Şahlar həSƏNOĞLU
partlamaq istəyir adam, çığırmaq, qışqırmaq istəyir adam!
Yüklə 1,51 Mb. Pdf görüntüsü
|
partlamaq istəyir adam, çığırmaq, qışqırmaq istəyir adam! Intizar, üzüntü, hüzn, ayrılıq, qeyri-müəyyənlik əzabları bir gedərgəlməzliyəmi saplandı, bir xatirələrdəmi qaldı? Inansınmı buna? Inansınmı onların beyindən, duyğulardan qoparılıb qol getdikcə fırqınıldığına, atıldığına? Inansınmı Sürəyya?... Bir nəğmə gəlib dolubdu sinəsinə, bir həzincə oxumaq gəlib dolubdu. "Yox, yox, sən deyilsən bu, “Sona bülbülüm!”, saçı sünbülüm. Nə qədər sevsəm də səni, duysam da səni, yansam da səni! Xatirələrdə qaldın sən də. Sakitcə uyu sən, yazıldığın o əcnəbi kaseti içində. Ürəyimə ayrı mahnı gəlib dolub indi, duyğularımda ayrı tellər titrəşir indi. Sinəmə ayrı daşqılar dolub, ayrı coşqular yar olub indi!" Girdim yarın bağçasına, Çiçəklər açmış... Hansı bəs ççiçəklər görünmür yar bağçasında? Nəyabrın sonlarıdı indi, hardan açsın çiçəklər? Ruhumda, duyğularımda, baxtımda açmış o çiçəklər, taleyimdə çiçəkləmiş! Mahnılarda ki, hər şey şərtidir, rəmzidir, işarələrlədir? Son bahar olsa da indi ətraflarda, qarlı qışlar, zimistanlar gələcək olsa da qar- şılardan, mənim bu halıma necə uyğundu bu mahnı,bu sözlər! Mənim qəlbimdə açılıb o güllü gülüstan, o allı-yaşıllı bahar, o nəğməli-çiçəkli yaz! 365 O yar mənim ürəyimə Yaralar saçmış! Bu da doğrudur elə! Min yerdən yaralamış o yar məni, min yerdən yaralar açmış qəlbimdə. Fəqət arxada qaldı hamısı, keçmişlərdə qaldı. Bir anın içində məlhəm qoyub sağaltdı min yaramı, dartıb viranələr içindən bu aydınlığa, bu güllü gülüstana çıxardı yar məni! Gəl, gəl, gəl gözəl yar sevirəm səni, Əgər qismətim olarsa, alaram səni... olaram sənin! O laram nədi? Olmuşam artıq! Qəmdən, nisgildən, pisinti- dən qurtarmışam artıq! Nəşəylə, sevinclə, eyiliklə dolmuşam artıq! Gözlərim yeri görmür, duyğularım yerdə sürünmür artıq, baxtımdan qanad almışam, sevincimdən quşa dönmüşəm, uçmaq, qanad açmaq, pərvazlanmaq istərəm artıq! Deyib gülməyə, güldürməyə bir adam verin mənə, deyib gülmək, sevinmək istərəm! Sataşmağa,söz atmağa bir baba gös- tərin mənə, söz atmaq, sataşmaq istərəm! Gülməcə çıxarmağa bir qoca verin, bir cavan verin, bir kişi verin, bir qadın verin, nə verirsiniz verin, kimi verirsiniz verin, təki duyğusu olsun, dili olsun, bir insan övladı olsun təki! Yox hələ, qoyun bir su tapıb bu yanağımı dartıb çəkən pisinti qalığından qurtarım, qoşavcımı doldurub üzümə çırpıb durulum, təmizlənim bir? Sürəyya qalxıb bağçanın içiylə darvazaya sarı, bayaq içəri girəndə gördüyü o QAZ-51 maşın yanında sıralanmış bidonlara sarı yönəldi. Darvaza dibində nə yaxşı keçələt varmış, keçib bidonların birinə yanaşdı, neylədi aça bilmədi. O birisinə yanaşdı, onu da aça bilmədi, bidonların heç birini neylədi aça bilmədi. Maşının qabağına sarı gəlib bufer üstündə əyləşmiş ç əlimsiz, üzü tüklü kişiyə yanaşdı: - Dayı, bu bidonlar açılmır? - Yox bacıqızı, açılmır. - Bəs niyə açmırlar dayı? - Bağlamışam axı, bacıqızı. 366 - Demək aça da bilərsiniz də, dayı. - Əlbəttə açaram. - Bəs demirsiniz açılmırlar? -Öz- özünə açılmırlar bacıqızı, yaf yüz gün qalsalar yenə açılmırlar - Vay, Nüşür dayı! Məzəli kişi dönüb sağına, soluna baxdı, darvazaya, mağara sarı boylandı, bir kəsi görməyib təəccüblə soruşdu: - Kimnənsiniz bacıqızı, burda ayrı adam yoxdu? - Siznənəm. Nüşür dayı deyilsiniz siz? - Nüşür olmağına Nüşürəm bacıqızı, bir az bu dayi sözü korlayır işi. Hardan tanıyırsınız məni? - Pambıqlıqdan. Bu maşın kimindi dayı? -Kolxozundu. - Siz də burda papiros çəkirsiniz. -Y ox bacıqızı, Məmmədalı kişinin qalyanına tamaşa edirəm. - Vay, yenə tanımadınız? Cəmilə, APİ-nin tələbəsi! - Vay dədə vay! Bay xoş gördük bacıqızı. Bəs sən hara, bura hara? - Toya gəlmişəm. Nüşür dayı, hələ bir o bidonu açın sonra. Nüşür dayısı bidonu açıb aşağı əyir: - Gəl bu yandan iç bacıqızı, otluqdu bura, su sıçrayıb ayaqqabını bulamasın. Sü rəyya qoşavcını doldurub üç dəfə üzünə çırpdı, dör- düncünü içib Nüşür dayısına “çox sağ ol “ deyərək çantasından yaylıq çıxarıb üz-gözünü quruladı. - Həkim atanızı sağaldıb, ananızı, bacıqızı? - Yox, özümüz tanışıq. - Ola bilməz bacıqızı. - Niyə olmur ki? Tələbə yoldaşı olmuşuq. - Bacıqızı şoferm ey mən. - Nədi axı ay dayı? 367 - Bacıqızı sən APİ-də oxumusan, həkim AMİ-də oxuyub, heylə deyil? - Bir vaxtda oxumuşuq də. - Demək həkim sizi yaf qəsdən tanıyır! - Yaf qəsddən! - Başıma girmir bacıqızı. - Axı niyə e! - Dediyinizə inansam gərək onda həkimin başı xarab olmuş ola. Hayıf bacıqızı, hayıf o alimlikdən... - Axı neyləyib e, həkim? - Elədiyi cəhənnəm, bacıqızı, eləmədiyi yandırır adamı! Fikriniz aydındı Nüşür dayı, ancaq nöqtə qoyun burda, keçməyin o tərəflərə. Lap əzəldən duymuşdum dayı fikrinizi, danışdırıb söz almaq istəyirdim sizdən. - Bəs siz neyləyirsiniz burda Nüşür dayı? - Sizinlə söhbət eləyirəm bacıqızı. Yamanca güldürürsünüz adamı... Deyirəm yəni siz bura nə cürə gəlib çıxmısınız? - Maşınla gəlib çıxmışam bacıqızı. -V ay, yenə! Onu bilirəm e, deyirəm bu kəndə necə gəlib çıxmısınız, hardan gəlmisiniz? - Necəliyin bilmirəm qızım, ancaq ulu babalarımız Şirvanlıdı,Şirvandan gəlib çıxmışıq bura. - Vay Allah! Yox e, bax Orxan həkimin toyunda siz neyləyirsiniz? - Su gətirmişəm bacıqızı. Çay qoymaq üçün kəhriz suyu. - Yaxşı, siz hardan tanıyırsınız hıkimi? - Boy, ay bacıqızı əmizadəyik biz həkimlə. - Demək siz də bu kənddənsiniz. - Bacıqızı bayaq demədim biz Şirvandangəlməyik? Vay allah! Babanız ordan gəlib e, siz özünüz bu kənddənsiniz? - Hə bacıqızı, mən özüm bu kənddə doğulmuşam. - Yəqin səkkizinci oğlunuz doğulmayıb hələ. 368 - O niyə bacıqızı? - Hanı kəndiniz köçməyib yerindən. - Köçürürlər bizi bacıqızı? - Bəs özünüz demirdiniz səkkizinci oğlunuz olsa köçürəcək onlar kəndinizi? Qaçıb dağılışacaq əllərindən kənd camaatı? - Bacıqızı köçməyiblərsə də pis abırdadı camaat. Üzə vurmurlar deyirlər Nüşürün gədələri eləyib, neyləyək duraq qoşulaq onlara? Qonum qonşularımız amma köçüb dağışılıblar bacıqızı, qoyunlarımızı gündə birinin həyətinə salıb otarırıq. Boş qalmış həyətlərdi, yiyəsi yox, zadı yox. - Bəs mollanızın duası kar eləmədi qızınız olmağa? - Elə mollanın duası pozdu işimizi qızım. Biz qız istəmişdik, o oğlan yazmışdı. Apardıq pozdurub qız yazdıraq, dedi tay olmaz, zakazı verilib. - Sürəyyanı uğunmaq tutdu. Di gəl Nüşür dayısı elə ciddi, elə gerçək danışırdı üzünün əti də tərpəşmirdi. - Doqquzuncunun duasını yazdımağa yaf özüm getdim bacıqızı. Araqdan kəsib beş manat apardım mollaya. Dedim bax ha, qız yaz, qız. Biz oğlan istəmirik, oğlumuz çoxdu, istə- yirik birdə bir qızımız olsun. Duanı yazdırıb sevincək gətirib verdim arvada. Gədə oxuyub dedi yenə oğlan yazıb molla. Istədim gedib köpəyoğlunu salam ruçkanın altına, gədəm qoy- madı. Dedi mollada günah yoxdur, dua düzəldən heylə düzəl- dib. Qıza dua yoxdur. O da yazıq, kitabda nə yazılıb üzünü köçürür. Ağlıma batdı, gördüm düz deyir gədə. - Oğlunuz barı, oldumu yenə? - Yaman kəsərli yazırmış bacıqızı, doqquzuncu oğlumuz oldu. Tay ondan sonra dua yazdırmağa krest qoyduq. - Demək indi düz doqquz oğlunuz var! - Birini sayma qızım, biri molladı. - Səkkiz olsun. - Birini də çıx bacıqızı, biri də müəllimdi. - Vay, o niyə? Yaxşı, onu da çıxdım. Qaldı yeddi. 369 - Biri də sezona gedib qızım, onu da çıx. - Altı olsun. -Yox b acıqızı beş hesab elə. Biri də Burun Əlinin qızın alıb. - Noolar alanda ay Nüşür dayı? - Paho qızım, o Burun Əli bostanda bitən azarotu kimi bir şeydi, hansı tağa dolaşdı, o tağı kökündən çıxarıb atmasan bütün bostanı götürəcək, zay eləyəcək. Hələ bacıqızı o yerdə qalan beş oğluma da qorxu var. -Vay, vay ! Onlara niyə? - Burun Əlinin də hələ geridə beş qızı var bacıqızı. - Bay, bay! Böyük təhlükədi doğrudan! - Amma mən də bilirəm neyləyəcəm qızım. Beş oğlumun hamısını şofer eləyəcəm. - O niyə Nüşür dayı? - Şoferi aldadmaq olmaz bacıqızı. Yaf