Search York
Yüklə 12,09 Mb.
|
|
dem resipiscat, ut de uno tam famoso peccatore converse, gaudeant multi Christiani viri, qui nunc ilium odio prose- quuntur; odio inquam bono et justo. Imquos (inquit Pro- pheta) odio habui. Et cvmi primis discat Episcopus Roma- nus intra suos fines se continere. Stulte enim id vendicat haereditario jure, quod sancti parentes neque habuerunt un- quam, nee habere voluerunt. Nuiiampn- Nihil enim minus arrogavit sibi D. Petrus, quam huius-
Petrus. ^^j^ ^^^ accepit. Nusquam reperies ilium, aut aliquem Apostolorum aliquando misisse, aut alicui jussisse quicquam. Ilium ab Apostolis una cum Johanne missum legimus, Act. viii. Quod autem in Ananiam fecit Petrus Act. v. non ut primatum habens, sed tanquam unum Apostolorum fecisse, tam ex principio illius cap. quam ex alia parte exploratum est. Ait enim, non ad Petri, sed ad Apostolorum pedes Ananiam agri pretium posuisse. Postea vero, ne Petrum in Ananiam id fecisse putaretur, superioris potestatis gratia, non per manus Petri, sed per manus Apostolorum (inquit Lucas) Jiehant sigma et prodigia vmlta inplebe, spiritu prophetiae huic malo velut occurrens. Neque in alio loco, ut tolleretur murmur Graecorum contra Hebraeos, multitudinem discipu- lorum convocavit Petrus, sed duodecim, inquit, &c. Act. vi. Neque constat in illo loco, quis eorum ad multitudinem ser- monem fecerit. Dixerimt (inquit) &c. cum tamen pra?sentes essent duodecim omnes; quia sic narrat Lucas, quorum unus erat D. Petrus. 114 Quod si ab.solutam illam, quam jactant, haberet solus Petrus potestatem, quid de Paulo dicemus, qui eo incon- sulto, Corinthios, Galathas, Romanos ipsos, &c. sua doc- trina solidavit : Timotheum Ephesiis, Titum Cretis, ut quae deessent, corrigeret, presbyteros per civitates constitueret, &c. praeposuit ; ipsum Petrum in facie rcprehenderit, &c. ?
RECORDS AND ORIGINALS. 169 Neque contulit Evangelium cum solo Petro, sed cum Apo- stolis, ad Galat. ii. Quod si D. Petro primatum potestatis asserere voluerimus, ultra Judaeos non protenditur Pauli testimonio, qui se positum ait praedicatorem gentium et doctoreni, i Timoth. ii. Et non minus creditum ei Evan- gelium praeputii, quam Petro circumcisionis. Neque Petrum neque Apostolos reliquos omnes, quicquam illi contulisse, ait. Neque Petro primatus quicquam tribuit supra alios Apostolos. Ait enim, Jacobus, Cephas et Joannes, qui vi- dehanhir columncB esse, societatis dextras dederimt mihi et Barnabce. Ad Galat. ii. In quo loco non modo Petrum aequat aliis, sed etiam primae vocationis honore non prae- mittit. Priorem enim Jacobum nominat.
in Evangelic, dicens; Ego dico tibi, quia tu es Petrns, ^.^t™^'*'^. super hanc petram (Edificabo Ecclesiam meam : Mat. xvi. Non enim aedificavit Christus Ecclesiam suam super Simo- nem Petrum, super hominem, hoc esset plane super hare- nam aedificare, sed super illam fidem, quam confessus est Petrus, quod Christus esset Filius Dei, &c. Huic ait in Si-
170 APPENDIX OF conjirma fratres tuos ; hoc enlm et ad omnes, et ad singulos quosque fideles, in Petri persona, loquebatur Christus. Est quidem officium unius cuj usque Christiani viri fratrem so- licite docere, consolari, corripere, &c. " Convertamur igitur " omnes, (inquit ibidem D. Ambrosius,) et caveamus, ne in " perditionem aliqua inter nos de prselatione possit esse " contentio."" Item paulo post, sermonem ad Deum vertens, " Tua (inquit) aedificatio quajritur, non alterius honor. Et " ideo datur una omnibus forma sententise, ut non de prae- " latione jactantia sit, sed de humihtate contentio." Hactenus Ambrosius. Et tu con- Quod autem ait Christus ad Petrum, Et tu convcrsus, versus, &c. „ ¦ -, n ^ ^ ^ ^ ^ &c. non sentit de futura sua potestate, sed quod modo, cum conversus fuerit, et fidem receperit, et quidem celeriter, quia primam Dei sequutus est vocem, (ut ait D. Ambrosius,) studeat ahos in eadem fide conflrmare. Id quod nullius 115 Christiani viri non est officium, ut supra dixi. Hanc itaque doctrinam omnibus dedit in persona Petri ; potissimum ver- bi praedicatoribus.
