Masalan:
234·3=(200+30+4)·3=200·3+30·3+4·3=600+90+12=702. SHundan so‟ng o‟quvchilarni bir xonali sonlarga yozma ko‟paytirish bilan
tanishtiriladi. YOzuvni ustun qilib yozilishini ko‟rsatadi va shu misolning echilishini to‟liq tushuntirish beriladi.
×324
Tushuntirish: 3 324 ni 3 ga ko‟paytirish kerak. Ikkinchi ko‟paytuvchini
birinchi ko‟paytuvchining birlari tagiga yozamiz, chiziq chizamiz. CHap tomonga ko‟paytirish belgisini yozamiz. YOzma ko‟paytirishni birliklardan boshlaymiz. 4 birlikni 3 birlikka ko‟paytiramiz. 12 birlik hosil bo‟ladi. Bu 1 o‟nlik va 2 birlik, 2 birlikni birliklar tagiga chizamiz. 1 o‟nlikni dilda saqlaymiz, 2 o‟nlikni 3 ga ko‟paytiramiz, 6 o‟nlik hosil bo‟ladi. 6 o‟n va 1 o‟n 7 o‟nlikni hosil qilamiz. Uni o‟nliklar tagiga yozamiz.3 yuzlikni 3 ga ko‟paytiramiz, 9 yuzlik hosil qilamiz. 9 ni yuzliklar tagiga yozamiz. Ko‟paytma 972. To‟liq tushuntirishlardan keyin qisqa tushuntirishlarga o‟tiladi. O‟quvchilar bundan keyin ham hisoblashlarning og‟zaki usullarini unutib yubormasliklari uchun ko‟p xonali sonni bir xonali songa og‟zaki va yozma ko‟paytirish usullarini taqqoslashga doir misollar berish maqsadga muvofiqdir. 387 · 6, 260 · 3. O‟quvchilarning o‟zlari bu misollardan qaysinisi og‟zaki va qaysinisini yozma echish maqsadga muvofiq ekanini aniqlaydilar. Echib bo‟lganidan keyin echish usullari taqqoslanadi, ularning o‟xshash va farqli tomonlari ta‟kidlanadi. O‟quvchilar ko‟p xonali sonni bir xonali songa yozma ko‟paytirishning umumiy holini o‟zlashtirib olganlaridan keyin ular birinchi ko‟paytuvchi bitta yoki bir nechta nollar bilan tugaydigan hollar bilan tanishtiriladi.
Dostları ilə paylaş: |