MersiN İLİ potansiyel yatirim konulari araştirmasi
Tablo 65: Sanayi Hasılanın Yıllar İtibariyle Gelişimi*
Yüklə 14,47 Mb.
|
Tablo 65: Sanayi Hasılanın Yıllar İtibariyle Gelişimi*
Not (*) : Cari Fiyatlarla Milyar TL Kaynak: TUİK Mersin ili Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYİH) rakamları incelendiğinde, 1987 yılında il GSYİH’sı içinde %29.9 olan sanayi sektörü payının yıllar itibarıyla azaldığı ve 2001 yılında %26.6 düzeyinde gerçekleştiği görülmektedir. Yukarıdaki tüm yıllar boyunca, sanayi sektörü, il GSYİH’sı içerisinden en yüksek payı alan sektör konumunda olmuştur. Mersin ilinde yaratılan sanayi hasılasının, Türkiye toplam sanayi hasılası içindeki payının 1987-2001 döneminde çok fazla değişmediği görülmektedir. 1987 yılında %3.1 olan il sanayinin Türkiye sanayi hasılasına katkısı, 2001 yılında %2.9 olarak gerçekleşmiştir. Söz konusu dönemde, sanayi hasılasının toplam il hasılasından aldığı paylar, 2000 yılı hariç Türkiye sanayi hasılasının toplam Türkiye hasılasından aldığı payların üzerindedir. Mersin ili sanayi hasılasının 1987 itibarıyla %96.9’u imalat sanayine aitken, bu pay 2001 yılında %95.2’ye düşmüştür. 2001 yılı itibarıyla il sanayi hasılasının %95.2’sini imalat sanayi hasılası oluştururken, %4.3’ünü elektrik, gaz ve su, %0.5’ini de madencilik ve taşocakçılığı, hasılası oluşturmaktadır. Mersin ili sanayi hasılanın büyüme hızı incelendiğinde, büyüme hızının dalgalı bir seyir izlediği dikkati çekmektedir. Bununla birlikte, 1987-2001 dönemi bir bütün olarak dikkate alındığında, dönem itibarıyla, il sanayi hasılası artış hızının, toplam GSYİH artış hızından az olduğu görülmektedir. İl sanayi hasılasının büyüme hızı, dönem içerisinde Türkiye ve Akdeniz Bölgesi ortalama artış oranının da altında gerçekleşmiştir. Nitekim 1987-2001 döneminde Mersin sanayi GSYİH’si yıllık ortalama %1.3 oranında artış gösterirken, Akdeniz Bölgesi sanayi hasılasının ortalama yıllık artış oranı %1.8, Türkiye sanayi hasılasının ortalama yıllık artış oranı %3.4 gerçekleşmiştir. Aynı dönem itibarıyla Mersin ili toplam GSYİH’sinin ortalama yıllık artış hızı ise %2.8 olarak gerçekleşmiştir. Tablo 66: Sanayi Sektörü ve GSYİH Gelişme Hızları (1987 Yılı Sabit Fiyatlarıyla) (%)
Kaynak: TUİK Sanayi gayri safi yurtiçi hasılasının il bölge ve Türkiye genelinde 1987-2001 dönemi büyüme hızı yıllara göre nasıl gerçekleştiği aşağıdaki grafikte görülebilir. Grafik 31: Sanayi Sektörü Büyüme Hızı (%) (Sabit fiyatlarla) 2001 yılına kadar iller itibariyle Gayri Safi Yurt İçi Hasıla değerleri TÜİK tarafından yayınlanmakta iken 2002 yılından itibaren vazgeçilmiş ve 2004 yılından itibaren yeni coğrafi sisteme geçilerek düzey bazında veriler yayınlanmaya başlamıştır. Bu nedenle il bazında Gayrisafi Katma Değer verileri elde edilemediğinden, bu bölümde Düzey 2 bazında değerlendirme yapılacaktır. Mersin’in içinde yer aldığı TR62 Düzey sınıflandırmasında Adana ve Mersin illeri yer almaktadır. Sanayi sektörü Gayri Safi Katma Değer (GSKD) istatistikleri incelendiğinde, TR62 Bölgesinin 2011 yılnda 9.6 milyar TL, Akdeniz Bölgesinin 23.8 milyar TL ve Türkiye sanayi GSKD’nin ise 316.3 miyar TL olarak gerçekleştiği görülmektedir. Bölge GSKD gelişme hızı açısından değerlendirildiğinde, 2004-2011 yılları arasında TR62 Bölgesinin (Mersin, Adana) gerek Akdeniz Bölgesi gerekse Türkiye sanayi katma değerindeki gelişiminin altında bir gelişme kaydettiği dikkat çekmektedir. Nitekim bu dönemde, Türkiye sanayi GSKD’i %129 oranında, Akdeniz Bölgesi sanayi GSKD’i %128 oranında artış gösterirken, TR62 bölgesi sanayi GSKD’i %107 oranında artış göstermiştir. Sanayi bakımından Türkiye’nin önde gelen şehirlerinden olan Mersin ve Adana’nın içinde yer aldığı TR62 Bölgesi’nde, 2011 itibarıyla Gayri Safi Katma Değerin %21.0’ı sanayi sektöründe üretilmektedir. 2004 yılında bu oranın %23.0 civarında olduğu dikkate alındığında, sanayinin katma değerdeki payının gerilediği söylenebilir. Akdeniz Bölgesi’nde ise sanayiinin GSKD içindeki payı 2004’te %20.3 iken 2011’de %19.7’ye gerilemiştir. Bu dönem içerisinde Akdeniz Bölgesi’nin Türkiye sanayi katma değeri içindeki payı da aşağı yukarı 2004 yılındaki seviyesini korumuş ve %7.5 olarak gerçekleşmiştir. Türkiye GSKD’nin %4.0’ını üreten TR62 Bölgesi, Türkiye sanayi katma değerinin de %3.0’ını üretmektedir. TR62 Bölgesi, Türkiye sanayi GSKD’ne yaptığı katkı bakımından 26 düzey 2 bölgesi içinde 7. sırada bulunmaktadır. Tablo 67: Mersin Sanayi Sektörü GSKD'sinin Gelişimi ve Türkiye İçindeki Yeri
Not (*) : Cari Fiyatlarla Milyon TL Kaynak: TUİK 2004-2011 dönemi sanayi gayri safi katma değerindeki gelişmeleri daha net ortaya koyabilmek için 2004 yılı baz yıl olarak kabul edilerek (2004=100) endeks oluşturulmuştur. TR62, Akdeniz Bölgesi ve Türkiye endeks değerlerinin gelişimi aşağıdaki grafikte verildiği gibidir. Grafik 32: Sanayi Sektörü GSKD Endeksi Gelişimi (2004=100) TR62 bölgesi kişi başına gayri safi sanayi katma değeri, 2004 yılı itibarıyla 1,339 TL seviyesindedir. TR62 Bölgesi kişi başına sanayi katma değeri 2004-2011 döneminde %90.3 oranında artarak 2011 yılında 2,549 TL düzeyine yükselmiştir. 2004 yılında Türkiye ortalama kişi başına sanayi gayri safi katma değeri ise 2,044 TL olup, aynı dönemde kişi başına sanayi katma değer artış oranı Türkiye genelinde %108.5 olarak gerçekleşmiştir. Akdeniz Bölgesinde üç Düzey 2 Bölgesi bulunmaktadır. Bunlar; Antalya, Isparta, Burdur illerinden oluşan TR61, Adana, Mersin illerinden oluşan TR62 ve Hatay, Kahramanmaraş, Osmaniye illerinden oluşan TR63 Düzey 2 Bölgeleridir. Mersin’in de içinde yer aldığı TR62 Bölgesi ve diğer Akdeniz Bölgesi Düzey 2 İllerinin yer aldığı TR61 ve TR63 Bölgeleri ile Türkiye ortalama kişi başına sanayi gayri safi katma değerleri aşağıdaki Grafik 33’de verildiği gibidir. Grafik 33: Kişi Başına Düşen Sanayi Sektörü Gayri Safi Katma Değerinin Gelişimi (Cari Fiyatlarla) Kaynak: TUİK Kişi başına düşen sanayi sektörü gayri safi katma değeri açısından Düzey 2 bölgeleri içinde Akdeniz Bölgesi’nde ikinci sırada bulunan TR62 Bölgesinin, Türkiyenin tamamının oluşturan 26 bölge içinde 17’inci sırada yer aldığı görülmektedir. Grafik 34: Düzey 2 Bölgeleri Kişi Başına Düşen Sanayi Sektörü Gayri Safi Katma Değeri (2011) Kaynak: TUİK Yüklə 14,47 Mb. Dostları ilə paylaş:
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||