Toplayan və TƏRTİb edəN: K. HÜSeyn

Muhəmməd B. Abdulvahhab – Rahmətullahi Aleyhi - Təkfir Məsələsində Ona Atılan Böhtanlara Cavabı - В своем послании, адресованном Мухаммаду ибн Иду, одному из старейшин Тармиды, он говорит: «Что же до утверждений моих противников о том, что я обвиняю в неверии на основании собственного предположения и со слов других, или же что я объявляю неверным человека невежественного, против которого не выдвинуто никаких доказательств, то все это великая ложь, с помощью которой хотят отвратить людей от Веры Аллаха и Его Посланника». (Собрание сочинений Шейха, т.5, стр.25). В послании к Абд ар-Рахману ас-Сувейди Мухаммад ибн Абд аль-Ваххаб писал: «И ополчились против нас с воинством шайтана, распространяя клевету, которую человек мыслящий постыдился бы пересказывать, не говоря уже о том, чтобы измыслить (в том числе и то, о чем вы упоминали), будто бы я объявляю всех людей неверными, кроме тех, кто последовал за мной. И будто бы я утверждаю, что ваши бракосочетания – недействительны. Удивительно, как подобное могло прийти на ум человеку мыслящему? Чьи это слова – мусульманина или неверного? Человека здравомыслящего или безумца?». (Собрание сочинений Шейха, 36/5). В послании шерифу Мекки, отвечая на его вопрос относительно объявления мусульман неверными, Мухаммад Ибн Абд аль-Ваххаб писал: «Ложью и клеветой, посредством которой людей отвращают от религии Аллаха и Его Посланника, являются россказни о том, что мы будто бы огульно объявляем людей неверными и предлагаем переселяться к нам тех, кто доказал свою веру; что будто бы объявляем неверными того, кто сам никого еще не обвинил в неверии и кто никого не убил, и так далее, и тому подобное». (Собрание сочинений Шейха, 11/3). В послании одному из иракских ученых Шейх Мухаммад Ибн Абд аль-Ваххаб пишет: «Что же касается обвинения в неверии, то я обвиняю в нем тех, кто познал веру Посланника Аллаха, а затем – уже познав ее – стал поносить ее, отвращать от нее людей и враждовать с теми, кто следовал ей. Вот кого я обвиняю в неверии. Хвала Аллаху, большинство членов уммы не таковы. Что касается сражения, то до сих пор мы ни с кем не сражались по своей воле. Это они приходили в наши дома и не оставляли нам другой возможности, кроме как сражаться с ними, ведь «за зло воздается подобным». То же с теми, кто хулил религию Пророка после того, как познал ее». (Хусейн ибн Ганнам. – «Тарих Неджд», стр. 302-322). Также, когда его спросили об обвинении в неверии того, кто не молится, сказал: “Столпов Ислама пять, первые из которых – это два свидетельства (Ля Иляха Илля-Ллах, Мухаммад Расулю-Ллах). Затем следуют четыре столпа, и тот, кто оставит что-либо из этого, признавая их обязанность, то мы можем казнить его, но не называя его неверным! Ученые разделились во мнении относительно того, кто не совершает молитву по лени, а мы не обвиняем в неверии, кроме как за то, в чем единогласны все ученые, а это только два свидетельства”. См. “ад-Дарару-ссания” 1/102.

520 Risalə 508-510.

521 İləmul Muvəkkin 10 səh.

522 Müslim.

523 Buxari.

524 İstiqamə 1/165 səh.

525 Təhavi Şərhi 436 səh.

526 Məcmuul Fətava 12/487-488.

527 Minhəc Sünnə 5/158.

528 Durərus Səniyyə 10/423, 424, 425, Minhəc Sünnə 5/89-125.

529 “Durərus Səniyyə” 1/467-469.

530 “Durərus Səniyyə” 10/374, 375.

531 “Təfsir Qurtubi” 3/341.

532 Əhməd 2/291, İbn Məcə 4036, əl-Albani “Həsən”.

533 Tirmizi 2254, İbn Məcə 4016, əl-Albani “Səhih”.

534 “Təfsir əs-Sədi” 185.

535 “İləmul Muvəkkin” 4/212.

536 “Cəmiul Bəyanil Elm” 1588.

537 Əhməd, Təbərani, əl-Albani “Səhih Cəmi” 1000.

538 “Min Hədi Sələf Fi Talibul Elm” 14.

539 “İlyanun Nəkir” 48.

540 Əbu Davud 3657. İbn Məcə 53, əl-Albani “Həsən”.

541 “İləmul Muvakkin” 4/217.

542 “Durərus Səniyyə” 1/467-469.

543 “İslami bəhslər” jurnalı say №56 səh 357-359.

544 Müslim.

545 Buxari.

546 “əl-İləm Bi Qovatil İsləm” 98.

547 “Tibyən Kizb əl-Muftara” 405.

548 “Təmhid” 17/22.

549 “İhkamul Əhkam” 4/76.

550 “Tuhfətul Muhtəc” 9/88.

551 Təbərani, əl-Albani “Səhih Cəmi” 6269.

552 “Feyzul Qədir” 6/328.

553 Buxari «Tarix» 297, Heysəmi, Hibban 81, əl-Albani «Səhih Silsilə» 3201.

554 Buxari 6477, Müslim 2988.

555 İlamul Muvakkin 1/38.

556 “Muxtəsər Savaiq” 494.

557 “əl-İrşad” 1/198.

558 “Minhəc Sünnə” 5/244, “Məcmuul Fətava” 3/245, “Raddu Alə Bəkri” 254.

559 Buxari 7/592, H. 3983.

560 “Fəthul Bəri” 1/112.

561 “Sarimul Məslul” 963.

562 “Fatava İbn İbrahim” 1/131.

563 Məcmuu Fətava 7/210-213.

564 “Məcmuul Fətava” 19/224.

565 “Cuyuşil İsləmiyyə” 28.

566 “Təfsir” 4/217.

567 “Muxarrar əl-Vəciz” 4/556, Qurtubi “Ahkamul Quran” 4/80.

568 Əsl adı Əshəmə b. Əbcardır. «Rahmən və Rahim olan Allahın adı ilə. Hidayətdə olanlara, Allah və Rəsulunun salamı olsun. Mən şəhadət edirəm ki, Allahdan başqa ibadətə layiq heç bir haqq ilah yoxdur, O təkdir və şəriki də yoxdur, O nə doğmuş nə də doğulmuşdur. Yenə də şəhadət edirəm ki, Muhəmməd onun qulu və Rəsuludur. İslama gir və salamt ol! «(Ya Muhəmməd!) Söylə ki, Ey kitab əhli, sizinlə bizim aramızda eyni olan bir kəlməyə tərəf gəlin! Allahdan başqasına ibadət etməyək. Ona şərik qoşmayaq və Allahı qoyub bir-birimizi (özümüzə) Rəbb qəbul etməyək! Əgər onlar yenə də üz döndərərlərsə, o zaman (onlara) deyin: İndi şahid olun ki, biz həqiqətən müsəlmanlarıq. (Allaha təslim olanlarıq)». (Ali-İmran-64). Peyğəmbər – sallallahu aleyhi və səlləm – Nəcaşinin yanına elçi olaraq Amr b. Umeyyə əd-Damriyi göndərmişdir. Nəcaşi məktubu alıb gözünə qoydu. Cəfər b. Əbu Talibin əli ilə müsəlman oldu. Peyğəmbər – sallallahu aleyhi və səlləm – ə cavab məktubu yazaraq İslama girdiyini və müsəlman olduğunu yazdı. H. 9-cu ili Rəcəb ayında vəfat edir. Peyğəmbər – sallallahu aleyhi və səlləm – onun üçün cənazə namazı qılır. Peyğəməbr – sallallahu aleyhi və səlləm – müsəlman Nəcaşinin yerinə keçən krala da məktub yazmışdır. Lakin onun müsəlman olub-olmadığı bilinmir.

569 Müslim 951.

570 “Məcmuul Fətava”, “Minhəcus Sunna” 5/112,113, 126-134.

571 “əl-Mufhim Şərh Səhih Mslim” 2/611.

572 “Şərh Muslim” 10/372.

573 “Malimus Sunan” 1/310.

574 “Sira Almin ən-Nubala” 1/440.

575 Buxari 3208; Müslim 2643.

576 “Minhacus Sunna” 5/131.

577 Buxari 4591, Səhih Tirmizi 3030.

578 Məcmuu Zəvaid 7/66 H, 10943 əl-Heysəmi.

579 İbn Kəsir Təfsir 1/717.

580 “Təfsir Əbu Xatim” 5829.

581 Fəthul Bəri 1/109.

582 əl-Bazzar “Kəşf əl-Astar” 1/391, Şeyx Muqbil “Cəmius Səhih” 5/165.

583 Fəthul Bəri 12/282.

584 Buxari, Müslim.

585 “əl-Cəmi ət-Tirmizi” 2632.

586 “Usulu Sunna” 67.

587 “Şərh Sahih Muslim” 1/235.

588 “Cəmiul Ulum Vəl Hikəm” 436.

589 Buxari 7114.

590 Müslim 82, Əbu Davud 4678, İbn Məcə 1078,1080, əl-Albani «Səhihul Cəmius Səğir» 2848,5388.

591 Əbu Davud, Həkim, əl-Albani «İrva» 1529.

592 Buxari 8/14 – Babın adı isə: «İçki içənə lənət etməyin məkruh olması və bundan ötrü dindən çıxmadığı babı», Məcmuul Fətava 4/474.

593 İbn Qudamə «əl-Muğni» 12/276. B. 1040, AbdurRazzaq «Musənnəf» 9/240, h. 17076, İbn Həcər «Fəthul Bəri» 13/173, f. 93 əl-Əhkam b. 15, Həkim 4/41.

594 Buxari 772, 4070, 4559, Müslim 1791, Tirmizi 3003, İbn Məcə 4027, İbn Hibban 6574.

595 Buxari, Müslim.

596 Məcmuu Fətava 12/466-487, 23/348.

597 Məcmuu Fətava 3/229 – 35/165.

598 Minhəc Sünnə 5/244.

599 Şərh Əqidətul Təhaviyyə 357 səh.

600 Şərh Kitabu Tövhid 29-30, 51-52.

601 Əhməd, İbn Məcə.

602 Qovlu Mufit alə Kitəbi Tövhid.

603 Müslim.

604 Şərhu Kəşfu Şubuhət, “Məcmuul Fətəva- İbn Useymin” (Fəhd əs-Suleymanın cəm etdiyi 2/133, 134), Musnəd 2/376, Əbu Davud, İbn Məcə.

605 Müslim.

606 “Məcmuul Fətava” 35/165.

607 “Lika əl-Babul Məftuh” kasset 127.

608 Buxari «Ədəbul Mufrad» 886.

609 Müslim.

610 Tirmizi 2627, Nəsai 8/104,105, Əhməd 2/379, İbn Məcə 3934, əl-Albani «Səhihul Cəmi» 6710.

611Buxari 5010.

612 Əhməd 5/346,355, Tirmizi 2621, Nəsai 1/231-232, İbn Məcə 1079, İbn Əbi Şeybə «əl-Musənnəf» 30387, İbn Hibban «əl-İhsan» 1454, Darakutni 1733, Beyhəqi «Sünnən Kubra» 3/366, «Şuabul İman» səh. 43 və s. Bureydə b. əl-Husayb əl-Əsləm - radıyallahu anhu – dan. əl-Albani «Səhihut Tərğib» 561, «Səhihul Cəmius Səğir» 4143, «Mişkətul Məsabih» 574.

613 İbn Qeyyim «Kitabus Salah və Hukmu Tarikiha» s. 54.

614 «Fəthul-Bəri» 1/62, «İman kitabı».

615 Fikhul Əkbər s. 62.

616 əl-Vəsiyyə s. 72.

617 əl-Lələkai «Şərhu Üsulu Etiqadi Əhli-Sünnə Vəl Cəmaat» 4/932 (1590).

618 əl-Hallal «Sunnə» 3/579 (1002).

619 İbn Rəcəb Hənbəli «Tabaqatul Hənbəliyə» 1/203.

620 əs-Səfərani «Şərhu Sulasiyyatı Musnədi İmam Əhməd» 2/218.

621 Müslimin şərhi 1/124.

622 Müslimin şərhi 1/125.

623 əl-Laləkai «Şərhu Usuli Etiqadi Əhli Sünnə vəl Cəmaat».

624 əl-Acurri «Kitabu Şəriyyə» 2/611-614 Darul Vətən.

625 İbn Teymiyyə «Kitabul İman» s.90.

626 Bax: 35-ə.

627 Bax: 35-ə.

628 İbn Əbi Şeybə «İman» 108, «əl-Musənnəf» 11/26.

629 əl-Laləkai «Şərhu Usuli Etiqadi Əhli Sünnə vəl Cəmaat».

630 əl-Laləkai «Şərhu Usuli Etiqadi Əhli Sünnə vəl Cəmaat».

631 əl-Albani Səhih Sünnən ibn Məcə 1/16.

632 əl-Acurri «Kitabuş Şəria» 2/596 – təhqiq Abdullah əd-Dəmici «Darul Vətən».

633 İbn Batta 2/845 (1131).

634 Buxari.

635 əl-Humeydi «Usuli Sünnə və ya Musnəd» 2/546.

636 Abdullah b. Əhməd «Sünnə» 1/307.

637 Bax: 35-ə.

638 Bax: 35-ə.

639 Bu rəvayətləri səhih sənədlərlə imam əl-Lələkai «Şərhu Üsulu Etiqadi Əhli-Sünnə Vəl Cəmaat Minəl Kitəbi Vəs Sünnəti Və İcməi Səhəbəti Və-T Tabiin» əsərində qeyd edir.