sit, ut ab humana fragihtate pendeat Christi Ecclesia ; sed cum esset primus Apostolorum, ordine,non potestate,, prop- ter ilium primatum (inquit Augustin. Joan, ultimo) non vere, sed figurata generalitate, Ecclesise personam gerebat. Quod autem ad ipsum Petrum proprie pertinet (inquit Au- gustinus) unus homo erat, grati^i, unus Christianus abundan- tiore gratia, vmus idemque primus Apostolorum, &c. Lege ibidem quae sequuntur in nostram sententiam, adeo per- spicue, ut nihil clarius. Primus erat Apostolorum primaria potestate praeditus. Erant enim potestate asquales. Trina in- j^g^, trina ilia interrogatio, una cum commissione, ut oves pasceret, Joan, ultimo, magis ad Petrum quam alios Apo- stolos pertinet, nisi quod trina ilia interrogatione Petrum conflrmare voluit Christus, commemoi-atione prioris trinas negationis suae, ut solidius in fide incederet. Hinc ait, Se- que7-e me. Neque trina ilia Christi interrogatio de dilectione, omnes non solicite admonet de flde erga Deum et dilectione ejus, unde omnis virtus emanat.
terrogatio RECORDS AND ORIGINALS. 171 Si adesset itaque D. Petrus nihil haud dubie magis a?gre ferret, quam quod suo titulo suoque nomine, banc pbisquam seculareni potestatem sibi vendicat Romanus Episcopus. Si enim D. Petrus banc potestatem a Cbristo accepisset cum illo mandato, ut sobis exerceret, ab eoque suam potestatem acciperent alii omnes, ut nunc sibi arrogat Romanus Episco- pus, et peccasset valde Petrus, qui jussioni non obtempera- bat; et perditissime errassent, qui absque eo in Ecclesia Christi ministrassent. Neque banc rem tacuisset, in Aposto- lorum Actis, Lucas haud dubie, qui post Christi ascensionem Apostolorum gesta scripsit. Sed quam ahenum est ab Actis Apostolorum jam satis perspicue diximus. Cum ergo lianc non haberet potestatem D. Petrus, unde Unde pro- arrogavit sibi Romanus Episcopus ? A principum scihcet pi Ko'lnani' atque populorum nimia tolerantia, et ilhus loci Episcoporum •¦"¦'•og''t' po- focda ambitione et superbia. Id quod ut omni solo clarius perspicias, efficiam ; neque tam multis. Primum, certius aliud nihil est sub coelo, quam quod Episcopo Romano aut primatus aut potestatis plus non tribuatur jure divino, quam cuivis alii Episcopo, sive in Anglia, sive in Gallia, sive in Italia, cum ne D. quidem Petrus haberet. Super est ut cam, quam arrogat potestatem, humano jure habuerit, ne- cesse est. Plerique igitur ex primis Romanis pontificibus neque ambierunt, neque exercere aliquando conati sunt, ne- que illis, aut eorum cuivis tribuerunt alii, talem potestatem. Extant quidem nonnullae familiares epistolse D. Cypriani Episcopi Carthaginensis ad Cornelium Romanum Episco- pum, ducentos et quinquaginta circiter annos post Christum. Quantum vero primatus illi tribuat, illarum superscriptio docet non obscur^ : Ci/prianus Corncl'io fratri (inquit) sa- int cm. Neque epistolarum verba ampliorem illi potestatem tribuunt. Fidem vero verbi Dei, quam ambo Apostoli Pe- trus et Paul us, tam sua doctrina quam tandem martyrio, solidam reliquerunt, pra3 caeteris locis Romae, et vcnerati sunt prisci illi Patres, et integram adhuc Cypriani aetate, servarunt felices Romani Episcopi. Neque Damaso Ro- mano Episcopo trccentos et quadraginta octo circiter annos.
172
APPENDIX OF
11
Quinam primatus Episcopo Horn, in Concilio Nice no : Et apud
Graecam Ecclesiani, post Christi ad Patrem hinc reditum, alium primatum tri- 6 buit D. Hieronymus in suis ad evim epistolis, quam ut fidem illius Romanae sedis imitetur, et earn magnifacit. Quod autem ait D. Hieronymus, Extra hanc donnim qui agntim comederit, projyhanus est, in epistola quae incipit ; Quoniam vettisto, to. 3. pag. 59- Extra hanc Jidem baud dubie sen- tit ; quantumvis in illo potissimum loco non tarn sincere lo- qui videtur Erasmus, quam in abis plerisque locis, qui illam domum nimis inadvertenter Romanae Ecclesias primatum interpretatur. Non enim in ilia aetate agnoscebatur bujus- modi primatus. Quod si aliud nibil extra sacras liieras bujus primatus vim enervaret, de ipsoque omnem opinionem tolleret, satis, mea sententia, primum illud sanctissimum Niceni [Nicenum] concilium, omnibus ut certam doctrinam accipiant, suffi- ceret; in quo neque aderat Romanus Episcopvis, neque praserat vicaria quavis potestate. Procuratorem ut confrater et coepiscopus illuc miserat, in eodemque in bunc ordinem constitutus est Romanus Episcopus, ut Apostolorum Petri et Pauli honoris gratia, primum locum inter Episcopos ha- beret, alium primatum nullum. Neque Graecorum Ecclesia inter tot beatissimos, eosdem- que in sacris Uteris doctissimos viros, alium aliquando de Romana Ecclesia primatum agnoscere voluit. Id quod mi- retur nemo, cum postea in African© Concilio ducentorum decern et octo Episcoporum id idem negatum est Bonifacio Romano Episcopo, qui primatum ambiebat. Prassens erat Divus Augustinus, Aurelio Valentino Episcopo praesidente. Si verbo Dei banc supremam potestatem haberet Romanus Episcopus, tot optimos et eruditissimos Patres utriusque linguae baud dubie non fugissent, neque negassent, quod sacras literae firmassent. Nulla ergo de verbo Dei erat con- troversia in Africano Concilio quod ad primatum Romani Episcopi attinet, sed an talem illi potestatem dedisset Nice- lunn Concilium, bumanus consensus in dubium vocabatur. Hinc et Romani Episcopi Procuratores, ut Niceni Concilii articulos accipcrcnt, rogarant Africani, et ne dolo circumve- RECORDS AND ORIGINALS. 173 nirentur, in Graeciam nuntios miserunt llli, qui afFerrent. Hasc gesta sunt ad quadringentos viginti quatuor annos ab anno salutis.
nianas sedis solicitudine, regnante Lucio, prinii omnium pro- Romans"' vinciarum, anno salutis humange 182. Christi fidem accepi- scdi. mus. Quis nescit non hominis, sed Dei esse donum, fidem ? ut ait Apostolus ad Ro. xii. Id quod in hoc loco perspicuum est. Quia Lucium regem non solicitarit Eleutherius Roma- nus Episcopus, sed per literas egit Lucius cum Eleutherio, ut Christi fidem, hoc est - - - - as, acciperet. Misit itaque Eleutherius Fugatium et Damianum, &c. Neque non postea, anno a natali Christi 603. Augustinum et Mi- letum [Mellitum] Monachos, una cum aliis misit D. Gre- gorius, qui prope extinctam in Britannia fidem, Anglorum dominio, renovavit, normas religiosae vita? in Christo non- nullas dedit, &c. Haec et nonnulla alia nobis, inquam, objiciunt; quibus Romanfe sedis nos obligatiores docere cupiunt, quam alias nationes, paucis respondetur. Nisi Eleutherius rogatus a rege viros misisset, qui sanctum conatum suum auxissent, ejusque petitioni satisfecissent, baud Episcopi nomine, sed dsemonis dignior fuisset. Magis miror ilium non accurrisse. Gregorii solicitudinem quis non laudat? Ejus canones libenter Ethelbertus Rex amplexus est, aliud non docentes quam sanas et religiosae vitae in Christo regulas, quibus velut duceretur facilius in fidem 1 1 ^ Christi novitius adhuc populus. Non imperium sibi arro- gavit, dominari non ambiebat, venit exemplo Christi mini- strare, non ministrari. Aliis mandatis, jussionibus, imperiis regnare noluit, quam verbo Dei. Non coegit provinciae ho- mines ad se venire, dirimendarum causarum gratia, citati- onibus, comminatoriis, excommunicationum [fulminibus] populum vexare noluit. Tantiim ad sanam vitam hortatus est. In hac re omnem solicitudinem exercuit, omnes vires exhibuit, quaerens non quae sua fuerunt, sed quae Christi. His mandatis obediebat Christianissimus Rex. His moniti- onibus parebat populus Deo deditus, non quia jubebat homo 174 APPENDIX OF Romanus Episcopus, sed qui mandat Deus. Non suis ver- bis hortatus est, sed Christi. Ab hoc verbo cum degeneravcrit Romanus Episcopus, quid justius quam ilium, et ambitiosos ejus canones omnes rejicere, respuere prorsus ? Non enim sunt Christi, sed ver6 hujus sa?culi canones, quid aliud quam fastum, ambitionem, Pedum Pa- superbiam, avaritiam non decent. Hinc insignis hujusmodi pffi oscu a- pj.jj^-j^j.^,g^ i^jj^f. dominium, plusquam regum gentium, hinc abhorrendum illud pedum osculum. Paulus et Barnabas exilierunt in turbam, etiam conscissis vestibus prae dolore, cum eos coepisset adorare populus, clamantes, Et tios mor- tales sumus, similes vohis homines. Act. xiv. Cum vero ad Petri pedes procideret Cornelius, illico elevavit eum Petrus dicens, Sicrgr, et ego ipse homo sum. Act. x. Quo- nam igitur modo cupit Romanus Episcopus ut ei sint audi- entes Christiani populi, postquam omnia qua? mandat tarn sunt adversa Christo ? Aut ergo Christus deserendus est, aut his moribus Romanus Episcopus. Nemo potest duobus his dominis servire. Rexexcutit Quamdiu Christum sequuti sunt Romani Episcopi, nulla Papani. „ . . /-n • • • -n- i • luit omnium Chnstianorum natio, tam ilh subjecta, tam obedlens (non supremae potestatis gratia, sed sua sponte) quam Anglica, in magnam usque superstitionem. Neque non diu et multis quidem annis intolerabiles ab hac sede Roma- na molestias injuriasque sustinuit Anglica respublica. Post- quam vero neque modus neque finis reperiri posset, pru- dentissimus Rex non aliter quam debuit, quamvis tarde, suae reip. consuluit. Constituit ille, cui omnes verbo Dei obedire tenemur, ne obedientiam illi praestemus, qui nullo verbo Dei obedientiam exigit. Qui ergo Christianus et ha- beri et esse vult, Christi verbo obediat necesse est. Regi obedire teneri verbo Dei, ut perspicue docuimus, Romano Episcopo neutiquam. Jubet Rex ut illi obtemperes. Jubet Romanus Episcopus, ut illi te subjicias : jubet Rex verbo Dei. Humano jure sibi vendicat Romanus Episcopus. Si te Christianum fatearis, Dei verbo parebis. Si me diligis (inquit Christus) *^rra mandata mea. Nam quicimque non
RECORDS AND ORIGINALS. 175 dilig'd me, mandata mea non servat. Et quicunque non meciim est, contra me est, inquit. Ut ergo sis ex parte Dei, agas quod niandat Deus necesse est. Alias quidem eris plane de inimicis illis, qui noluerunt Regem regnare super se, ut ait Lucas, cap. xix. Moriemini in peccatis vestris, quia Deum non modo non diligitis, sed ctiam odio eum ha- l)ere videmini, quia verbum ejus respuitis, et plane con- teninitis, postquam id docti estis, nisi spreta omni humana potestate, verbo Dei obedieritis. Verbum Dei est, obedire Regi, non Episcopo Romano. Quodam tacito humano consensu irrepsit in banc ditionem Romanus Episcopus. Ex multis et quidem justissimis cau- sis, ut partim supradiximus, expresso consensu sancitum est, 118 Imic potestati amplius ne subjugamini. Hoc mandat Deus, quia Rex Dei in terris minister; cui verbo Dei suprema potestas datur, hoc praecipit. Utitur jure suo. Non vult amplius pati, ut qui diu nimis, non alia quam precaria po- testate usus est, ilium e suo jure extrudat. Huic sanction! obedire tenetur quisquis Anglus est, ut cum primis Regem _ _ _ _ Reip. Supremum Caput diligatis, ut vos - - - hujus capitis membra estis. Diligatis vos invicem magis ac magis, sicut ego (inquit Christus) et dilexi vos. Ut ab liac unanimi quietam in hac momentanea vita agatis, et post banc vitam filii sitis Dei, cohaeredes Christi, quem diligitis, cuj usque verbo obediistis in vitam aeternam. Amen. .
Jbloxoe the same. Amen. I DOWT not. Master Haberdyne, but that yee haveFoxii MSS. redd the sayenge of the Sprete by hys prophet Esaias, V(B ! qui dicunt bonum malum, et malum honum; ponente7n hiccm tcnebras, et tenehras lucem, &c. Which words after myne understanding be thus moch in English : Woo, or eternal
J76 APPENDIX OF dampnation, be unto them which saye that good ys evell, and that evell is good : calling lyght darchness, and darcJiness h/ght, &c. Take hede- Remembre your self wel. Yee maye mocke and deceive us : Deus non irridetur. God wil not, for all that, he mocked. It ys not the sayenge of wyse Aristotle, of godly Plato, of holy Thomas ; no, nor yet of subtile Duns, (who, for al their wysedome, godliness, holy- ness, and subtilty, deceived, were deceived, and lyed,) but it is the eternal and perpetual word of God. Who as he de- ceiveth no man, so can he be deceived of no man, nor yet make any lye. God it is that sayth. Woo, or eternal damp- nation, he unto hym that sayeth good is evell, &c. It is no thretnyng of man, but it is the sentence of God : wherfore it is the more to be feared, and undowtedly to be loked for. For it is only the word of God, that lasteth ever, and may sustayne no chaunge. Do you mervel, wherfore I say this ? It is only brotherly love, and my conscience which compelleth me, as bonden, brotherly to admonish you, not only of the grevous blas- phemies against the truth, which ye uttered here on the Ascension-day ; but also to exhorte you to desist of your purposed blasphemie and lies against God and his word, which ye have promised to prove in this same place this day. And that ye may know that ye inexcusably blasphemed and belied the trouth, and promised to do the same, partly here I wil confute your blasphemies that be past, and partly that be promysed. 119 And fyrst to begynne with that which ys past. Ye sayed, that it was plaine, that this nera lerning (as ye call it) was not the trowth, and so not of God, but contrarywise that it was lyes, and so surely of the Devell. This your assertion ye proved by two maner conjectures. The one is, that the professors of it lyve noughtly, and the other ys, that Prestes be persecuted of them. Which two persuasions, though they be in very dede lyes, as I trust in God to show them : yet though they were true, did but yeasily prove your in- tencion. For after the same maner ye maye as wel openly improve Christ and al hys doctrine, as ye do now under a RECORDS AND ORIGINALS. 177 colour. Of which I wil entreatc more largely. But to our purpose, that as ye say it is playne, that this neza lemynge (as ye call it) is not the trowth, and so not of God, but con- trary wise, it is lyes, and sui'ely of the Devle : herein are contayned three great blasphemies and abhominable lyes, injurious both to God and his word: and, I fear, synne agaynst the Holy Ghost : for they are even the same words with thexample of Christ, declaring the synne agaynst the Holy Ghost.
lerninge ; which I am sure is eldre than any lerninge that ye wote to be the old. But if ye wil say that it ys not the Scripture that ye cal new, but other bokes, lately put in English : I answare, that the Scripture was the fyrst with you and your favitors condemned. Besyde, that those other, for the most, teach nothing, but that which ys manifest in the Scripture ; and also playne in the auncient Doctors. I speak not of your old Doctors, Duns and Saint Thomas,
maner be called new doctors, as the Scripture new lerninge ; as Tully new Latine, the text of Aristotle new philosophy, and likewise of al the sciences. And so in this appereth your fyrst lye, that ye cal the Scripture 7iezv doctrine : ex- cept that ye wold cal it new, other because it makes the re- ceavoi*s of it new men, or els that it ys now newly restored unto the world, for the condemnation of them that reject it, and the salvation of the receavors. Of which newnes I am sure you spake not. I pray you was not the Scripture, if ye wold contend, before your most auncient Doctors, that ye can allege to have written of it ? Was it not, afore they wrote upon it, better receaved ? more purely understande ? of more myghty workynge, then it ys now, or sens they wrote upon it ? In Saint Pavds tyme, when there was no writers upon the New Testament, but that the playne story was then newly put forth, were there not more convei'ted Yüklə 12,09 Mb. Dostları ilə paylaş:
|