O‘zbekiston respublikasi oliy vao‘rta maxsusta’lim vazirligi muqimiy nomidagi qo‘qon davlat pedagogika instituti san`at fakulteti

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VAO‘RTA MAXSUSTA’LIM VAZIRLIGI
MUQIMIY NOMIDAGI QO‘QON DAVLAT PEDAGOGIKA INSTITUTI
SAN`AT FAKULTETI
5111100-MUSIQIY TA’LIM YO‘NALISHI

401– GURUH TALABASI TUMANOV SHERZODNING
“O`ZBEK XALQ MUSIQA IJODI” FANIDAN
“FOLKLOR TO’Y MAROSIM VA QO’SHIQLARNING XUSUSIYATI” mavzusidagi
KURS SHI
ILMIY RAHBAR: MUSIQIY TA`LIM YO`NALISHI
kafedrasikatta o‘qituvchisi
G`.NAJMETDINOV

Qo‘qon – 2021

MUNDARIJA

KIRISH…………………………………………………………….……..3

I BOB O`ZBEK MAROSIM FOLKLORI………………….………..8
I.1.O’zbek marosim folklorining paydo bo`lishi jarayonlari………..8
I.2 Marosim inson hayotidagi asosiy burilish……………….............10

II BOB O`ZBEK XALQINING URF-ODATLARI A MAROSIMLARI
II.1 Urf-odat va marosim tushunchalari………………………………12
II.2 Oilaviy tarbiya jarayonida ishlatiladigan folklor qo`shiqlar........15

Xulosa……………………………………………………………………..18
Foydalangan adabiyotlar ro’yxati……………………….……………...21
ILOVALAR ………………………………..………………………….…22

Bizga yaratilgan shar-sharoitlar avalo bizning Konstitutdiyamizda“Har kim bepul bilim olish huquqiga ega…” ¹deb belgilab qoyilgan.

Konstitutsiyamizdan tashqari ta`lim tizimidagi bir qancha qonunlarda belgilab qo`yilgan satndartlar mavjud va ular: O`zbekiston Respublikasining "Ta`lim to`g`risida"gi Qonuni, "Kadrlar tayyorlash milliy dasturi" da musiqa madaniyati faniga e`tibor berilganligini ko`rishimiz mumkin.² O`zbekiston Respublikasining "Ta`lim to`g`risida"gi Qonuni, "Kadrlar tayyorlash milliy dasturi" talablari asosida ta`lim tizimida ro`y berayotgan o`zgarishlar umumiy o`rta ta`lim maktablaridagi
boshqa o`quv fanlari qatori musiqa madaniyati fanining o`qitilishini ham tubdan yangilashni talab etmoqda.
Birinchi prezident Islom Karimov ma‘naviyatni avvalambor odamni ruhan poklanishga, qalban ulg‘ayishga chorlaydigan, inson ichki dunyosini, irodasini baquvvat, iymon e‘tiqodini butun qiladigan, vijdonini uyg‘otadigan kuchga qiyoslaydi.
Birinchi prezidentimiz o`zining “Yuksak ma‘naviyat – yengilmas kuch”
asarida: ―Agar insonning qulog‘i engil-yelpi ohanglarga o‘rganib qolsa, borabora uning badiiy didi, musiqa madaniyati pasayib ketishi, uning ma‘naviy olamini soxta tushunchalar egallab olishi hech gap emas. Oxir oqibatda bunday odam ―Shashmaqom singari milliy merosimizning noyob durdonalarini ham, Motsart, Betxoven, Bax va Chaykovskiy kabi dunyo tan olgan buyuk kompozitorlarning asarlarini ham qabul qilishi qiyin bo‘ladi.³ deb bejiz aytilmagan. Zero, musiqa, san`at va madaniyat buznu ahloqli jamiyat qurishimiznung negizidir.
Barcha o`quv fanlari qatori musiqiy ta`limda ham Davlat ta`lim standartining joriy etilishi milliy musiqiy meroslardan to`laqonli foydalanish imkonini beradi. Bular ommaviy xalq kuy va qo`shiqlarida, xonanda va sozandalarning ijodiy faoliyatlari va bugungi zamonaviy musiqiy faoliyatda o`z aksini topdi. Musiqa san`atining bu kabi imkoniyatlar yangi avlodni tarbiyalash, ularning barkamol bo`lib etishishlarida o`ziga xos va takrorlanmas manba bo`lib xizmat qiladi.
Davlat ta`lim standarti ommaviy xalq musiqa pedagogikasi,
professional musiqa ijodkorlari, musiqa ijrochilari (sozanda, xonandalar) asarlarining elementar asoslarini o`rgatishni me`yorlashtiradi. Musiqa madaniyati fanining vazifalari: Davlat ta`lim standarti asosida yangi ta`lim mazmuni o`quvchilarning musiqiy bilim, ko`nikma va malakalari bilan birga ularda kuzatuvchanlik, xotirani mustahkamlash, obrazli tasavvur qilish, ijodkorlik, mustaqillik, tashabbuskorlik, badiiy va musiqiy did kabi xislatlarni rivojlantirishni ta`minlaydi. Shu bois, musiqa madaniyati ta`limining yangi mazmuni yosh avlodni milliy musiqiy merosimizga vorislik qila oladigan, umumbashariy musiqa boyligini idrok eta oladigan madaniyatli inson darajasida voyaga yetkazishni nazarda tutadi. Bunda o`quvchilar musiqa san`atini butun nafosati bilan o`rganishlari, ommaviy musiqa faoliyatlari: musiqani badiiy idrok etish, yakka va jamoa bo`lib qo`shiq kuylash, raqsga tushish va ijodkorlik malakalarini shakllantirish asosiy maqsad hisoblanadi. Shuningdek, o`quvchilar musiqiy iqtidorini rivojlantirish, musiqa san`atiga mehr va ishtiyoqni oshirish, musiqa san`atiga qiziquvchi o`quvchilarning iqtidorini rivojlantirish uchun zaruriy shart-sharoitlar yaratib berish, ulaning badiiy ehtiyojlarini qondirish musiqa ta`limtarbiyasining asosiy vazifasini tashkil etadi. Shu bilan bir qatorda jahon
xalqlarining nufuzli durdona asarlari bilan tanishtiriladi.⁴