640 Lüğətdə Ə-M-N maddəsinə bax: Əzhəri «Təhzibul Luğat» c. 15 s. 523, İbn Mənzur «Lisanul Ərəb» c. 13 s. 21-27.

641 Buxari.

642 Buxari 25; Müslim 22.

643 Buxari, Müslim.

644 Buxari 52; Müslim 1599.

645 Məcmuu Fətava 7/644.

646 Buxari, Müslim, Əbu Davud, Tirmizi, Nəsəi.

647 AbdurRazzaq «Musənnəf» 20107, İmam Əhməd 4/114, Təbərani “Kəbir”, “Məcmua Zəvaid” 1/59, 3/207, “Təzkiratul Huffaz” 1/94, “Siyer” 4/468, 475.

648 Əhməd «Musnəd» 3/198, əl-Alabni «Səhih Silsilə» 2841.

649 Məcmuu Fətava 14/121.

650 Məzhəbin banisi Əbu Abdullah b. Kərram əs-Sicistanidir. Onlar həm Müşəbbihə (Allahı yaradılmışlara bənzədənlər), həm Mücəssimə (Allahı cism sayanlar), həm də Murciyədilər. On iki firqədilər. İman sadəcə dil ilə söyləməkdir deyirlər.

651 Hicrət – tərk etmək deməkdir. Küfür ölkəsindən İslam yurduna köçmək. Həmçinin Allahın qadağalarını tərk etmək də hicrət adlanır.

652 Buxari, Müslim.

653 Lələkai «Şərhu Usulu Etiqad Əhli Sünnəti vəl Cəmaat» 1/57.

654 «Risalətul Kuşeyriyə» s. 22.

655 “Bədailul Fəvaid” 3/330.

656 Buxari, Müslim.

657 Buxari, Müslim, Nəsai, Əbu Davud.

658 İbn Batta – rahmətullahi aleyhi - Adı Əli b. Haləf b. AbdulMəlikdir. əl-Ləccam deyə tanınır. Hədis elmində tanınmışdır. Məliki məzhəbindəndir. İbn Həcər – rahmətullahi aleyhi - «Fəthul Bəridə» ondan çox danışır.

659 Nəvəvi, Müslümin şərhi 1/125.

660 Müslim 525 Əbu Zərr – radıyallahu anhu – rəvayət edir ki, Rəsulullah – sallallahu aleyhi və səlləm – dən yer üzündə ilk inşa edilən məscid haqqında soruşdum. O: «MəscidulHaramdır» deyə buyurdu. Mən: «Sonra hansıdır?» deyə soruşdum. O: «MəscidulAqsa» deyə buyurdu. Mən: «Bu iki məscidin qurluşu arasında nə qədər vaxt vardır?» deyə soruşdum. O: «Qırx il» deyə buyurdu – Müslim 520.

661 Müslim 526.

662 İman s. 280.

663 Lələkai «Şərhu Üsulu Etiqadi Əhli-Sünnə Vəl Cəmaat» 4/930 (1586).

664 Əbu Ubeyd qasım İbn Səlləm s. 9, Təhqiq əl-Albani.

665 Lələkai «Şərhu Üsulu Etiqadi Əhli-Sünnə Vəl Cəmaat» 5/955 (1591).

666 əl-Humeydi «Usuli Sünnə və ya Musnəd» 2/546.

667 Müslim, Tirmizi 2514, İbn Məcə 4239, Əhməd 2/304,305, əl-Albani «Səhih Hədislər Silsiləsi» 1948, «Səhihul Cəmius Səğir» 7073, «Mişkətul Məsabih» 2268.

668 Müslim.

669 Müslim.

670 Əbu Davud 2682, Tirmizi 1163, Musnəd 2/250,472,527.

671 Müslim 46.

672 Müslim.

673 əl-Albani «Mişkətul Məsabih» 4749.

674 Şəfaət hədisi haqqında geniş məlumata görə Səhih Buxari və Müslimə baxa bilərsiniz.

675 Müslim.

676 İmam Əhməd «Sünnə» 1/307.

677 İmam Əhməd 3/438,440, Əbu Davud 4681, Tirmizi 2521, əl-Albani «Səhih Hədislər Silsiləsi» 380, «Səhih Cəmius Səğir» 5965, «Mişkətul Məsabih» 30,31.

678 Müslim 34.

679 Buxari, Müslim, Musnəd 3/207,275,278.

680 Buxari 13, Müslim 45.

681 İbn Teymiyyə «Kitabul İman».

682 əl-Əşari «Risalərun ilə əhlis sağir» s. 272, Təhqiq – Abdullah Şakir əl-Cundi.

683 əl-Acurri «Kitabuş Şəria» 2/607 (244).

684 İbn Əbu Zemeneyn «Usulu Sünnə» s. 207.

685 əl-Vəsiyyət şərhi s. 3.

686 Buxari 7352, Müslim 1716.

687 İbn Əbdil Bərr «Təhmid» 9/247, «Şərhu Əqidətul Tahaviyyə» s. 395.

688 Buxari, Müslim.

689 Buxari, Müslim.

690