Sahifa fonini berish misoli
Dastlabki ma’lumotlarni GIS uchun tayyorlash
Yüklə 0,49 Mb.
|
| 1.
Dastlabki ma’lumotlarni GIS uchun tayyorlash Kartani tuzishga kirishishdan avval, mutaxassis natija qanday bo‘lishini aniq tassavur qilishi, kartaning masshtabi, unda qancha hudud aks ettirilishi, qaysi elementlar asosiy va qaysilari ikkinchi darajali, batafsillik darajasi qanday, jarayonlarni ko‘rsatish qaysi materiallar asosida bajarilishi, hududning xususiyati va h.k. bilishi kerak, aks holda karta tuzishni tasavvur qilish qiyin. Shuning uchun MapInfo dasturida karta tuzilayotganda, redaktor tomonidan katta tahririy tayyorgarlik ishlari bajariladi. Aynan u hamma yuqorida keltirilgan savollarni o‘rganadi va karta dasturida yoki redaksion ko‘rsatmalar hujjatlarida qayd etadi. Bunday hujjatlarning mazmuni, tarkibi, ularga qo‘yiladigan talablar «Kartashunoslik, Umumgeografik kartalarni loyihalash va tuzish, Tabiiy kartalarni loyihalash va tuzish» va boshqa kurslarda batafsil bayon etilganligi sababli, uslubiy qo‘llanmada redaktorlik ishlari jarayoni ko‘rib chiqilmagan. Bundan tashqari, MapInfo dasturida GISni hosil qilishda zarur bo‘lgan Kartografiya fanining nazariy asoslari va mavzuli kartalarni tuzishning "qog‘ozli" texnologiyasi, talaba tomonidan yetarli darajada o‘zlashtirilgan va qaytarishning hojati yo‘q, deb o‘ylaymiz. 101
GIS-texnologiyasida kartalarni tuzishda ma‘lumotlar raqamli ko‘rinishga keltiriladi. Raqamlash 2 xil usulda — maxsus moslamalar yordamida kartografik materiallarni skanirlash va digitalizasiya qilish, so‘ngra vektorli ko‘rinishga keltirish, yoki rastrli ma‘lumotlarni vektorlash yo‘li bilan amalga oshadi. 2. Rastrli tasvirlar Rastrli tasvir — surat, fotosurat yoki boshqa grafik materiallarni rastrli nuqtalar yig‘indisi shaklida kompyuterda tasvirlanishidir. Rastrli tasvir piksel ( pixsel — tasvir elementi) deb ataluvchi rangli yoki oq — qora nuqtalardan iborat bo‘ladi, vektorli tasvir esa nuqtalarning biror bir koordinata tizimidagi X va U koordinatasini belgilashdan hosil qilinadi. Rastrli tasvirlar ustiga MapInfo dasturida yaratilgan kartani joylashtirish mumkin. MapInfo da rastrli tasvirlar faqatgina ko‘rish uchun foydalaniladi — ularga o‘zgartirish kiritish mumkin emas. Odatda ular vektorli kartalar uchun kartografik asos sifatida foydalaniladi, chunki tasvirning detallashganlik darajasi vektorli kartalarga qaraganda ancha yuqoridir. MapInfo skanirlar bilan bevosita aloqa qilmasada, boshqa dasturlar asosida tayyorlangan tasvirlar fayllarini bemalol o‘qiydi. Rastrli tasvir planshetli skanir yordamida tuziladi, buning uchun kartografik manbani skanirning obyektiv oynasi ustiga joylashtirish va skanirlash jarayonini amalga oshirish kerak. Rastrli tasvirni fazoviy bog‘lash (yoki ro‘yxatga olishda) hamda uni vektorlash uchun kartografik proyeksiya va koordinatalar tizimi tanlanadi. Yüklə 0,49 Mb. Dostları ilə paylaş:
|