Quranin elmi ecazkarliği mәһәmmәd Әli Rzayi İsfaһani

Yüklə 1,23 Mb.

səhifə	107/166
tarix	10.01.2022
ölçüsü	1,23 Mb.
	#106192

1 ... 103 104 105 106 107 108 109 110 ... 166

ELMİ SİRLƏR

HÖKMLƏR

^{Yol gedərkən yemək məkruhdur.}
^{Çox yemək məkruhdur.}
^{Çox su içmək məkruhdur.}
^{Üç növ israf daim haramdır:}

^{Birinci: Malı korlayıb yararsız hala salmaq.}

^{İkinci: Maldan bədənə zərər vuracaq məqsədlər üçün istifadə etmək.}

^{Üçüncü: Maldan şəriətdə qadağa qoyulan məqsədlər üçün istifadə etmək.}

ELMİ SİRLƏR

^{Mötədillik hər bir işdə müsbətdir. Qidalanmada mötədillik isə xüsusi əhəmiyyətə malikdir. Quran ümumi şəkildə qidalanmada israfa qadağa qoyur. Müasir profilaktikada buna böyük dəyər verilir. Qida, insan orqanizminin təlabatını təmin edir. Hansı ki, insanın sağlamlığı onun nəticəsində gerçəkləşir. Lakin həmin qidadan istifadədə israfa yol verilərsə, orqanizmin sağlamlığı təhlükəyə düşər və müxtəlif xəstəliklər əmələ gələr.}

^{Bəziləri qidalanmada israfın acı nəticələrini aşağıdakı şəkildə sıralamışlar.}

^{1. Həzm sisteminin pozulması və mədənin genişlənməsi.}

^{2. Mədənin həddindən artıq böyüməsi (genəlməsi - bu, çox təhlükəli xəstəlikdir. Əgər vaxtında müalicə olunmazsa ölümlə nəticələnə bilər).}

^{3. Qastrit (mədənin selikli qişasının iltihabı).}

^{4. Ürək göynəməsilə müşayiət olunur.}

^{5. Çox yemək xəstəlik törədici mikrob və virusların qida maddələri vasitəsi ilə mədə-bağırsaq yolunda bağırsaq divarından qana və limfaya (eləcə də digər hissələrə) sorulması nəticəsində vəba, qarın yatalağı və s. xəstəliklər törəyir. Çünki qidanın çoxluğu nəticəsində qəbul edilən (mədəyə yığılan) qida turş mədə şirəsi ilə qarışıb, şirəni özünə hopdura bilmədiyi üçün həzm prosesi düzgün getmir (adətən qidanın tərkibindəki virus və mikroblar mədə şirəsi vasitəsi ilə məhv edilir).}

^{6. Mədənin zədələnməsi ehtimalı böyükdür.}

^{7. Piylənmə ilə orqanizmdə artıq piy toxumasının yığılması müşayiət olunur (piylənmədə irsi amillərin də rolu böyükdür).}

^{8. Dişin çürüməsi. Qənnadi məmulatlarından həddən artıq istifadə olunduqda baş verir.}

^{9. Ateroskleroz (ürək-damar sistemində bərkimə xəstəliyi).}

^{10. Podaqra (oynaq və toxuma xəstəliyi). Uzun müddət bir növ qida məhsullarından (ətdən) istifadə nəticəsində yaranır.}

^{11. Nefrolitiaz (böyrəkdaşı və ya sidikdaşı xəstəliyi).}

^{12. Həddən artıq çox yemək psixi pozuntularla da müşayiət olunur. Misal üçün iradənin zəifləməsi, yatağanlıq, son dərəcə tənbəllik, cinsi tələbatın insanı heyvana çevirməsi və s.}

^{13. Ehtiras və tamahdan doğan çoxyemə məhrumiyyətdən qaynaqlanır. Bəzən sonsuz həzz almaq və ya digərlərini təqlid etmək hissindən də doğur. Qadınlarda isə bir çox hallarda instinktiv olaraq hamiləlik dövründə (ağız dadının azması - yerikləmək nəticəsində) baş verir}^¹^.

^{14. İfrat dərəcədə ət yemək aşağıdakı xəstəlikləri törədir:}

^{Şəkər diabeti, apendisit, bağırsaq vərəmi, xərçəng, apopleksiya (beyinə qan sızması nəticəsində iflic), ateroskleroz (ürək-damar sistemində bərkimə xəstəliyi), qanın tərkibində xolesterinin çoxalması və nəticədə vaxtsız qocalma, podaqra (oynaq və toxuma xəstəliyi)}^²^.

^{Bəzi təfsirçilər yazırlar:}

^“^{Fikrimizcə ayədə çox mühüm gigiyenik məsələyə}^{toxunulmuşdur (}^“Yeyin-için, lakin israf etməyin”^{). Bu, ilk baxışdan sadə görünsə də bu gün artıq mühüm bir gigiyenik tədbir olduğu sübuta yetirilmişdir. Artıq, alimlərin tədqiqatları göstərir ki, bir çox xəstəliklər orqanizmdə tam sorula bilməyən qida maddələrindən törəyir”}^³^.

^{Doktor Seyid əl-Cəmili Əraf surəsinin 31-ci ayəsini qeyd edərək Quranın xərçəng xəstəliyinin (konserin) müalicəsini və ya profilaktikasını verdiyini iddia edir. O, yazır:}

^“^{Gün ərzində 35 və daha çox siqaret çəkmək ağ ciyər xərçəngi törədir. Halbuki Quran israfa qadağa qoymuşdur”}^¹^.

^{Doktor Sadiq Əbd ər-Rza Əli də məlum ayəni izah edərkən qidalanmada israfdan yaranan xəstəliklər haqqında söhbət açmışdır}^²^.

^{Əbd ər-Rəzzaq Nofel məlum ayəni şərh edərkən bütün tibb elminin bu ayədə xülasə olduğunu bildirir}^³^.
YEKUN

^{1. Qidalanmada ümumi bir qanun göstərmək Quranın elmi məsələlərindən biridir və insanın sağlamlığında mühüm rola malikdir. Bu, eyni zamanda Quranın möcüzələrindən də hesab oluna bilər. Çünki Quran bu məsələni elə bir dönəmdə, elə bir şəraitdə açıqlamışdır ki, hamı acı nəticələrindən xəbərsiz halda çox yeməyə meyilli idi. Lakin tibb elmi inkişaf etdikcə bu hökmlərdə yatan elmi sirlərin üstü açılmağa başladı.}

^{2. Qeyd olunan gigiyenik ziyanlar sözügedən hökmün tam səbəbi deyil. Hələ bizə bəlli olmayan digər səbəblər də ola bilər.}

^{3. Qeyd olunan bir çox xəstəliklərin (nefrolitiaz və.) tam səbəbi çox yemək deyil. Çox yemək sözügedən xəstəlikləri törədən amillərdən yalnız biridir. Bütün bu xəstəliklərin qidalanmada israfla əlaqələndirilməsi mübaliğədir.}

Yüklə 1,23 Mb.

Dostları ilə paylaş:

1 ... 103 104 105 106 107 108 109 110 ... 166