y - z M -jy c o s a
M - z s i n a
—
+ —
= °- yoki
— J —
* —
—
= *
.y c o s a
z s i n a
bundan
- j + — j u
(11-2)
kelib chiqadi.
Mazkur tenglam a neytral o ‘q (chiziq) tenglamasi deb ataladi. Bu teng-
lamadan y/z nisbatni topamiz va u orqali neytral chiziq bilan
z o ‘qi orasidagi
P burchagini aniqiaymiz (11.1-rasm,d):
tg /3 = l = - t g a ^ . (1 ] .3)
Oxirgi ifodadan ko'rinadiki, tgP
Ф tg a. Bu esa neytral o ‘q ju ft kuch M
ta ’sir etayotgan tekislikka tik emasligini anglatadi. Xususiy holda, y a’ni
J
z = Jy boMganda, ular o ‘zaro teng boMadi; bunda neytral o ‘q eguvchi m o
mentning ta ’sir etish tekisligiga tik boMadi (masalan, kvadrat, aylana va
b.), balka k o ‘ndalang kesimining barcha markaziy o ‘qlari bosh o 'q la r boMadi.
Shu boisdan bunday holdagi egilish oddiy (tekis) egilish sanaladi. Jz * Jy
boMganda qiya egilish sodir boMadi.
Neytral o‘q holati m a’lum boMgach, ko‘ndalang kesimda eng katta kuch
lanish hosil boMadigan nuqtalam i aniqlash qiyin emas. M a’lumki, neytral
o ‘qdan eng uzoqda yotgan nuqtalar (bizning holda В va С nuqtalari) ana
shunday nuqtalar boMadi (11.1-rasm, d).
Qiya egilish holati uchun normal kuchlanishlami aniqlashda qoMlangan
usulni solqiliklam i aniqlashda ham qoMlasa boMadi. Eguvchi m oment My
va
M z lar
у va
z o ‘qlari b o ‘yicha alohida ta ’sir etadi, deb olib, shu
yo ‘nalishdagi solqiliklar
f y va f. aniqlanadi. ToMiq solqilik quyidagi formu-
ladan aniqlanadi:
f = y ] f ; + f r o 1-4 )
fy va f. - solqiliklar oddiy egilish uchun berilgan formulalardan topiladi (9-bob).
