138
debet oborot jami
1343000
6 05.07 Kassadagi limitdan ortiqcha pul mablag‘i bankka
topshirildi
5110
5010
12000
7 17.07 Xodimlarga mehnat haqi berildi
6710
5010
730000
8 18.07 Tovarlarni
sotishdan
olingan
naqd
pullar
inkassatorga topshirildi
5710
5010
540000
9 20.07 Olinmagan ish haqi bankka qaytarildi
5110
5010
50000
kredit oborot jami
1332000
Sintetik va analitik hisobning to‘g‘riligi sintetik va analitik schyotlar
bo‘yicha oborot vedomostlarini solishtirish yo‘li bilan tekshiriladi. Memorial-order
shaklining umumiy chizmasi quyidagicha.
18-chizma.
Hisobning memorial-order shakli
Bayon qilinganlardan ko‘riniib
turibdiki, hisobning memorial-order shakli
unchalik murakkab emas. Unda hisob ishlari buxgalteriya xodimlari o‘rtasida
ularning malakasi va tajribasiga qarab taqsimlanishi oson.
Memorial -order buxgalteriya hisob shaklini quyidagi afzalliklari mavjud:
1.
Hisob jarayonlarini qat’iy ketma-ketligi;
2.
Registrlar andozaviy shakllaridan foydalanishni imkoniyati mavjudligi;
Hisobning memorial-order shakli
Dastlabki hujjatlar
Memorial-orderlar
Guruhlovchi
jamlama
vedomostlar
Kassa daftari
Analitik
hisob
registrlari
Registratsiya jurnali
Bosh daftar
Sintetik schyotlar
bo‘yicha oborot
vedomosti
Analitik schyotlar
bo‘yicha oborot
vedomosti
Buxgalteriya
balansi
- joriy yozuvlar
- yozuvlarni tekshirish
139
3.
Hisob texnikasini oddiyligi va tushunarliligi;
4.
Buxgalteriya xodimlari malakasiga ko‘ra, hisob ishlarini taqsimlash
imkoniyatini mavjudligi.
Memorial-order shakli yuqoridagi afzalliklarga ega bo‘lishi
bilan birga,
ba’zi bir kamchiliklarga egadir:
1.
Hisob ishlarini ko‘p mehnatliligi;
2.
Analitik va sintetik hisobni alohida yuritilishi, ya’ni hisobni alohida
yuritilishi natijasida sintetik hisobdan analitik hisobni
orqada qolishi vujudga
keladi;
3.
Turli hisob registirlarda bitta xo‘jalik jarayonini qayta, qayta yozilishi.
Buxgalteriya hisobining Bosh daftar shakli
Buxgalteriya hisobi shakllari vujudga kelishi, qo‘llanishi, hisob ishlarini
hajmidan, hisob xodimlarini malakasidan kelib chiqadi.
Buxgalteriya hisobining
Bosh daftar shaklini vujudga kelishi XIX asr boshlariga to‘g‘ri keldi va hozirgi
davrda ham kichik firma va korxonalarda qo‘llanilmoqda. Buxgalteriya hisobining
ushbu shakli sintetik schyotlar ham qo‘llaniladigan buxgalteriyalarga xosdir.
Tabiiyki, kichik firma va korxonalar faoliyati doirasi katta bo‘lmaganligi sababli,
qo‘llaniladigan sintetik schyotlar miqdori ham kam bo‘ladi.
Buxgalteriya hisobining ushbu shaklida dastlabki hujjat ma’lumotlari Bosh
daftar deb ataladigan sintetik registrda yuritiladi. Bosh daftarda xronologik va
tizimli yozuvlar birgalikda olib boriladi, shuning uchun
ham kombinatsiyalashgan
registr hisoblanadi.
Buxgalteriya hisobining Bosh daftar shaklida hisob ishlarida qulaylik
yaratish maqsadida oy davomidagi xo‘jalik jarayonlari reestrini ham yuritish
mumkin. Xo‘jalik jarayonlari reestri asosida esa Bosh daftar to‘ldiriladi
22-jadval
Dostları ilə paylaş: