O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI
QISHLOQ XO’JALIGI VAZIRLIGI
TOSHKENT DAVLAT AGRAR UNIVERSITETI
“O’rmonchilik va landshaft dizayn” fakulteti
O’rmonchilik yo’nalishi
I - bosqich 21 – 62 guruh talabasi
Insavaliev Djamshid Xashimovichning
MUSTAQIL ISHI
MAVZU: Sohaviy atamalar va so’zlarning boyib borish usullari.
Bajardi: Dj. Insavaliev
Tekshirdi: M. Nuritdinova
Toshkent – 2022 yil
Mavzu: Sohaviy atamalar va so„zlarning boyib borish usullari.
Reja:
Iste’moldan chiqib ketgan so‘zlardan yangi tushunchalarni ifodalash.
Yasovchi qo‘shimchalar yordamida yangi so‘z yasash.
So’zga so’z qo’shib yangi so’z yasash.
O’zlashma so’zlardan foydalanish.
Tayanch so’z va iboralar: eskirgan so’zlar, tarixiy so’zlar, arxaik so’zlar, dialek-tizm, affiksatsiya, kompozitsiya, konversiya,neologizm.
O‘zbek tili leksikasi bir qancha manbalar asosida boyib, rivojlanib boradi. Ularni, eng avvalo, ikki katta guruhga ajratish mumkin:
1) o‘z ichki imkoniyatlari asosida;
2) boshqa tillardan so‘z olish asosida. Ularning birinchisi ichki manbalar, ikkinchisi esa tashqi manbalar sanaladi.
1. O‘zbek tili leksikasining birinchi yo‘l bilan boyib borish imkoniyatlari juda kengdir. Masalan,
a) ilgari qo‘llanilib, keyin iste’moldan chiqib ketgan so‘zlardan yangi tushunchalarni ifodalash uchun foydalanish: vazir, hokim, viloyat, shirkat, noib, tuman kabi;
b) yasovchi qo‘shimchalar yordamida yangi so‘z yasash: uyali telefon, omonatchi, pudratchi, bojxona, auditchi (auditor), dizaynchi (dizayner) va boshqalar;
Dostları ilə paylaş: |