Oʻzbеkiston rеspublikasi axborot tеxnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi

ROOT
A komutator
B komutator
Loyihalashgan port-P01
Loyihalashgan port-P02
Loyihalashgan port-P01
Broadcast yo nalishi
Root port- P03
root port-P06
bloklangan port-P05
4.2-rasm. STP protokolidagi port turlari
Rapid Spanning Tree Protocol (RSTP). 
Rapid STP (RSTP) 
STPni ishlashini sezilarli darajada yaxshilaydi. Avvalo, portlarni yonish 
vaqtining pasayishi va yuqori barqarorlikni qayd etish lozim. Bunga 

---

40 
katta darajada Cisco Systems tomonidan STPning kengaytmasi sifatida 
ishlatilgan gʻoyalar tufayli erishildi. RSTP IEEE 802.1w standartida 
tavsiflangan (keyinchalik 802.1D-2004 ga kiritilgan). 
Per-VLAN Spanning Tree Protocol (PVSTP). 
Per-VLAN STP 
(PVSTP), nomidan koʻrinib turibdiki, VLANlardan foydalanish uchun 
STP funksiyasini kengaytiradi. Ushbu protokol doirasida har bir 
VLANda alohida STP nusxasi ishlaydi. Dastlab, PVST protokoli faqat 
ISL magistrallari orqali ishlagan, keyin PVST + versiyasi ishlab 
chiqilgan boʻlib, bu juda keng tarqalgan 802.1Q magistrallari orqali 
ishlashga imkon berdi. PVST + va RSTP xususiyatlarini birlashtirgan 
dasturlar mavjud, chunki bu kengaytmalar protokolning mustaqil 
qismlariga ta'sir qiladi, natijada (Cisco terminologiyasida) Rapid PVST 
+ paydo boʻldi. PVST + STP bilan mos keladi va hatto koʻp tarmoqli 
freymlardan foydalangan holda PVST + yoki Rapid PVST + ni qoʻllab-
quvvatlamaydigan komutatorlar orqali "aloqa" qiladi. Biroq, Cisco 
Systems 
bir 
xil 
tarmoqdagi 
turli 
ishlab 
chiqaruvchilarning 
komutatorlarini aralashtirmaslikni tavsiya qiladi, chunki har xil STP 
dasturlari va oʻzgarishlari oʻrtasida moslik muammolari paydo 
boʻlmaydi. 
Multiple Spanning Tree Protocol (MSTP) IEEE 802.1s 
standartida tavsiflangan va keyinchalik IEEE 802.1Q-2003 bilan 
qo`shimchalar kiritilgan. MSTP protokoli bir nechta STP protokoli 
nusxasini qo`llab-quvvatlash maqsadida IEEE 802.1w (RSTP) 
standartini takomillashtirilgan ko`rinishi. U tarmoqni tezroq ishlashini, 
VLAN sozlangan tarmoqda yuklamani balanslash imkoniyatini 
ta’minlaydi. 802.1s MSTP standartiga qo`shimcha 802.1Q standartida 
qo`shimcha kiritilgan. 
Kanallarni agregatsiyalash
(ingilizcha link aggregation) – bir 
nechta fizik kanalni bitta mantiqiy kanalga birlashtirish imkonini 
beradigan texnologiya. Agregatsiya kanal fizik kanal bo`ylab mantiqiy 
kanalda trafiklarni taqsimlash va bitta yoki bir nechta jismoniy 
kanallarni bitta mantiqiy kanalda ichki rad etilish holati sodir 
bo`lganda zaxiralash imkonini beradi. Bunday texnologiya kanal 
o`tkazish qobilyatini va ishonchligini oshirish imkonini beradi. 
Tarmoq topologiyasi 4.3-rasmda keltirilgan 

---

41