O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi r. S. Razikov

Uch pogʻonali nazoratning uchinchi bosqichi 
Nazoratning uchinchi bosqichi korxona rahbari yoki bosh 
muhandisi hamda kasaba uyushmasi qoʻmitasi raisi boshchiligi-
dagi komissiya tomonidan chorakda kamida bir marta (odatda 
oyda bir marta) oʻtkaziladi.
Komissiya 
tarkibiga 
bosh 
muhandisning 
mehnatni 
muhofaza qilish boʻyicha oʻrinbosari (mehnatni muhofaza qilish 
xizmati rahbari), kasaba uyushma qoʻmitasining mehnatni 
muhofaza qilish komissiyasining raisi, texnik xizmatlar 
rahbarlari kiradi.
Tekshiruv tekshirilayotgan boʻlinma rahbari va sogʻliqni 
saqlash va xavfsizlik boʻyicha katta vakili ishtirokida oʻtkaziladi.
Uchinchi bosqichda quyidagilar tekshiriladi: 
• nazoratning birinchi va ikkinchi bosqichini tashkil etish va 
natijalari; 
• nazoratning uchinchi bosqichi natijasida belgilangan 
chora-tadbirlarni amalga oshirish; 
• kompleks rejalarda, jamoa shartnomalarida, mehnatni 
muhofaza qilish shartnomalarida nazarda tutilgan chora-
tadbirlarni amalga oshirish; 
• ogʻir va guruhli baxtsiz hodisalar va baxtsiz hodisalarni 
tekshirish materiallari asosida chora-tadbirlarni amalga oshirish; 
• ishchilarni kombinezon, maxsus poyabzal va shaxsiy 
himoya vositalari bilan ta’minlash, ularni toʻgʻri saqlash, yuvish, 
tozalash va ta’mirlash va boshqalar.
Natijalar dalolatnoma bilan rasmiylashtiriladi va bir hafta 
muddatda korxona rahbari bilan kasaba uyushma faollari 
ishtirokidagi yigʻilishda muhokama qilinadi. Yigʻilish, odatda, 
bayonnoma bilan rasmiylashtiriladi, unda aniqlangan kamchi-
liklar va qoida buzilishlarni bartaraf etish choralari, muddati va 
mas’ul shaxslar koʻrsatiladi. Agar kerak boʻlsa, korxona rahbari 
buyruq chiqaradi.

---

24 
1. 8. Mehnatni muhofaza qilish sohasida standartlashtirish 
Standartlashtirish milliy iqtisodiyotni boshqarishda faol rol 
oʻynaydi. U texnik jarayonni jadallashtirish, mehnat unumdorli-
gini oshirish va mahsulot sifatini yaxshilashga qaratilgan 
majburiy qoidalar va talablarni belgilash va qoʻllash boʻyicha 
organlar, korxonalar va tashkilotlarning faoliyani ifodalanadi.
Standartlarga rioya etilishi va bajarilishi ustidan nazoratni 
Davlat standarti organlari, kasaba uyushmalari va tashkilotlarining 
texnik mehnat inspeksiyasi bilan birgalikda amalga oshiriladi.
1993-yil 
28-dekabrda 
Oʻzbekiston Respublikasining 
“Standartlashtirish toʻgʻrisida”gi qonuni qabul qilindi va kuchga 
kirdi.
Respublikada standartlashtirish boʻyicha ishlarni tashkil 
etish, muvofiqlashtirish va qoʻllab-quvvatlash quyidagilar tomo-
nidan amalga oshiriladi: 
• milliy iqtisodiyot tarmoqlarida - Oʻz standarti: 
• qurilish, qurilish industriyasi, shu jumladan loyihalash va 
qurish sohasida — Oʻzbekiston Respublikasi Davlat arxitektura 
va qurilish qoʻmitasi (Davlatarxitektura qurilishi): 
• tabiiy resurslardan foydalanishni tartibga solish, atrof-
muhitni ifloslanish va boshqa zararli ta’sirlardan muhofaza qilish 
sohasida – Oʻzbekiston Respublikasi Tabiatni muhofaza qilish 
davlat qoʻmitasi (Davlat qoʻmitasi): 
• tibbiyot buyumlari, tibbiyot texnikasi, dori vositalari 
sohasida, shuningdek respublika sanoatida ishlab chiqariladigan, 
shu jumladan import orqali yetkazib beriladigan mahsulotlar 
tarkibidagi inson uchun zararli moddalarni aniqlash masalalari 
boʻyicha – Oʻzbekiston Respublikasi Sogʻliqni saqlash vazirligi.
Oʻzbekiston Respublikasida toifalarni standartlashtirish 
uchun quyidagi normativ hujjatlar qoʻllaniladi: 
• xalqaro (davlatlararo, mintaqaviy) standartlar; 

---

25 
• OʻzR standartlari; 
• sanoat standartlari; 
• texnik shartlar; 
• korxona standartlari; 
• xorijiy davlatlarning milliy standartlari.
Xoʻjalik subyektlari tomonidan standartlarning majburiy ta-
lablariga va standartlashtirish boʻyicha boshqa qonun hujjatlari-
ga rioya etilishi ustidan davlat nazorati “Oʻzstandart”, “Davlatar-
xitekqurilish”, “Davlat tabiatqoʻmitasi”, Sogʻliqni saqlash vazir-
ligi va ularning hududiy organlari tomonidan amalga oshiriladi. 
Standartlarning majburiy talablariga rioya etilishi ustidan davlat 
nazorati quyidagi hollarda amalga oshiriladi: 
standartlarni nazorat qilish boʻyicha viloyatlar, shaharlar 
bosh davlat inspektorlari: 
- Oʻzbekiston Respublikasi standartlarni nazorat qilish 
boʻyicha bosh davlat inspektorlari: 
- standartlarni nazorat qilish boʻyicha davlat inspektorlari.