Burun Əlinin qızları olmaya, kim ola aldada bilməz şoferi. - Ağıllı fikirdi dayı. - Bacıqızı deyirəm bu Orxan həkimin də yamanca baxtı varmış. - O nəyə görə dayı? - Gör işə bax, qızım, arada elə bil priboy işləyib Əli, dörd iri qızı məktəbi qurtarıb gediblər ərə, beşinci qızı da hələ onillikdə oxuyur, həkimi tutan deyil. Məktəbi qurtarmış olsaydı sədrə-zada baxan deyillərdi, indi çoxdan gəlib sehrləmişdi həkimi. - Yəni heylə ovsunçudu onlar? - Paho, ilanı yuvasından çıxarırlar bacıqızı. Deyirəm ay Məmmədalı kişi, qoyun pis-yaxşı alaq bu sədrin qızını həkimə, vallah bu il qurtarır Burun Əlinin qızı onilliyi, hardan olsa, nə təhər olsa gəlib ilişəcək həkimə, alacaq bajoğlunuzu əlinizdən. Ha deyirəm başlarına batmır. Başları var, bata? " Ondan arxayın ol Nüşür dayı, Orxan həkimi ovsunlayan elə ovsunlamayıb, Burun Əlinin qızı yox e, lap fələyin qızı 370 gəlsə çıxara bilə bu ovsundan. Sən öz oğlanlarının qayğısına qal! Amma çox sağ ol ki, güldürüb yamanca açdın eynimi. Sağlıq olsun havax qonaq gəlsən əmizadənə, sənə olmazın hörmət etmək borc olsun mənə!" Ağappaq xanım yeləvimiş gəlib hay-küylə Nüşür dayısının üstünü aldı. - Ay Nüşür kişi, nə tutmusan qızı söhbətə,biz də ürəyimizi yemişik görən necə oldu? Incidi yoxsa, qəlbinə dəyib küsdürən eləyən oldu? Qayıdıb getdi elə? Bayaqdan axtarıram vallah, dəli-divanə olmuşam! - Özü tutub məni söhbətə Natella xanım. Elə deyil bacıqızı? - Nüşür dayını düz on il idi görməmişdim... - Gəl bəri Sürəyya, səni tələb eləyirlər məclisdə. Nüşür dayısı nəsə şəkləndi Natellanın sözündən. Gözləri ağarmış, bir sual işarəsinə dönmüş kimi Natellaya dikildi. Natellaya Sürəyyanın yanında bir söz deyə bilməyib amma işarəylə göz-qaş eləməyindən də qalmadı. Nüşür kişi arif adamdı önə yeriyib Sürəyyanın əlindən tutdu: - Bacıqızı bu, on il qabaq ilk dəfə səni görəndə mənim nıtqıma gəlib. Xoş gəlmisən bacıqızı, oğlanlarımın canna bu on oldə unutmamışam səni... " Sağ ol Nüşür dayı. Amma dayan burda, tərpətmə məni. Indicə açıb eynimi təzələmişdin, güldürüb-sevindirib açmışdın könlümü. Ciddiləşdirib yenidən odlama məni, çılğın duyğular içinə itələmə məni. Bu dinməz gülüşüm bu məmnun baxışım ərməğan olsun sənə, Nüşür dayı! Ürəyim elə titrəyir, başım elə gicəllənir, qorxuram heç əmizadənizin bu alçacıq eyvanına çıxa bilməyəm, gedə bilməyəm. Natellanın göz-qaş eləməsinə baxıb bundan artıq utandırmağa keçmə məni. Axı sən arif adamsan dayı, gərək anlayasan baxışlarımdakı təmənnanı!" Sağ olsun Nüşür dayısı da. Anladı dərhal Sürəyyanı, artıq bir söz deməyib şirin baxışlarıyla yola saldı onları, içinə biclik qarışmış incə bir gülüşlə yola saldı. 371 Natella onu əvvəlcə şüşəbəndin küncünə çəkdi: - Mən ona deyəndə ki, vəziyyət necədi, siftə inanmadı. Sonra sən dediklərini başdan danışdım. Kəbin-zad haqqında da dedim. Qaldı naçar. Heç demə onun öz işi də pozulubmuş. Kim nə deyir desin, xoşbəxtlik adamın alnına yazılıdımı, heç yerdən gələcək ona. Xoşbəxt olun bacım. Bilsən nə yaxşı adamdı Orxan! Özü də çox yazıqdı, boyevoy deyil. Çəkdiyini ürəyində çəkəndi, üzə vuran deyil. Heç bilirsən səni nə qədər axtarmışıq?! Məndən başqa bir adama deməmişdi sirrini. - Natella, bəs məni neylərlər orda? - Orxanın Adil adında bir qardaşlığı var, bizimlə oxuyub, indi tamadalıq eləyir məclisdə. Dirənib gərək gəlin gələ, ona sözüm var. Orxan da mənə işarə eləyib dedi get Sürəyyanı gətir. - Demək, mən bir gəlin kimi getməliyəm ora? - Noolacaq ay qız, biz hamımız belə olmamışıq? - Olmaz o Adil dediyiniz gələ burda deyə sözünü? Natellanı gülmək götürdü. Sürəyyanın bir sual işarəsi kimi açılmış donuq, ciddi, təəccüblü baxışlarına toxunduqca gülüş apardı Natellanı. - Ay qız, sağlıq deyəcək e, söz nədi? Gərək camaatım içində deyilə sağlıq, hamı da eşidə! - Mən eşitməsəm olmaz? - Sən gir içəri, istəmirsən heç eşitmə. - Nə təhər eşitməyim, qulaqlarımı kəsim atım? “ Qəribədi, burda nə var axı Natella belə uğunub keçir. Onun ürəyi az qalır yerindən çıxa, bu məclisə girmək, orda tanıyıb bilmədiyi adamlar qarşısında titrəmək əzabından az qalır partlaya, amma bu ağappaq gəlinin dünya vecinə deyil. Uğunub gedir belə”. - Vay məzən olsun qız,... dayan bir. Bax, saçların qoy belə sallansın döşün üstündə. Vallah bir tamaşasan Sürəyya! Az qalıram basam yeyəm elə səni.Utanıb eləmə, gəl bəri. Oturassan yanımda. Nədən utanırsan e, adamdılar də! 372 Sürəyyanın ürəyi şiddətlə döyünürdü. Həyəcanı qanadlarına alıb harasa aparmaqdaydı onu, naməlum bir gələcəyə, lakin uğurlu, xoşbəxt bir taleyə aparırdı. Bu ağappaq gəlin də elə bil bir zümrüd quşuydu, bir məleykəydi, əlindən tutub bir səadət qapısından içəri salmaq istəyirdi. İçəri girib otuza yaxın zəhmli, ziyalı, geyim-keçimli adamın projektor baxışlarına düşdü. Lakin bu baxışlar şəhərli bacıların baxışları kimi soyunduran, dəyərləndirən, qiymət qoyan deyildilər. Bu baxışlar Sürəyyanı buz kimi soyutmaq deyil, bir od içinə salıb yandırırdı, qurudurdu, gipsə salırdı.Bu baxışların gətirdiyi utancaqlıq qollarını, qıçlarını qurudub bir taxtaya çevirirdi. - Ay Adil, gəlin, gəlin, bu da gəlin, tay sözün yoxdu ki? -Adil bir dayan. Bura bax, Natella, çox özünü öyüb deyirdin dünyada sənin kimi gözəl olmaz. Bu gəlin axı, deyəsən göyçəkdi səndən? - Yaxşı olub! O da bizimdi. Natella