Ona tili o‘qitish metodiкasi

«-ginaning ma’nosini chaq!»
o‘yini. Bu o‘yinda o‘quvchilardan 
gap juftlari tuzish talab etiladi. 
1-qator
-gina
qo‘shimchasi ishtirokida 
kichraytirish, achinish ma’nosida gap tuzishsa, 
2-qator
shu 
qo‘shimchani ayiruv yuklamasi ma’nosida qo‘llab gaplar tuzishadi. 
Masalan, 
1-qator
: 
Manzuragina shu yil ko‘p kasal bo‘ldi
-da. 
2-qator
: 
Bugungi yig‘ilishimizga Manzuragina yetib kela olmadi
. 
Ayniqsa, yuklamalarning imlosi yuzasidan tashkil etiladigan 
o‘yinlar juda qiziqarli va zavqli o‘tadi. O‘quvchilar ajratib 
yoziladigan, so‘zga qo‘shib yoziladigan va chiziqcha bilan 
yoziladigan yuklamalar yuzasidan o‘zaro bellashishlari mumkin. 
O‘qituvchi barcha yuklamalarni aralashtirib aytib turadi. Har bir 
guruh o‘ziga tegishli topshiriqni bajaradi. Masalan: 1-guruh 
aytilayotgan gaplardan faqat so‘z yuklamalarini ajratib, o‘z 

---

229
daftarlariga yozib boradilar. O‘yin-topshiriq natijasini aniqlashda 
o‘zaro tekshiruv usulidan foydalanish mumkin. Bellashayotgan 
guruhlar o‘zaro daftarlarini almashtirib, topshiriqning bajarilishini 
tekshiradilar. 
Xullas, yordamchi so‘zlarning har bir guruhini o‘rganishda 
o‘quvchilarning so‘z boyligini oshirish va nutqini rivojlantirish 
o‘qituvchining diqqat markazida turishi, imlo nutq o‘stirish bilan 
chambarchas aloqadorlikda amalga oshirilishi lozim. Shuni esdan 
chiqarmaslik zarurki, o‘yin-topshiriqlar qanchalik amaliy mohiyat 
kasb etsa, samaradorlik darajasi shunchalik yuqori bo‘ladi. 
O‘quvchilar nutqini yordamchi so‘zlar bilan boyitish faqat shu 
mavzularni o‘rganish doirasida qolib ketmasligi, balki tilning keyingi 
bo‘limi– sintaksisni o‘rganish jarayonida ham davom ettirilishi lozim.