Buxoro davlat universiteti biologiya kafedrasi gistologiya

Ishdan maqsad. Kóp qavatli epiteliy turlari bilan tanishish. Ularning 
tuzilishi, qavatlari, hujayralarining chegaralarini aniqlash. 
Zarur jihozlar: muguzlanmaydigan muguzlanadigan va ózgaruvchan 
epiteliy tóqimalari tuzilishi tasvirlangan tablitsalar, doimiy mikroskopik 
preparatlar, mikroskop, atlas. 
Ishni bajarish tartibi: 
1-tajriba. Kóp qavatli muguzlanmaydigan yassi epiteliy (kózning muguz 
pardasidan tayyorlangan). Bu preparatga kichik ob’ektiv ostida qaralganda 
binafsha rangli epiteliy qismi va pushti rangli biriktiruvchi tóqimadan iborat qavati 
kózga yaqqol tashlanadi. Bu ikkala qavatlarning orasida bazal membrana yotadi. 
Bazal membrananing ustida yotgan epiteliyni katta obektiv ostida órganish lozim. 
Epiteliy hujayralarining shakliga qarab bir nechta qavatlar tafovut qilinadi. 
Birinchi qavat bazal membrananing ustida yotuvchi bir qator silindirsimon epiteliy 
hujayralaridan tashkil topgan bólib, bir tekis joylashadi. Ikkinchi qavatni 5-6 qavat 
joylashgan notóg’ri shaklga ega bólgan epiteliy hujayralari hosil qiladi. Eng sirtqi 
qavatini 3-4 qatordan iborat yassi hujayralar tashkil etadi . 
2 tajriba. Kóp qavatli muguzlanuvchi yassi epiteliy (barmoq terisidan 
tayyorlangan). Kichik obektiv ostida preparatning birafsha rangga bóyalgan 
qismini epiteliy hujayralaridan tashkil topgan epidermis qavatini topish kerak. 
Epidermis orasidagi biriktiruvchi tóqima-derma qavatidan bazal membrana bilan 
ajralib turadi. Derma epidermisga sórg’ichlar hosil qilib botib kirganligi uchun 
bazal membrana ham sórg’ichlar shaklini takrorlaydi va shu sababli bir tekislikda 
yotmaydi. Epiderma hujayralari óz morfologik va funktsional хususiyatlariga kóra 

---

5-6 qavatni hosil qilib joylashadi. 
22-rasm. Qoplovchi ko’p qavatli epiteliylar (Aleksandrovskaya bo’yicha, sxema):