o nu aparıb bu sözləri deyən adamın yanında oturtduqda Sürəyya anladı ki, bu pəhləvan gövdəli adam Natellanın həyat yoldaşıymış. Natella Sürəyyanın sıxıldığını görüb onu bir kürsü bu yana keçirərək pəhlıvanın yanında özü əyləşdi. - Bəs niyə qara geyindirmisiniz gəlini? Deyəsən Natella pərt oldu bu atmacadan, qıvrıxdı, qurcalandı böyründə: düz sözə nə desin Natella? - Bu bir eyib deyil Fəridə.- deyə tamada Natellanı pis vəziyyətdən qurtardı. Gəlinimizə söz-söhbət yoxdu. Iqor məni bağışlasın, burdan beləsini Azərbaycanca deyəcəm... Mən elə bilirdim Orxanın sevdiyi necə olmalıdır. Bu zövqünə görə də çox sağ ol qardaşım! Əsil Azərbaycan gözəli seçmisən. Sənin bu gözəl gəlininin bu bir cüt saçlarını bütün dünya gğzəl- liklərinə dəyişmərəm!... Dinlə məni, Azərbayvan gözəli, gör nə deyirəm sənə. Bu məclisdə Leninqraddan, Bakıdan, sizin öz 373 rayonunuzdan adlı-sanlı,hörmətli yoldaşlar əyləşiblər. Hamısının da arzusu birdir: Orxanı xoşbəxt görmək, arzuya çatmış görmək. Siz Orxanın xoşbəxtliyi,səadətisiniz. Ancaq bəlkə də biz onu tanıdığımız kimi siz tanımırsınız. Bax, bu məclisdə əyləşmiş bütün adamlar bir qardaş bilir Orxanı özünə. Şəxsən mən, Orxan üçün lazım gəlsə canımdan keçərəm. O da keçər mənmçün. Amma gəl, agah ol, onun da bir çox çatmayan cəhətləri olacaq. Gərək onun bu çatmayan cəhətlərinin yerini sən doldurasan. Bax, mal-pul qədri bilən deyil,ev-eşik, təsərrüfat nə şeydi, qanmaz. Gərək bu işləri özün əlinə alasan, ona arxayın olmayasan. Sənətin nədir bacım?... -Dil- ədəbiyyat müəlliməsidi.- Natella cavab verdi. -O d a əla! Mənə desəydilər, Azərbaycan gözəli adlandı- rılacaq bir qızın sənətini seç, heç fikirləşmədən deyərdim: ana dili və ədəbiyyatı müəlliməsi olmalıdır! Xalqımızın bədii-tarixi zövqü, ruhu olmalıdır onda. Sən Azərbaycan gözəlisən bacım, içirəm sənin bu günkü xoşbəxtliyin, səadətin sağlığına!... İçin badələrinizi dostlar, qardaşlıq, dostluq, səadət, sülh naminə! Əziz qardaşımız Orxanın bir Azərbaycan gözəliylə qurduğu bu gözəl ailə həyatının sağlığına!... Sonra bir- bir söz alıb sağlıq düyilməyə başlandı. Adildən sonra hamı rus dilində danışırdı. Birdən Sürəyya başını qaldırıb Orxanın şən, məsud, xoşbəxt gülüşüylə qarşılaşdı. Tamada, məclis, otuz adamın bayaqki zəhmi qeybə çəkildi, dodaqları qaç ıb o da gülümsündü: yar gülüşü göndərdi Kamala. Bir atraksiyon f ırlancağına çevrildi məclis, bir əfsanəyə, bir möcüzəyə döndü dünya. Bir sehr aləmiydi bu, sehr aləminə düşmüşdülər, o da, Kamal da. Yüz ömür yaşasalar da bundan sonra, açılıb ayrıla bilməyəcəkdilər bu sehrdən sehr aləmindən... Yüklə 1,51 Mb. Dostları ilə paylaş:
|