248
−
pul-kredit siyosatiga davlatning aralashishi huquqi;
−
xukumatni
Markaziy
bank
tomonidan
kreditlash
chegaralanganligining mavjudligi va qat`iyligini ajratib ko`rsatish
mumkin.
Markaziy bank kapitalida davlat ulushini va qonunchilikda
Markaziy bankning maqsadi va vazifalarini aniq belgilanganligi
yuqoridagi tahlildan ko`rinib turibdiki, u Markaziy bank mustaqilligi
darajasini belgilashda hal qiluvchi rol’ o`ynamaydi va ular ikkilamchi
omillar bo`lib hisoblanadilar.
YUqorida qayd etilganlar asosida xulosa qilish mumkinki,
rivojlangan mamlakatlar markaziy banklari o`zlarini mustaqil ta`sir
o`tkaza oladigan institut sifatida ko`rsatishlari zarur. Bu bir tomondan,
ularga qonun asosida ruxsat etilgan vositalar yordamida iqtisodiyotni
tartibga solishni amalga oshirish huquqini beradi, boshqa tomondan
esa, Milliy bank va pul tizimi manfaatlarining ximoyachisi sifatida
maydonga chiqadi.
SHu munosabat bilan Markaziy bankning iqtisodiyotni tartibga
solish jarayonidagi va umuman iqtisodiyotdagi mavqeini, shuningdek,
mamlakat xukumati bilan o`zaro munosabatlarini tahlil qilar ekanmiz,
uning pul-kredit tizimi va xukumat organlari o`rtasida oddiy vositachi
emasligini, balki ma`lumot, tadqiqot, tartibga soluvchi va nazorat
qiluvchi markaz ekanligini alohida ta`kidlashni istardik.
Biroq, mamlakat pul-kredit sohasidagi Markaziy bankning
mustaqillik darajasi
masalasi hanuzgacha
munozarali bo`lib
qolmoqda. Milliy pul birligi qadrini oshirish bilan bog’liq chora-
tadbirlar faqatgina pul-kredit sohasiga tegishli emas, balki u yaxlit
butun iqtisodiyotga ta`sir qtkazadi, bu esa har qanday darajadagi
iqtisodiy siyosat bilan kelishishni va davlatning barqarorlashtirish
dasturi doirasidan chetga chiqmaslikni taqozo etadi. Bundan tashqari,
Markaziy bankning mustaqillik darajasi ko`pgina makroiqtisodiy
ko`rsatkichlarga faqat bilvosita ta`sir ko`rsatadi.
Dostları ilə paylaş: