60. Həqiqi modellərin növləri aşağıdakılardan hansılardır?
A) natura, fiziki, riyazi
B) analitik və imitasiya
C) həqiqi və ideal
D) determinik və stoxastik
E) dinamik
61. İdeal modellərin neçə növü vardır?
A) 2
B) 4
C) 3
D) 5
E) heç biri
62. İdeal modellərin növləri aşağıdakılardan hansılardır?
A) əyani və işarəli
B) analitik və imitasiya
C) həqiqi və ideal
D) determinik və stoxastik
E) natura, fiziki, riyazi
63. Hansı modellər kəsilməz adlanır?
A) riyazi əlaqələr dayanıqlıdırsa
B) riyazi əlaqələr dayanıqsızdırsa
C) riyazi əlaqələr normaldırsa
D) riyazi əlaqələr təqribidirsə
E) heç biri
64. Hansı modellər diskret adlanır?
A) riyazi əlaqələr dayanıqsızdırsa
B) riyazi əlaqələr dayanıqlıdırsa
C) riyazi əlaqələr normaldırsa
D) riyazi əlaqələr təqribidirsə
E) heç biri
65. Zamana görə modellərin neçə növü vardır?
A) 2
B) 4
C) 6
D) 3
E) 5
66. Zamana görə modellərin növləri hansılardır?
A) statik və dinamik
B) analitik və imitasiya
C) həqiqi və ideal
D) determinik və stoxastik
E) natura, fiziki, riyazi
67. Real obyektlə riyazi modelin uyğunluğuna görə riyazi modellər neçə növ olurlar?
A) 2
B) 4
C) 3
D) 5
E) 6
68. Real obyektlə riyazi modelin uyğunluğuna görə riyazi modellərin növləri hansılardır?
A) izomorf, homomorf
B) stoxastik
C) natura
D) həqiqi
E) heç biri
69. Modellə obyektin bütün elementləri arasında tamamilə qarşılıqlı birqiymətli uyğunluq olduqda, belə model nə adlanır?
A) izomorf
B) metoforizm
C) eynilik
D) amorfizm
E) homomorf
70. Modellə obyektin ancaq bir sıra əhəmiyyətli elementləri arasında uyğunluq olduqda, belə model nə adlanır?
A) homomorf
B) metoforizm
C) eynilik
D) amorfizm
E) izomorf
71. Hansı model baxılan zaman anında dəyişmir?
A) Statik model
B) Dinamik model
C) Fiziki model
D) Riyazi model
72. Riyazi məsələlərin həllinin bütün metodlarını neçə qrupa bölmək olar?
A) 2
B) 4
C) 3
D) 5
E) 6
73. Dəqiq metodlarla riyazi məsələlərin həllində nəticəni hansı vasitə ilə almaq mümkün olur?
A) düstur şəklində
B) kəsr şəklində
C) tam ədəd şəklində
D) dördbucaqlı şəklində
E) təqribi ədəd şəklində
74. Hansı üsullar vasitəsilə mürəkkəb riyazı məsələlərin həlli çoxlu sayda sadə hesab əməllərinin ardıcıllığına gətirilir?
A) ədədi
B) təqribi
C) fiziki
D) dəqiq
E) heç biri
75. Məsələnin həllinin təqribi metodunda hesablama dəqiqliyi necə artır ?
A) elementar parçaların sayı çox olduqda
B) elementar parçaların sayı az olduqda
C) xəta az olduqda
D) xəta çox olduqda
E) heç biri
76. Riyazi məsələlərin həllinin metodları hansılardır ?
A) dəqiq, təqribi
B) ədədi
C) həqiqi
D) statik
E) dinamik
77. Riyazi modellərin qurulması zamanı yanaşmalar hansılardır?
A) kəsilməz-determenik, diskret-determenik, diskret-stoxastik, kəsilməz-stoxastik, şəbəkə, ümumiləşdirilmiş
B) kəsilməz, diskret
C) determenik, ədədi
D) funksional, ədədi
E) imitasiya
78. Kəsilməz-determinik yanaşmada riyazi modellər kimi hansı tənliklər sistemindən istifadə edilir?
A) diferensial
B) inteqral
C) kvadrat
D) xətti
E) heç biri
79. Diskret-determenik yanaşma hansı vasitənin köməyi ilə reallaşdırılır ?
A) avtomatlar nəzəriyyəsi riyazi aparatının
B) statik təsvirli ehtimali avtomatların
C) sistemli yanaşmanın
D) funksional yanaşmanın
E) heç biri
80. Diskret–stoxostik yanaşmada hansı aparatlardan istifadə olunur ?
A) statik təsvirli ehtimali avtomatlardan
B) avtomatlar nəzəriyyəsi riyazi aparatından
C) sistemli yanaşmadan
D) funksional yanaşmadan
E) heç biri
81. Kəsilmiş-stoxastik yanaşma hansı proseslər üçün tətbiq olunur ?
A) xidmət proseslərinin formallaşdırılması
B) istehsal proseslərinin formallaşdırılması
C) daxili proseslərinin formallaşdırılması
D) xarici proseslərinin formallaşdırılması
E) heç biri
82. Riyazi modelin qurulması üçün hansı mərhələlər zəruridir ?
A) real obyektin hərtərəfli analizi, obyektin ən çox mahiyyət kəsb edən cəhətlərinin ayırd edilməsi,
obyektin əsas cəhətlərinə və xassələrinə təsir edən parametrlərin təyini, obyektin əsas xassələrinin əlaqələrini məntiqi-riyazi münasibətlərin köməyilə dəyişənlərin qiymətlərindən asılı olaraq təsviri
B) xidmət proseslərinin formallaşdırılması, məhsuldarlığın təyini
C) istehsal proseslərinin formallaşdırılması, adekvatlığının yoxlanılması
D) daxili proseslərinin formallaşdırılması, obyektin hərtərəfli analizi
E) xarici proseslərinin formallaşdırılması, alqoritmin qurulması
83. Riyazi modelləşdirmə özündə hansı mərhələləri cəmləşdirir?
A) obyektin fəaliyyətini modelləşdirən alqoritmin qurulması, model və obyektin adekvatlığının yoxlanılması, modelin təshih edilməsi, modeldən istifadə
B) real obyektin hərtərəfli analizi, obyektin ən çox mahiyyət kəsb edən cəhətlərinin ayırd edilməsi,
C) obyektin əsas cəhətlərinə və xassələrinə təsir edən parametrlərin təyini
D) obyektin əsas xassələrinin əlaqələrini məntiqi-riyazi münasibətlərin köməyilə dəyişənlərin qiymətlərindən asılı olaraq təsviri
E) məhdudiyyətlərin, tənliklərin, bərabərliklərin, bərabərsizliklərin məntiqi-riyazi əməllərin köməyilə obyektin, prosesin və ya sistemin daxili və xarici əlaqələrinin müəyyənləşdirilməsi
84. Modelin seçilməsi zamanı obyektin, prosesin və ya sistemin hansı halları müəyyənləşməlidir?
A) xətti və qeyri xəttiliyi, dinamik və ya statikliyi, stasionar və ya qeyri-stasionarlığı, determiniklik dərəcəsi
B) real obyektin hərtərəfli analizi, obyektin ən çox mahiyyət kəsb edən cəhətlərinin ayırd edilməsi
C) obyektin əsas cəhətlərinə və xassələrinə təsir edən parametrlərin təyini
D) obyektin əsas xassələrinin əlaqələrini məntiqi-riyazi münasibətlərin köməyilə dəyişənlərin qiymətlərindən asılı olaraq təsviri
E) xarici proseslərinin formallaşdırılması
85. İstənilən model hansı xassələrə malik olmalıdır ?
A) sonluluq, sadəlilik, təqribilik, adekvatlıq, informativlik
B) mürəkkəblilik
C) münasibətlər
D) stabillik
E) məqsədəyönlülük
86. Tənliklər sistemi ilə ifadə olunan hansı modellərdir?
A) funksional
B) struktur
C) fiziki
D) natural
E) əməli
87. Aşağıdakılardan hansı modelləşdirilən sistemin həyat dövrünü əhatə edir?
A) obyekt haqqında məlumatın yığılması, hipotezlərin irəli sürülməsi, modeldən əvvəlki analizin aparılması
B) sistemin çıxış verilənlərinin, vəziyyətlərinin proqnozlaşdırılması
C) hər hansı model, modelləşdirmə, modelləşdirmənin nəticələrinin vasitəsilə tədqiq edilən sistemlərin nəzəriyyələrinin dərkolunması
D) sistemin bütövlükdə, sistemin ayrı-ayrılıqda altsistemlərinin, idarəedici qərarların hazırlanmasının idarəedilməsi
E) modellərin və modelləşdirmənin öyrənilməsi
88. Aşağıdakılardan hansı modelləşdirilən sistemin həyat dövrünü əhatə edir?
A) modellərin struktur və tərkibinin layihələndirilməsi
B) sistemin bütövlükdə, sistemin ayrı-ayrılıqda altsistemlərinin, idarəedici qərarların hazırlanmasının idarəedilməsi
C) sistemin çıxış verilənlərinin, vəziyyətlərinin proqnozlaşdırılması
D) modellərin və modelləşdirmənin öyrənilməsi
E) hər hansı model, modelləşdirmə, modelləşdirmənin nəticələrinin vasitəsilə tədqiq edilən sistemlərin nəzəriyyələrinin dərkolunması
89. Aşağıdakılardan hansı modelləşdirilən sistemin həyat dövrünü əhatə edir?
A) modelin spesifikasiyalarının qurulması, ayrı-ayrı altmodellərin işlənməsi və sazlanması, modelin tam şəkildə quraşdırılması
B) sistemin çıxış verilənlərinin, vəziyyətlərinin proqnozlaşdırılması
C) hər hansı model, modelləşdirmə, modelləşdirmənin nəticələrinin vasitəsilə tədqiq edilən sistemlərin nəzəriyyələrinin dərkolunması
D) sistemin bütövlükdə, sistemin ayrı-ayrılıqda altsistemlərinin, idarəedici qərarların hazırlanmasının idarəedilməsi
E) modellərin və modelləşdirmənin öyrənilməsi
90. Aşağıdakılardan hansı modelləşdirilən sistemin həyat dövrünü əhatə edir ?
A) modelin tədqiqi – tədqiqat üsulunun seçilməsi və modelləşdirmə alqoritminin qurulması
B) sistemin bütövlükdə, sistemin ayrı-ayrılıqda altsistemlərinin, idarəedici qərarların hazırlanmasının idarəedilməsi
C) modellərin və modelləşdirmənin öyrənilməsi
D) sistemin çıxış verilənlərinin, vəziyyətlərinin proqnozlaşdırılması
E) hər hansı model, modelləşdirmə, modelləşdirmənin nəticələrinin vasitəsilə tədqiq edilən sistemlərin nəzəriyyələrinin dərkolunması
91. Aşağıdakılardan hansı modelləşdirilən sistemin həyat dövrünü əhatə edir?
A) modelin adekvatlığının, dayanıqlığının, həssaslığının araşdırılması
B) modellərin və modelləşdirmənin öyrənilməsi
C) sistemin çıxış verilənlərinin, vəziyyətlərinin proqnozlaşdırılması
D) modelləşdirmənin nəticələrinin vasitəsilə tədqiq edilən sistemlərin nəzəriyyələrinin dərkolunması
E) sistemin ayrı-ayrılıqda altsistemlərinin, idarəedici qərarların hazırlanmasının idarəedilməsi
92. Aşağıdakılardan hansı modelləşdirilən sistemin həyat dövrünü əhatə edir ?
A) modelləşdirmə vasitələrinin və vəsaitlərinin qiymətləndirilməsi
B) sistemin çıxış verilənlərinin, vəziyyətlərinin proqnozlaşdırılması
C) modelləşdirmənin nəticələrinin vasitəsilə tədqiq edilən sistemlərin nəzəriyyələrinin dərkolunması
D) modellərin və modelləşdirmənin öyrənilməsi
E) sistemin bütövlükdə, idarəedici qərarların hazırlanmasının idarəedilməsi
93. Aşağıdakılardan hansı modelləşdirilən sistemin həyat dövrünü əhatə edir?
A) inteqrallaşdırma, modelləşdirmənin nəticələrinin analizi və tədqiq olunan sistemdə bir sıra səbəb-nəticə əlaqələrinin ayırd edilməsi
B) modelləşdirmənin nəticələrinin vasitəsilə tədqiq edilən sistemlərin nəzəriyyələrinin dərkolunması
C) sistemin çıxış verilənlərinin, vəziyyətlərinin proqnozlaşdırılması
D) idarəedici qərarların hazırlanmasının idarəedilməsi
E) modellərin və modelləşdirmənin öyrənilməsi
94. Aşağıdakılardan hansı modelləşdirilən sistemin həyat dövrünü əhatə edir?
A) hesabat və layihə həllərinin generasiyası
B) sistemin çıxış verilənlərinin, vəziyyətlərinin proqnozlaşdırılması
C) sistemin bütövlükdə, sistemin ayrı-ayrılıqda altsistemlərinin, idarəedici qərarların hazırlanmasının idarəedilməsi
D) sistemin və ya onun ayrı-ayrı altsistemlərinin avtomatlaşdırılması
E) modellərin və modelləşdirmənin öyrənilməsi
95. Aşağıdakılardan hansı modelləşdirilən sistemin həyat dövrünü əhatə edir?
A) modelin dəqiqləşdirilməsi, modifikasiyası və tədqiq edilən sistemə yeni biliklərlə qayıdış
B) modellərin və modelləşdirmənin öyrənilməsi
C) sistemin və ya onun ayrı-ayrı altsistemlərinin avtomatlaşdırılması
D) sistemin bütövlükdə, sistemin ayrı-ayrılıqda altsistemlərinin, idarəedici qərarların hazırlanmasının idarəedilməsi
E) sistemin çıxış verilənlərinin, vəziyyətlərinin proqnozlaşdırılması
96. Model və modelləşdirmə hansı vacib istiqamətlərdə tətbiq olunur ?
A) öyrənmə, dərkolunma, proqnozlaşdırma, idarəetmə, avtomatlaşdırma
B) dəqiqləşdirilmə
C) modifikasiya
D) nəticələrin analizi
E) səbəb-nəticə əlaqələrinin ayırd edilməsi
97. Aşağıdakıların hansı xətti modelin funksional ifadəsidir?
A) M = M (X ,Y, A)
B) Q=kx
C) y=f(x)
D) y=f(x)+k
E) A=fx2
98. Xətti modelin funksional ifadəsində X nəyi ifadə edir ?
A) girişləri
B) çıxışları
C) sistemin vəziyyətləri çoxluğunu
D) dəyişənləri
E) sabitləri
99. Xətti modelin funksional ifadəsində Y nəyi ifadə edir?
A) çıxışları
B) sistemin vəziyyətləri çoxluğunu
C) girişləri
D) dəyişənləri
E) sabitləri
100. Xətti modelin funksional ifadəsində A nəyi ifadə edir?
A) sistemin vəziyyətləri çoxluğunu
B) çıxışları
C) dəyişənləri
D) sabitləri
E) girişləri
101. İdentifikasiya nə deməkdir ?
A) riyazi modelin nəzarətlərin nəticələrinə görə qurulması məsələsinin həlli
B) müxtəlif vəziyyətlərdə sistemin vəziyyətini təyin edən təcrübi verilənlərin həlli
C) statik vəziyyətdə sistemin vəziyyətini təyin edən təcrübi verilənlərin həlli
D) dinamik vəziyyətdə sistemin vəziyyətini təyin edən təcrübi verilənlərin həlli
E) sistemin vəziyyətləri çoxluğunun həlli
102. Aqreqatlaşdırma əməliyyatı nədən ibarətdir ?
A) modeli (X,Y,A) ölçüsündən daha kiçik ölçülü modelə (modellərə) çevirməkdən ibarətdir
B) modeli (X,Y,A) ölçüsündən daha böyük ölçülü modelə (modellərə) çevirməkdən ibarətdir
C) eyni elementlərin eyni altsistemlərə aidliyinin gözlənilməsindən ibarətdir
D) altmodellərin giriş və çıxışlarının saxlanılmasından ibarətdir
E) model vasitəsilə kompyuterdə obyektin bu və ya digər vəziyyətlərinin paylanmasından ibarətdir
103. Dekompozisiya əməliyyatı nədən ibarətdir?
A) sistemin (modelin) strukturunu saxlamaqla altsistemlərə (altmodellərə) bölünməsindən
B ekspertlərin təcrübi bilik, intuisiya, intellektindən istifadə edilməsindən
C) altmodellərin giriş və çıxışlarının saxlanılmasından
D) model vasitəsilə kompyuterdə obyektin bu və ya digər vəziyyətlərinin paylanması, proqnozu, giriş siqnallarına reaksiyasından
E) eyni elementlərin eyni altsistemlərə aidliyinin gözlənilməsindən
104. Quraşdırma əməliyyatı nədən ibarətdir?
A) verilmiş və ya təyin edilmiş struktura görə əlaqəli və dayanıqlı altmodellərdən ümumi modeli quraşdırmaqdan
B) model vasitəsilə kompyuterdə obyektin bu və ya digər vəziyyətlərinin paylanması, proqnozu, giriş siqnallarına reaksiyasından
C) eyni elementlərin eyni altsistemlərə aidliyinin gözlənilməsindən
D) ekspertlərin təcrübi bilik, intuisiya, intellektindən istifadə edilməsindən
E) altmodellərin giriş və çıxışlarının saxlanılmasından
105. Maketləşdirmə əməliyyatı nədən ibarətdir ?
A) altmodellərin köməyi ilə sistemin struktur əlaqəliyinin, mürəkkəbliyinin, dayanıqlığının tədqiqindən
B) ekspertlərin təcrübi bilik, intuisiya, intellektindən istifadə edilməsindən
C) altmodellərin giriş və çıxışlarının saxlanılmasından
D) model vasitəsilə kompyuterdə obyektin bu və ya digər vəziyyətlərinin paylanması, proqnozu, giriş siqnallarına reaksiyasından
E) verilmiş və ya təyin edilmiş struktura görə əlaqəli və dayanıqlı altmodellərdən ümumi modeli quraşdırmaqdan
106. Ekspert qiymətləndirməsi nəyi nəzərdə tutur ?
A) tədqiq edilən sistemin altsistemlərinin tədqiqi və ya modelləşdirilməsi üçün ekspertlərin təcrübi bilik, intuisiya, intellektindən istifadə etməyi
B) altmodellərin giriş və çıxışlarının saxlanılmasını
C) model vasitəsilə kompyuterdə obyektin bu və ya digər vəziyyətlərinin paylanması, proqnozu, giriş siqnallarına reaksiyasını
D) verilmiş və ya təyin edilmiş struktura görə əlaqəli və dayanıqlı altmodellərdən ümumi modeli quraşdırılmasını
E) eyni elementlərin eyni altsistemlərə aidliyinin gözlənilməsini
107. Hesablama təcrübəsi nəyi həyata keçirir?
A) model vasitəsilə kompyuterdə obyektin bu və ya digər vəziyyətlərinin paylanması, proqnozu, giriş siqnallarına reaksiyasını
B) tədqiq edilən sistemin altsistemlərinin tədqiqi və ya modelləşdirilməsi üçün ekspertlərin təcrübi bilik, intuisiya, intellektindən istifadə etməyi
C) altmodellərin giriş və çıxışlarının saxlanılmasını
D) eyni elementlərin eyni altsistemlərə aidliyinin gözlənilməsini
E) verilmiş və ya təyin edilmiş struktura görə əlaqəli və dayanıqlı altmodellərdən ümumi modeli quraşdırılmasını
108. Hesablama təcrübəsində təcrübə aləti kimi hansı vasitələrdən istifadə edilir ?
A) kompyuter və modeldən
B) statik modeldən
C) dinamik modeldən
D) stoxastik modeldən
E) ideal modeldən
Dostları ilə paylaş: |