O'qish dasturi tahlili reja

Tekshirish uchun savol va topshiriqlar:

1. 
   O’qish darsining maqsad va vazifalari ayting.
   
2. 
   O’qish darslari turlarini sanang.
   
3. 
   O’qish darslarida beriladigan ta’lim-tarbiya masalalari.
   
4. 
   Umumlashtruvchi o’qish darsining xususiyatlarini misollarorqali izohlang.
   
5. 
   O’qish kitoblari, darsliklari bo’limlarini sanang.
   
6. 
   Bo’limlar yuzasidan berilgan savol va topshiriqlar ustida qanday ishlashadi?
   
7. 
   Matn oxirida berilgan savol va topshiriqlar ustida ishlang.
   
8. 
   “Boshlang’ich ta’lim” jurnalidan o’qish darsiga oid maqolani izohlang.
   

Tayanch iboralar: o’qish, o’qish darsi turlari, bosqich, lug’at ishi, tahlil, qayta hikoyalash, tanlab o’qish, bo’lim, mavzu, DTS, fikrlash, dastur, o’quv qo’llanmalari

’qishinsonhayotidamuhimahamiyatgaega. O’qishorqaliinsonborliq, jamiyathaqidabilimgaegabo’ladi, o’qishnibilmaganodamningko’ziojizkishidanfarqiyo’q. Boshlang’ichsinfdao’qishfaoliyatibarchafandarslaridaamalgaoshiriladi. Lekino’qishgao’rgatishningyo’l-yo’riqlarinio’qishmetodikasiishlabchiqadi. O’qishmetodikasiningkichikyoshdagio’quvchilarningumumiyrivojlanishi, psixologiyasi, xususiymetodikasohasidagiyutuqlarbog’liqfanlaryutug’iasosidashakllanibboradi.

Masalan, eskimaktablardao’qishquruqyodolishmetodidao’rganilganbo’lsa, hozirgimaktablardao’qishizohlio’qishmetodidaolibboriladi. YOdolishmetodidamatndagiso’zlargaizohberishga, mazmuninitushuntirishga, o’qilganniqaytahikoyalashga, umumanolganda, o’qishningonglibo’lishigamutlaqoe’tiborberilmagan. Ulardako’proqto’g’ritalaffuzga, qiroatbilano’qishga, ifodalio’qishgakattae’tiborberilgan.
Hozirmaktablardao’qishizohlio’qishmetodidaolibborilyapti. Izohlio’qishgakeyingima’ruzalardato’xtalamiz. O’qishdarslaridao’quvchilartabiat, jamiyat, undayashovchikishilarhayoti, ularningo’tmishi, hozirgiyashashtarzi, mashhurkishilarihaqida, vatanningtabiati; ob-havosi, boyliklari, hayvonotdunyosivaboshqalarhaqidagibilimlarniegalaydilar. Bilimolishjarayonidaularganisbatanmunosabatuyg’onadi. Bilimberishbilano’quvchishaxsitarbiyalanibboradi.
V.A.Suxomlinskiybuhaqidashundaydeydi: “Bolalardunyonivao’z-o’zinibilaborishbilanbirgakattaavlodlaryaratganmoddiyvama’naviyboyliklaruchuno’ziningmas’ulliginioz-ozdanbilaborishlarikerak... bolagayaxshilikvayomonliknito’g’riko’rishimkoniniberishkerak. YAxshilikundaquvonch, zavq, hayajon, ma’naviygo’zallikkaerishishishtiyoqinihosilqiladi; yomonlikqahr-g’azab, murosasizlikuyg’otadi, haqiqatvaadolatuchunkurashgachorlovchima’naviykuchgato’ldiradi”..
(1-4- sinf “O’qish kitobi” da berilgan asarlar misolida ochib beriladi).
Sinfda o’qish darslari quyidagi vazifalarni bajaradi:
1. O’qish malakasini takomillashtirish. O’quvchilarda yaxshi o’qish sifatlari: to’g’ri, tez, ongli, ifodali o’qish malakalarini shakllantirish.
2. Bolalarda kitobga muhabbat uyg’otish, kitobdan foydalanishga, undan kerakli bilimni olishga, ya’ni kitob bilan ishlashni biladigan, chuqur fikrlovchi, sermulohaza kitobxonlarni etishtirish.
3. O’quvchilarni tevarak-atrof, borliq haqidagi bilimlarini kengaytirish, dunyoqarash elementlarini shakllantirish.
4. O’quvchilar axloqiy-estetik va mehnatsevarlik ruhida tarbiyalash.
5. O’quvchilarni nutqini va tafakkurini o’stirish.
6. Adabiy tasavvur elementlarini shakllantirish.
Bu vazifalarni bajarishning aniq yo’li bo’lishi zarur.
Yaxshi o’qish malakalarining sifatlari va ularni takomillashtirish yo’llari.
Yaxshi o’qish malakalarining sifatlariga to’g’ri, tez, ongli va ifodali o’qish kiradi va ular o’qish darslarida o’zaro bog’liq holda takomillashtiriladi, bu to’rt o’qish sifati bir-biri bilan uzviy bog’liq. Ongli o’qish asosiy hisoblanadi, chunki o’quvchi o’zi o’qisa-yu, o’qiganini anglamasa, bunday o’qish talabga javob bermaydi, o’qiganini tushunmaslikka olib keladi. To’g’ri o’qish ongli o’qishga xizmat qiladi. Tez, to’g’ri , ongli o’qish ifodali o’qishning asosi hisoblanadi.
YAxshi o’qish sifatlarini egallash maktabda barcha fanlarni muvaffaqiyatli o’zlashtirishning sharti hisoblanadi.
O’qish malakasi murakkab malaka bo’lib, uning shakllanish jarayonini metodist T.G.Egorov 3 bosqichga bo’ladi: