ШәР’и суаллара ҹаваб

Ə’LƏM MÜCTƏHİDƏ TƏQLİD

Sual 16. Mərcəyi təqliddə ə’ləm olmaq şərtdirmi?

Cavab: Bəli, şərtdir.

Sual 17. Ə’ləm müctəhidin fətvası bir məsələdə (aydın olmasa), ə’ləm olmayan müctəhidə müraciət etmək olarmı?

Cavab: Əgər ə’ləm müctəhidin fətvasını ələ gətirmək mümkün deyilsə, ehtiyat etmək lazımdır.

Sual 18. Əgər iki müctəhiddən hansı birinin ə’ləm olması mə’lum olmasa vəzifə nədir?

Cavab: Gərək ə’ləm olması ehtimal verilənin fətvasına əməl etsin.

Sual 19. İki müctəhidin ə’ləm olmasını xəbər verən Əhli-Xibrənin şəhadəti bir-birinin əksinə olarsa vəzifə nədir?

Cavab: Verilən suala əsasən, müqəllid ixtiyar sahibidir və hər birindən istəsə təqlid edə bilər.

20. Ə’ləm müctəhiddən təqlid etmək vacibdirmi? Vacib olan surətdə fiqhdə ə’ləm olması əsasdır və ya zəmanə və hadisələrlə tanışlığı da şərtdir?

Cavab: Ə’ləmdən təqlid etmək vacibdir. Ə’ləmiyyətdən məqsəd İlahi hökmlərin mö’təbər mənbələrdən istinbatında daha kamil bacarığın və daha çox mə’lumat və biliyin olmasıdır.

Sual 21. Bir müctəhidin müqəllidi onun göstərişlərinə əməl etdikdən sonra başa düşmüşdür ki, onun elm və ədaləti digər müctəhidlərdən azdır. Onun keçmiş əməllərinin hökmü nədir?

Cavab: Əgər birinci seçimdə şər’i qaydalara riayət edilibsə, onun keçmiş əməlləri səhihdir.

Sual 22. Ə’ləm olmayan müctəhid öz nəzərlərinə əməl edə bilərmi, ya gərəg ə’ləmdən təqlid etsin?

Cavab: Müctəhid olan hər bir kəsin, istər ə’ləm olsun, istər qeyri ə’ləm, digər müctəhiddən təqlid etməsi düzgün deyildir.

Sual 23. Müctəhid olmayan şəxs Üsuli-Kafi və başqa mö’təbər kitablarda nəql olunan rəvayətlərə əməl edə bilərmi? (Yaxud, camata oxumaqla onların da əməl etməsini söyləyə bilərmi?)

Cavab: Əgər mükəlləf insan ehtiyata əməl etmək istəməsə, ya gərək müctəhid olsun və ya öz ictihadına uyğun əməl etsin, yaxud da Camiuş-şərait müctəhiddən təqlid etsin.

Sual 24. Əgər insan təqlid etdiyi müctəhidin ölümündən sonra onun axır vaxtlarına kimi mərcəiyyət şəraitində qalıb-qalmamasında şəkk etsə, onun təqlidində qala bilərmi?

Cavab: Bəli, onun təqlidində qala bilər.

Sual 25. Təqlid etdiyi müctəhidi dünyadan getmiş bir şəxs başqa diri müctəhidə müraciət etmişdir. Onun yenidən həmən müctəhidə qayıdıb təqlid etməsi caizdirmi?

Cavab: Xeyr, caiz deyildir.

Sual 26. Bir şəxs əvvəllər Həzrət İmam Xomeynidən (r) təqlid etmiş, sonra sizə müraciət etmişdir. Təkrar olaraq bə’zi məsələlərdə (məs. hədiyyəyə xumsun vacib olmaması kimi ) o mərhuma müraciət etmək caizdirmi?

Cavab: Xeyr, caiz deyildir.

Sual 27. Mərhum Ayətullah Xoinin (r) zamanında işi səfər etməkdən ibarət olan bir şəxs əslən namaz qılmamışdır. İndi tövbə etmiş və namazlarını qəza etmək istəyir. Onları qəsr şəklində qəza etsin, ya tamam?

Cavab: Əgər onun təqlidində qalıbsa, öz namazlarını kamil surətdə qəza etsin. Amma əgər digər bir müctehidə təqlid edirsə, onun fətvalarına uyğun əməl etsin.