Shaxsning irodaviy si fatlari

Irodaning axloqiyligi hayot va faoliyatda iroda kuchi, uning mustaqilligiga ijobiy yoki salbiy baho berganda qanday to'sqinlik va qiyinchiliklar bartaraf qilinganligini nazarda tutish bilangina cheklanib qolmay, asosan kishining axloqiy qiyofasi irodaviy harakatlarda qanchalik ifodalanishi, biron odamning irodasi naqadar axlohiy ekanl i gi ham nazarda tuti l adi.
Irodaning axloqiyligi deganda odatda kishi o'z oldiga qanday maqsadlar qo'yilishi, bu maqsadlarga qanday vositalar bilan erishishi, irodaviy intilishlar (xohishlar) qanday mayllar tufayli kelib chiqishi va ma'lum bir qarorga kelishida qanday tamoyillarga amal qilishni nazarda tutamiz.
Irodaviy harakatlarda kishining axloqiy xislatlari namoyon bo'lsa, iroda kuchi ijobiy ahamiyatga ega deb hisoblaymiz. Ikkinchidan, kishilarning axloqiy hislarlari haqida fikr yuritilganda aytilgan so'zlarni emas, balki ularning ma'naviy qiyofasini ko'rsatadigan irodaviy harakatlarni nazarda tutamiz. Shuning uchun kuchli irodaning mardlik, o'zini tuta bilish, sabot-matonat, chidam va jasurlik kabi xususiyatlari irodaning axloqiy sifatlari deb hisoblaymiz.
Kishi biror qarorga kelishda o'z qarori va harakatlari uchun axloqiy mas'uliyat sezsa, uning irodasi axloqiy hisoblanadi.
Kishining chinakam axloqiyligi ma'naviy qiyofasi, so'zida va muhokamalarida emas, balki faoliyatida, ishida va asosan mehnatda, ya'ni mehnatga va ishni ng o' zi ga mehr qo'yishida namoyon bo'ladi.
O'zining intilish (mayllarida), qaror va harakatlarida har doim axloq tamoyillariga amal qiladigan kishilarni axloqli kishilar deb ataymiz.
I rodaviy xulq-atvorning ontogenetik xususiyatlari va shaxsning irodaviy
sifatlari rivojlanishi.
Ota-onalar farzandlari intizomli, mas'uliyatli va maqsadli bo'lishlarini orzu qilishadi. Bu juda qiyin vazifa, chunki bolalarning aksariyati narsalarni qanday oxiriga etkazishni bilishmaydi, bezovtalanishadi, va'dalarini bajarmaydilar. Buning uchun xarakterning kuchli irodasini talab qiladi. Vasiyat - bu hayot davomida shakllanadigan va meros qilib olinmagan shaxsiyat sifati.
Bolalarning mustaqil, tirishqoq, qiyinchiliklarga tayyor bo'lishlari uchun ularda kuchli irodali fazilatlarni shakllantirish muhimdir. Bolalarning irodasini oshirish - bu oilaviy tarbiyaning muhim maqsadi. Iroda rivojlanishida quyidagi omillar eng muhimdir:
Rivojlantirish va tarbiyalash texnikasi bola yashaydigan sharoitlar Iroda namoyon bo'lishi: nimani izlash kerak?: Kichkintoylarning ixtiyoriy namoyon bo'lishi quyidagilarda aks etadi. Maqsad sari intilish
Maqsadlarni saqlab qolish, hatto bola chalg'itsa ham Bola qanday kutishni biladi
Kichkintoy o'z maqsadiga erishish uchun to'siqlarni engib chiqadi Bolalikda irodani tarbiyalash vazifalari:
Har qanday yoshdagi bolalarning irodasini tarbiyalash va rivojlantirishning maqsadi shaxsiy fazilatlarni rivojlantiri shdir:
Qattiqqo'llik qat'iyat mustaqillik chidamlilik intizom qat'iyat bashorat va o'jarlik bilan kurashish
Bolalarning irodasini tarbiyalashni qachon boshlash kerak?: Vasiyatni tarbiyalash chaqaloqning erta yoshidan boshlanishi kerak. Kichkintoyning irodasini tarbiyalashda kattalarning aniqligi katta ahamiyatga ega. Bolaning ixtiyoriy xususiyatlarining shakllanishi, bola bunday harakatlarga qodir bo'lganida aytilishi mumkin:
Qiyinchiliklarni engish u bajarishni istagan harakatlarni emas, balki bajarilishi kerak bo'lgan narsalarni bajarish
Bolalarda irodani tarbiyalash eng yaxshi quyidagi shakllarda amalga oshiriladi:
Mehnat faoliyati o'yin.
Ushbu turdagi tadbirlar davomida bolalar boshqalar uchun nimadir qilishadi, jamoaga va o'yin qoidalariga bo'ysunishadi. Bu chaqaloqning ixtiyoriy fazilatlarini muvaffaqiyatli shakllantirish uchun asosdir.
Kuchli irodali shaxsni tarbiyalash xususiyatlari:
Ko'pgina kattalar yosh bolalar qanday qilib, qanday tushunishmasligini tushunishmaydi. Ota-onalar o'zlarining xatti-harakatlari uchun javobgar bo'lishlarini talab qilmaydi. Bu bolalarni tarbiyalashda noto'g'ri yondashuv. Bola unga qaratilgan nutqni tushunishni boshlaganda, uning yoshiga va individual xususiyatlariga muvofiq talablarni qo'yishi mumkin va kerak. Siz bola va kattalarning xohishini taqqoslay olmaysiz.
Muhim! Agar kattalar bola uchun uning muammolarini hal qilishga odatlangan bo'lsa, u bir vaqtning dzida hech qanday kuch sarflamaydi, shunda kuchli iroda va qat'iy e'tiqodli odam hech qachon undan chiqmaydi.
Bolalarda ifoda etilgan iroda tarbiyasi bilan bir qatorda aql va qobiliyatlarning rivojlanishi bilan chambarchas bog'liqdir. Bolaning irodasini shakllantirish, ota- onalar bunday qo'shimcha funktsiyalarni rivojlantiradilar:
Miyani faollashtiring chaqaloqning xotirasini yaxshilash diqqatni rivojlantirish aqliy ish faoliyatini yaxshilash. Maktabda irodasi kuchli bolalar yanada muvaffaqiyatli bo'lishadi
Kichkintoylar hayotining birinchi yilidagi iroda kuchi: Vasiyat paydo bo'lishining dastlabki belgilari uch oylik bolalarda, ularning tovushlarini tinglash uchun shitirlashlarga tegganda kuzatiladi. Har bir bolada o'z xohish-irodasi turlicha namoyon bo'ladi: ba'zilarini biron narsa qilishga ishontirish oson, boshqalari esa qiyin. Bu farq asab tizimining xususiyatlari va xususiyatlarining farqlanishiga bog'liq. Ota-onalar o'zlarining ezilgan irodasini tarbiyalashda individual yondashuvni qanday topishni o'rganishlari kerak. Hayotning ikkinchi yilidagi chaqaloqlarda iroda kuchi: Ikki yoshga kelib, muhim bir fazilat shakllanadi - o'z-o'zini mahorat. Bu chaqaloq hissiyotlarni qanday qilib tiyishni bilishini, ota-onalarning iltimosiga
binoan yangi o'yinchoqlar sotib olishdan bosh tortganida o'zini namoyon qiladi. Bola buning zarurligini anglamaydi, lekin buni kattalarga bo'ysunmaslik qo'rquvi yoki aybdorlik hissi bilan amalga oshiradi. Agar ota-onalar bolalarga o'zini tutish normalari to'g'risida tushunarli va do'stona munosabatda bo'lishsa, o'zini o'zi boshqari sh i rodasi ga ki radi.
