Педагогика фанининг умумий асослари


Me’yorlarni tartibga solish usullari



Yüklə 18,79 Kb.
səhifə3/6
tarix10.12.2023
ölçüsü18,79 Kb.
#139183
1   2   3   4   5   6
deviant-xulq-atvor-

Me’yorlarni tartibga solish usullari:

  • Ijtimoiy me’yorlarning barcha turlariga tartibga solishning uchta usullari: ruxsat berish, ko’rsatma va ta’qiq xos bo’lib, bular huquqda yaqqolroq ko’zga tashlanadi.
  • Ruxsat berish – ta’qiqlanmagan, jamiyat tomonidan ko’pincha ma’qullanadigan, biroq majburiy bo’lmagan xulq-atvor muqobillariga ko’rsatma. Ruxsat berilgan harakatlar me’yoriy tizimga mos ravishda ijobiy yoki o’rtacha baholanishi, taqdirlanishi yoki yo’l qo’yilishi mumkin.
  • Ko’rsatma – sub’ektdan bajarilishi talab qilinadigan xatti-harakatlar. Ruxsat berishdan farq qilib, ko’rsatma sub’ektning imkoniyatlarini cheklaydi.
  • Ta’qiq – qilish mumkin bo’lmagan xatti-harakatlar. Me’yorlarda ushbu xatti-harakatlar tavsifi zararli, yomon, adolatsiz, noto’g’ri va shu kabilar tarzida tavsiflanadi.

Deviant xulq-atvor nazariyalari klassifikatsiyasi:

  • Diniy-mifologik;
  • Klassik
  • Biologik;
  • Psixologik;
  • Sotsiologik.

Diniy-mifologik yondashuvlar:

  • Qadimgi Misr dinlari;
  • Qadimgi Shumer va Bobil dinlari;
  • Qadimgi Hindiston dinlari;
  • Qadimgi Xitoy dinlari;
  • Zardushtiylik dini;
  • Buddaviylik dini;
  • Nasroniylik dini;
  • Islom dini.

Deviantlik nazariyalari

  • Yondashuv turlari
  • Nazariya
  • Muallif
  • Asosiy g’oya
  • Biologik
  • Jismoniy belgilar jinoiy belgilar bilan aloqadorlikka ega
  • Lombrozo
  • Jismoniy xususiyatlar deviantlik sababi
  • Sheldon
  • Psixologik
  • Ruhiy tahlil nazariyasi
  • Freyd
  • Shaxsga xos ziddiyatlar devantlikni yuzaga keltiradi
  • Sotsiologik
  • Anomiya
  • Dyurkgeym
  • Merton
  • Deviantlik jamiyatdagi madaniy jihatdan ma’qullangan maqsadlar bilan unga erishish vositalari o’rtasidagi mos kelmaslik natijasida yuzaga keladi
  • Madaniyatshunoslik nazariyalari
  • Deviatsiyaning sababi submadaniyat me’yorlari bilan hukmron madaniyat me’yorlari o’rtasidagi ziddiyatda
  • Yorliq yopishtirish/ ajratib ko’rsatish nazariyalari
  • Bekker
  • Deviatsiyalar – hukmron guruhlar tomonidan kamroq himoyalangan guruhlar xulq-atvoriga yopishtirilgan “yorliq”dir
  • Radikal kriminologiya
  • Turk, Kvini, Yang, Teylor
  • Deviatsiya – kapitalistik jamiyat me’yorlariga qarshilik ko’rsatish oqibatidir

Yüklə 18,79 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin