3.Trenirovka jarayonining uzluksizligi.
Bunday holatni amalga oshirish quyidagicha xarakterlanadi: a) tanlangan sport turida takomillashtirishga qaratilgan trenirovka jarayoni qatorasiga kichik yoshdan yil bo‘yi davomida amalga oshiriladi; b) har tomonlama funksional takomillashtirish va ko‘nikmani ijobiy ko‘chish rejasi bilan o‘zaro mantiqan bog‘liq barcha trenirovka mashg‘ulotlari vositalari; v) mashg‘ulot chastotasi ish qobiliyatini oshishi va tiklanishini ta’minlovchi tendensiyasiga bo‘ysunadi.
Oxirgi yillar tadqiqotida ish qobiliyatini qismli qayta tiklanmagan vaziyatdagi qator mashg‘ulotlarni natijalarini vaqtli jamlashni maqsadga muvofiqligi isbotlangan. Bir qancha trenirovkalarning natijalarini jamlash harakat stereotiplarini mustahkamlash uchun sharoit yaratadi, barqaror kinematik asos bilan sport turiga taalluqli bo‘lgan, akrobatikada muhim bo‘lgan noqulay sharoitlarda ko‘nikmalar mustahkamligini oshirishga imkon beradi.
4.Yuklamani oshirish.
Insonning jismoniy rivojlanishi – asta-sekin bo‘ladigan jarayon.
Sport yutuqlari darajasi ko‘pincha sportchining mashqlanganligini oshirish uslublari va shakllariga katta qiziqishini belgilovchi funksional imkoniyatlari darajasiga mos bo‘ladi. Jismoniy tarbiyaning boshqa shakllaridan farqli o‘laroq, sport trenirovkasida atletning funksional rivojlanishi samarasiga faqatgina yuklamani asta-sekin oshirish hisobiga emas, balki maksimal oshirish hisobiga erishadi.
Ilmiy tadqiqotlar va sport amaliyotidagi ko‘pgina misollar sport trenirovkasida amalga oshirilgan yuklama prinsipi progressiv xarakterdagi chuqur moslashish (adaptatsiya) qayta qurilishiga olib kelishni tasdiqlaydi (A.N.Krestovnikov, 1938.). Maksimum yuklama sportchi organizmining funksional imkoniyatlariga muvofiq belgilanadi.
Yuklamani oshirish quyidagicha amalga oshirilish mumkin: to‘g‘ri, zina shakli yoki to‘lqinsimon. Kichik – mikrotsikl, o‘rta – mezotsikl va katta – makrotsikl “to‘lqin” kabi ustma-ust bo‘lib yuklamalarni o‘sib boruvchi to‘lqinsimon shakli ancha mashhur. To‘lqinsimon shaklni o‘zgarib turishi yuklama miqdori dinamikasi singari jadallik dinamikasi ham o‘ziga xosdir. To‘lqinsimon yuklamaning maqsadga muvofiqligi,shu bilan birga ish va dam olishni navbatlantirish sistematik trenirovka mashg‘uloti natijasida charchash va qayta tiklanish jarayonining o‘zaro bog‘langanligini izohlaydi (G.I.Kukushin, 1975.).
Yuklmamani taklif qilinmagan sharoitda o‘zgartirish sistematik, (trenirovka yuklamasining uzluksizligi ostida) individuallashtirish va engillik prinsipiga qat’iy rioya qilish hisoblanadi.
Dostları ilə paylaş: |