Uchinchi yoshdagi bolalarda ixtiyoriy fazilatlar:
Uch yoshga kelib, bolalarning xatti-harakati hali ham hissiyotlarga bog'liq. Ular biron bir ish uchun motivatsiyani tushunishmaydi. Kattalar yaxshi ishlarni shaxsiy manfaatlar uchun qilish kerak emas, balki yaxshi inson bo'lish uchun aytishlari kerak. Bolalarni yaxshi ishlarga undang. Bunday harakatlarni faqat pul evaziga amalga oshirish istagining oldini olish uchun buni tez-tez qilmaslik kerak. Moddiy rag'batlantirish majburiy emas. Ko'pgina bolalar uchun kattalar tomonidan ma'naviy qo'llab-quvvatlash eng yaxshi mukofot va rag'batdir. Sovg'a olishdan ko'ra, ular uchun yaxshi so'z eshitish muhimroqdir. Agar bola hech narsa qila olmasa, ota-onalar unga qiyinchiliklarni engishga yordam berishlari kerak. To'rtinchi yilda iroda namoyon bo'lishining xususiyatlari: To'rt yoshga kelib, bolalarda ixtiyoriy fazilatlar ancha shakllanadi. Ular quyi dagi l arda namoyon bo'l adi:
Bola o'z xatti-harakatlarini boshqarishga qodir bola "mumkin emas" va "mumkin" so'zlarini tushunadi
Ushbu yoshdagi bolalar katta nazorat va yordam va yordamga muhtoj. Istakni yanada rivojlantirish uchun bolaga mustaqillikni namoyish etishga imkon bering. Bolalarda irodali fazilatlarni tarbiyalash qoidalari:
Kuningizni aniq o'tkazing bolani tarbiyalash jarayonida yagona talablarga rioya qilish chaqaloq bilan halol bo'ling bolangizga o'z his-tuyg'ularini qaytarishga, qo'rquvni, og'riqni, xafagarchilikni engishga o'rgating kattalar bola o'rniga hamma narsani qilishlari shart emas. Mustaqillikni tarbiyalang bola o'sib ulg'aygan sayin, unga bo'lgan tal abl arni murakkabl ashti radi
Psixolog tavsiyalari: bolaning irodasini tarbiyalashda muhim qoidalar:
Bolalarda o'ziga bo'lgan ishonchni rivojlantirish yoqimli va yoqimsiz maqsadlarni farqlashni o'rganing. Yoqimli maqsadlarga erishish osonroq. Agar to'siqlarni engib o'tish zarur bo'lsa, unda ko'proq iroda talab qilinadi. bolalarni bag'rikeng bo'lishga o'rgating. Ba'zi holatlarda siz kutishga qodir bo'lishingiz kerakligini tushuntiring Muvaffaqiyatsizlikning foydasini aytib bering. Kichkintoy bilan birgalikda uning xatolarini tahlil qiling irodani tarbiyalash uchun o'zingizning misolingizdan foydalaning: onam vazn yo'qotayotganda iroda ko'rsatishi mumkin, va dadam mashq paytida bolalarni biror narsani zo'rlik bilan qilishga majburlamang. Bolaning jinsiga e'tibor bermang. Irodali kuchning kuchi bolaning jinsi bilan bog'liq emas! adabiy qahramonlardan namuna sifatida foydalanib, bolangizga maqsadlaringizga erishish qanchalik yoqimli ekanligini ko'rsating bola bilan temperament muolajalarini o'tkazish. U chidamlilik va erkinlikni yaxshi o'rgatadi. Bolalarni odob-axloq qoidalariga rioya qilishga undang. Jamiyatdagi xulq-atvor ko'nikmalari iroda namoyon bo'lishi bilan chambarchas bog'liq. Biz o'ynash orqali bolaning irodasini tarbiyalaymiz: