Modern Revizyonizmin Çöküşü

Zaman bu beklentimizin dayanaksız olmadığını göstermekte çok gecikmedi.

Ekim, mümkün olmayanı mı zorluyor?

Artık, H. Yurtsever!in Ekim'e eleştirilerine geçebiliriz. Ekim'in "Birlik Sorunu" başlıklı başyazısı, popülizm ile modern revizyonizmden kesin ve köklü bir kopuşun ilkesel önemini vurguluyordu: "Bunlarla araya sağlam ve kesin sınır çizgileri çizebilenler, grup kaynaklarından bağımsız olarak, proleter sosyalizminin güçlerini oluşturur ve bizim birlik perspektifimiz içinde yer alırlar"( sayı: 26, s.2)

H. Yurtsever'in popülizmden kopuşa bir itirazı olmadığı anlaşılıyor. Ama ikincisine şiddetle itiraz ediyor, bu "eskimiş kalıba sıkı sıkıya sarılmaktır" diyor ve sürdürüyor:

"Modern revizyonizm bir söz kalıbıdır. Dünya sosyalist teori ve pratiğinin çok boyutlu sorunlarını 1956’da Kruşçev'in Sovyetler Birliği'nde iktidarı alması, böylece modern revizyonizm'in üstün gelmesiyle açıklamak, aşırı ve kolaycı ve basmakalıp bir anlayıştır” ( T. Kurtuluş, sayı: 31, s. 58)

Bunu T.Göker'den bir alıntı ve "Bu kadar basit" alaycı yorumu izliyor. Devamla "bir küçük parantez" açılıyor ve içine şu küçümseyici bilgi ve yorum sığdırılıyor: "Maocu gelenekten gelen akımlar için 'revizyonizm' hele de 'modern revizyonizm' SBKP ya da başka bir uluslararası akımın marksist teoriyi revize etmesiyle ilgili bir kavram değil, koca bir sosyalizm tarihini Kruşçev'in revizyonizme kaymasıyla açıklayan, ancak hiçbir teorik derinliği ve pozitif çözümlemesi olmayan sihirli bir sözcüktür." (s.58-59)

H. Yurtsever'in bu küçük parantezde bize kestirmeden anlatmak istediği özetle şu oluyor: Bari bunu salt bir teorik revizyon sorunu olarak ele alsalar; ama hayır, onlar bunun(290)la "reel sosyalizm"de bir geriye dönüş süreci yaşandığını da anlatmak ve açıklamak istiyorlar.Bu, belli belirsiz şöyle bir mesajı da içeriyor: İlkiyle yetinseler belki anlaşmak, hiç değilse uzlaşmak mümkün olur, oysa... Biz de kestirmeden, genel olarak ideolojilerin, özel olarak revizyonist ideolojinin boşluktan doğmadığını ve boşlukta durmadığını, fakat her zaman toplumsal bir ürün olduğunu ve her zaman toplumsal bir işlev gördüğünü hatırlatmakla yetinelim şimdilik. Bu alfabeyi tekrarlamak gibi bir şey oluyor. Ama bu zorunluluğu daha çok duyacağımızı şimdiden duyuralım.

H. Yurtsever devam ediyor: "Üstelik, bu sihirli sözcüğün yorumunda ve içeriğinde çok dalgalanmalar var." (s. 59 ) Bu son derece ciddi iddiaya örnek ve kanıt olarak, geçmişte, '80 öncesinde, modern revizyonizme karşı alınan tavrın ideolojik içeriğine ve sınırlarına ilişkin olarak kendi geçmişimize yönelttiğimiz eleştiriden bir bölüm aktarılıyor ve devam ediliyor:

"Peki bugün, Maocu geçmişlerini eleştiren Ekimci arkadaşlarımız, 'modern revizyonizmi' ÇKP ufkundan kurtarmış, yeniden kavramlaştırmış, yeni çözümlemelerle yeni bir içeriğe kavuşturmuşlar mıdır? Bunu yapmadıklarını kendileri söylüyorlar" (s. 9)

Ekim'in 25. sayısının "Ekim Üçüncü Yılında" başlıklı başyazısından, bu konuya ilişkin olarak aktarılan "itiraf" aynen şöyle:

"Modern revizyonizm sosyalizmin tarihsel kazanımlarını çok büyük ölçüde tahrip eden, dünya komünist ve işçi hareketini parçalayıp dağıtan bir teori ve akım oldu. Bu akımın, dünya işçi hareketinin bünyesinde, ama özellikle sosyalist Sovyet toplumunda ortaya çıkışının ve egemen oluşunun tarihsel gerçeklere dayalı bilimsel-materyalist bir açıklamasını yapmak mutlaka gereklidir."

H. Yurtsever yorumluyor: "Yeterince açık. Her şeyi açıklayan bir modern revizyonizm var; ancak onun ortaya çıkışının bilimsel materyalist bir açıklaması henüz yok!" (s. 59)

Ve H. Yurtsever hükmünü veriyor: "Evet, 'modern reviz(291)yonizm' kalıbından, birlik, ayrılık ilkesi türetmek mümkün değildir."

"Ekim, mümkün olmayanı zorluyor."

İki ihtimal var. Ya H. Yurtsever söylenenleri anlamamış, bu onu safça bir yoruma götürmüştür, ki ben kendi payıma kendisini ve birikimini ciddiye alıyor ve bu ihtimali tartışma dışı tutuyorum. Ya da, H. Yurtsever gerçekten zorlanmış ve bu nedenle “zorlamak" durumunda kalmıştır. Sanırım doğru olan da bu İkincisidir..

H. Yurtsever’in zorlanmasını anlayabiliyorum. Modern revizyonizm kavramını bizimle tartışmak için kendi payına öylesine talihsiz bir zaman seçmiştir ki, bu kadar olur. Ben yalnızca Doğu Avrupa'daki yıkıntıdan sözetmiyorum. 7 Şubatla yapılan SBKP-MK Plenumu, iki anlamlı kararı bir arada aldı. Siyasal planda başkanlık sistemine dayalı burjuva parlamentarizmi, iktisadi planda üretim araçlarının özel mülkiyeti. Şimdi dönüp Ekim'in 2. sayısında, daha Kasım 1987'de söylenenleri yeniden ve birlikte okuyalım:

"Gorbaçov'un yeni reformları, artık ekonominin kapitalist karakteri için çekilmez hale gelmiş ve bugüne kadar yalnızca görüntüyü oluşturmuş sosyalist dönemden kalma biçimlerin bir yana itilmesini ifade etmektedir."

Bu dayanaksız bir kehanet miydi? Hiç de değil. Olmadığına bir örnek olarak, aynı sayımızın 34. ve 35. sayfalarına bakılabilir. Bu iki karşılıklı sayfanın sol tarafı, "Gorbaçov Ekonomisinin Temel Amacı" başlığı taşıyor; Atılım dergisinden, Gorbaçov'un iktisadi reformlarını özetleyen tam sayfa bir bölüm yorumsuz olarak sunuluyor. Sağ taraftaki 35. sayfanın başlığı ise şöyle: "Sosyalist Ekonominin Temel Amacı". Bu başlık altında, Stalin'in Son Yazılar'ından bir bölüm ve yine yorumsuz olarak sunuluyor. İkisi yanyana ve karşı karşıya konunca hiç bir yorum gerektirmiyor; yorum iki sayfanın toplamından ve kendiliğinden çıkıyor. Yalçın Küçük, sık sık ve haklı olarak, seçmesini bilmenin önemini belirtir kitaplarında ve yazılarında. Seçmesini bilmemiz bile, bir bakışa sahip olduğumuzu ve kavramları(292)mızın hiç de H. Yurtsever’in hafife aldığı kadar hafife alınamıyacağını, hiç de öyle "boş bir söz kalıbı" olmadığını gösteriyor olmalı.