O’zbekiston Respublikasi Sog’liqni saqlash vazirligi

Metiorizm -
ichaklarda gaz miqdori oshib, ichaklarni harakat faoliyatini buzilishi , 
ya'ni qorinni dam bo’lishidir. Bu ko’p havo yutilganda, qora non, 
dukkakliklar,tuzlangan karam, sut is'temol qilganda ko’payadi. Meteorizm qorin 
bo’shlig’i operatsiyalaridan keyin, ichakning yallig’lanish kasalliklarida jigar 
tsirrozida, parhez buzilgan-da,chaqaloqlarda onasini noto’g’ri ovqatlanishi 
natijasida kelib chiqadi.Bunda gaz chiqaruvchi nayni qo’llash kasal ahvolini 
birmuncha yaxshilaydi.Bu nay rezinali bo’lib, uzunligi 30-35 sm, kengligi esa 3-5 

---

95 
mm. ichakka yuboriladigan qismi to’mtoq bo’lib, ikkinchi uchi esa kesilgan. Bola 
chalqancha yotqiziladi. Gaz chiqaruv nayini qaynatib, uchiga vazelin yoki boshqa 
moy bilan surtilib, orqa chiqaruv teshigiga 20-30 sm uzunlikda yuboriladi,tashqi 
qismi orqa chiqaruv teshigidan 5-6 sm chiqib turishi kerak. Nayni tashqi qismini 
sudnaga yoki to’rt buklangan choyshabga chiqarib qo’yiladi. Bu o’rinni iflos 
qilmaydi, chunki naydan gaz bilan birga suyuq holdagi aralashmalar ham chiqadi. 
Gaz chiqaruv nayi kasalni qornidagi hamma gazlar chiqib, qorinni shishi ketgunga 
qadar qoldiriladi.
Turishga ruxsat berilmagan bemorlarga ichak va siydik qopini tozalash 
uchun tuvak/ sudno/ yotgan holida beriladi. Tuvaklar emalllangan, rezinali, 
chinnili bo’ladi, ular uzunchoq yoki dumaloq formada bo’lib, qopqog’i yopiq 
bo’ladi. 
Toza dezinfeksiya qilingan tuvaklar xojatxonalarda saqlanadi. Kasalga 
tutishdan avval uni suv bilan chayiladi, hamshira bir qo’li bilan kasalni dumg’aza 
qismdan ko’tarib, ikkinchi qo’li bilan tuvakni dumba ostiga qo’yadi. Peshobdan 
so’ng hamshira tuvakni asta olib, to’kilib ketmasligi uchun ustiga klenka yopib, 
xojatxonaga olib boradi. Bemorni qo’li bilan orqa chiqaruv organlari yuviladi va 
quruq qilib artiladi. Tuvakni tozalovchi vositada yuviladi keyin xloramin
eritmasiga solib dezinfeksiya qilinadi.