarlar təlimi dəstəkləyərək qiymətləndirmə standartlarını 

konkretl


əşdirir.  İnklüziv  siniflərdə  qiymətləndirmə  meyarları  şagirdin  fərdi  təlim  hədəflərinə 

uy

ğunlaşdırılmalıdır.  



Qiym

ətləndirmə meyarları əsas üç elementdən ibarətdir: 

•  Təlimin məqsədini şərh edən (izah edən) meyarlar toplusu;  

•  Ən yüksək və ən aşağı səviyyələr arasındakı diapazon;  

•  Hər səviyyəni qeyd edən təsvirlər. 

Ri

yaziyyat üzrə qiymətləndirmə meyarına dair nümunə 




 

55 


 

 

Kateqoriya 





Tamamlama 

M

ən bütün işləri 



ta

mamladım. 

M

ən işlərin 



çox hissəsini 

tamamladım. 

M

ən işlərin 



b

əzilərini 

tamamladım. 

M

ən işlərin 



yalnız kiçik bir 

hiss


əsini 

tamamladım. 

S

əylər 


M

ən bütün işləri 

ta

mamlamağa 



çalışdım. 

M

ən bütün iş-



l

ərin çox 

hiss

əsini 


tamamlamağa 

çalışdım.  

M

ən işlərin 



b

əzilərini 

tamamlamağa 

çalışdım. 

M

ən işlərin 



yalnız kiçik bir 

hiss


əsini 

tamamlamağa 

çalışdım. 

Anlama 


M

ən məsələni 

bütünlüklə 

anladım və həll 

etdim. 

M

ən 



m

əsələni, 

dem

ək olar ki, 



anladım və 

h

əll etdim. 



M

ən 


m

əsələnin bir 

hiss

əsini 


anladım, lakin 

onu h


əll edə 

bilm


ədim. 

M

ən məsələni 



anlamadım. 

Əsaslandırma  Məsələni həll 

etm

ək üçün yaxşı 



planım var və onu 

izah ed


ə bilərəm. 

M

əsələni həll 



etm

ək üçün 


planım var və 

dem


ək olar ki, 

onu izah ed

ə 

bil


ərəm.  

M

əsələnin bir 



hiss

əsini həll 

etm

ək üçün 


planım var, 

lakin köməyə 

ehtiyacım var. 

M

əsələni necə 



h

əll edəcəyimi 

bilmir

əm. 


İzahat 

Riyazi 


düşüncələrimi 

izah etm


ək üçün 

aydın şəkildə 

sözlər, rəqəmlər, 

şəkillər və ya 

qrafikl

ərdən 


istifad

ə edə 


M

əsələni necə 

h

əll etdiyimi 



göstərmək 

üçün sözlər, 

r

əqəmlər, 



şəkillər və ya 

qrafikl


ərdən 

istifad


ə etdim. 

B

əzi 



etdikl

ərimi 


izah etm

ək 


üçün sözlər, 

r

əqəmlər, 



şəkillər və ya 

qrafikl


ərdən 

istifad


ə 

M

əsələni və 



ya h

əllini necə 

izah 

ed

əcəyimi 



bilmir

əm. 



 

56 


 

bilir


əm.  

etm


əyə 

çalışdım. 

D

əqiqlik 


Cavabımın 

düzgün olmasına 

əminəm. 

Z

ənnimcə, 



cavabım 

düzgündür. 

Dey

əsən, 


cavabım 

düzgün deyil. 

Cavabımın 

düzgün və ya 

s

əhv olmasını 



bilmir

əm. 


 

7.4. Qiym

ətləndirmə üsulları 

İnklüziv siniflərdə tətbiq oluna biləcək bəzi qiymətləndirmə üsulları: 

 

Müşahidələr; 



 

Açıq suallar; 



 

Yoxlama 



işləri; 

 



İş portfoliosu; 

 



Bilikl

ərə yiyələnməyə dair qeydlər; 

 

Şagird özünüqiymətləndirməsi; 



 

Yaşıdlar tərəfindən (eyni-səviyyəli) qiymətləndirmə; 



 

N

ə? 



Nec

ə? 


Müşahidələr 

Uşaqların fəaliyyətlərinə dair dəqiq və qərəzsiz 

qeydiyyat aparılır.  

Açıq suallar 

Uşağın özünü ifadə etmək qabiliyyəti və konkret 

v

əziyyətdə necə davranacağını qiymətləndirmək üçün 



f

əaliyyətlər zamanı açıq suallar verilir. 



Yoxlama 

işləri 

Faydalı təlim imkanlarının təmin edilməsi üçün uşağın 

artıq nəyi bildiyini və nə edə biləcəyini aşkar etmək 

üçün qısa şifahi və yazılı sınaqlar. Bura sual-cavablar, 

yoxlama sualları və ya sinif testləri daxil edilir.   

Portfolio 

   

Portfolioya 

uşağın yerinə yetirdiyi tapşırıqlardan 

nümunələr daxildir (yazılı nümunələr – inşalar, 

hekay

ələr və hesabatlar; illüstrasiyalar – şəkillər, 




 

57 


 

x

əritələr, diaqramlar, riyazi cədvəllər və s.). Həmçinin 



uşaqların sinif şurasında öhdəçiliklər götürmək kimi 

qeyri-d


ərs fəaliyyətləri də qeyd edilə bilər. Portfolio 

 u

şağın nəyi və necə öyrəndiyini göstərir. Burada əsas 



diqq

ət nailiyyətlər üzərində cəmlənir. Məsələn, uşaq 

portfolioda n

əyi qeyd etməyə qərar verə  bilər. Habelə 

portfolio 

uşağın müəyyən zaman kəsiyində 

nailiyy

ətlərini qiymətləndirmək üçün istifadə edilə bilər 

(uşaqların nəticələrinin bir-biri ilə müqayisə edilməsinin 

əvəzinə). Portfolio təlim-təlim nailiyyətləri üzrə uşaq və 

valideynl

ər ilə müzakirələrin aparılması üçün əsas kimi 

çıxış edir.  

Bilikl

ərə yiyələnməyə 

dair qeydl

ər 

Eynil


ə portfolio kimi uşağın biliklərə yiyələnməsini əks 

etdir


ən  yazılı  sənədlər  və  şəkilləri  izah  edən 

qiym


ətləndirmə  formasıdır.  Bu  üsulda  qiqqət  səhv  və 

ya z


əif nöqtələr üzərində cəmlənmir. Burada təlim çox 

zaman h


ər bir uşaq üçün fərdi şəkildə olmaqla müxtəlif 

yollarla  h

əyata keçirilir.  Uşaqlar  və  valideynlər adətən 

uşağın təlim prosesinin sənədləşdirilməsinə cəlb edilir.  



Şagird 

özünüqiymətləndirməsi 

 

Əsas məqsəd şagirdlərin özünü mühakimə 

qabiliyy

ətinin inkişaf etdirilməsidir. 

Özünüqiymətləndirmə biliklərə yiyələnmə prosesi 

üzərində sahiblik hissini gücləndirərək şagird 

t

ərəfindən daha çox “sərmayə” qoyuluşuna səbəb olur.  



Yaşıdlar tərəfindən 

(eyni-s

əviyyəli) 

qiym

ətləndirmə 

Yaşıdlar tərəfindən qiymətləndirmə birgə öyrənmə 

texnikasının bir növü olmaqla şagirdlərin öz 

yaşıdlarının işlərini qiymətləndirməsi, eləcə də öz 

işlərinin yaşıdları tərəfindən yoxlanmasından ibarətdir. 

Özünüqiymətləndirmə kimi yaşıdlar tərəfindən 

qiym

ətləndirmə də biliklərə yiyələnmə üzərində 



sahiblik hissini gücləndirərək şagirdlərin bir-biri ilə 


 

58 


 

t

əcrübə mübadiləsinə söykənən öyrənmə prosesinə 



əsaslanır. Şagirdlərin bir-birinə konstruktiv tənqidlərini 

bildirm


əsini dəstəkləmək və eyni zamanda prosesə 

yaxından nəzarət edərək konfliklərin yaranmasının 

qarşısını almaq çox böyük əhəmiyyət kəsb edir.  

 

 

 



 

7.5. Qiym

ətləndirmə prosedurlarının hazırlanması

 

Variant A:  

Qiym


ətləndirmə 

üsullarının siyahısı  

S

iz artıq bu 



üsullardan istifadə 

etmisiniz?  

Sinifd

ə bu üsulun 



yoxlanılması üçün 

siz


ə nə kömək 

ed

əcək?   



Bu üsul inklüziv 

sinifl


ərdə biliklərə 

yiy


ələnmə prosesini 

nec


ə dəstəkləyir? 

 

 



 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 



 

 

Variant B:  

Qiym

ətləndirmə 



üsullarının siyahısı  

Bu üsul adi halda 

Az

ərbaycanda 



Bu qiym

ətləndirmə 

üsulunun 

Bu üsul inklüziv siniflərdə 

bilikl

ərə yiyələnmə prosesini 




 

59 


 

istifad


ə olunurmu?   üstünlükləri nədir?    necə dəstəkləyir? 

 

 

 

 



 

 

 



 

 

 

7.6. Qiym



ətləndirmə strategiyaları (Dərs planı) 

T

əlim 



h

ədəfi 


Qiym

ətləndirmə 

üsulu 

M

əqsəd 



(N

ə üçün bu 

üsulu seçdiniz? 

M

əlumatları necə 

istifad

ə 

ed

əcəksiniz?) 

Uyğunlaşmalar 



(H

ər kəs bərabər 

şəkildə bu 

üsuldan faydalana 

bil

əcəkmi? Hansı 

uyğunlaşmalara 

ehtiyac duyulur?) 

Hazırlıq 



(Bu üsulu tətbiq 

etm

ək üçün nəyin 

hazırlanmasına 

ehtiyac var? 

Hansı dəstəyə 

ehtiyac var?) 

 

 

 



 

 

 

 

 

 



 

 

 

 



 

 

 



 


 

60 


 


Yüklə 1,01 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   89   90   91   92   93   94   95   96   ...   113




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin