Щзбекистон республикаси олий

22-rasm. Ekonomayzerlar.

Ekonomayzerlar qaynaydigan va qaynamaydigan bo’ladi. qaynamaydigan ekonomayzerlarda suv qozonda qaynash temperaturasidan 30—50° past temperaturagacha isiydi, qaynaydiganlarida esa . suvning bir qismi (20% ga yaqini) bug’ga aylanadi. CHo’yan Ekonomayzerlar doimo qaynamaydigan qilib yasaladi, po’lat ekonomayzerlarning qaynaydigan xili ham, qaynamaydigan xili ham bo’ladi.

Ekonomayzerlarning trubalarini kuldan tozalash uchun ularga vaqt-vaqti bilan bug’ puflanadi. Havo isitkichlar. havo isitkichlar Yoqilg’ini yoqish uchun o’txonaga beriladigan havoni isitishga mo’ljallangan. Havo tutun gazlari issiqligi hisobiga isitiladi. Havo isitkichlar rekuperativ
va regenerativ bo’ladi. Ular po’lat yoki cho’yandan isish sirti trubali (trubali havo isitkichlarda) yoki plastinkali (plastinkali havo isitkichlarda) qilib ishlanadi. Diametri 25— 50mm li po’lat trubalardan tayyorlangan trubali rekuperativ havo isitkichlar eng ko’p tarqalgan havo isitkichlardir.
Rasmda trubali havo isitkich ko’rsatilgan. Tutun gazlari havo isitkichning vertikal o’rnatilgan trubalari ichida yuqoridan pastga tomon harakat qiladi. Havo kirish qutisi 4 ga gorizontal yo’nalishda kiradi va seksiya I hamda II dagi trubalarning tashqi devorini yuvib o’tib, o’tkazish qutisi 2 ga boradi. Isigan havo tusik 3 bilan ajratilgan seksiya III ga yo’naladi, so’ngra chiqish qutisi 5 dan o’tib o’txonaga kiradi.
Regenerativ havo isitkichlarda havo konsgruksiyaning nasadka deyiladigan elementida yigilgan Issiqlikni oladi. Ko’pincha, aylanuvchan havo isitkichlardan foydalaniladi, bunda nasadka aylanish protsessida dastlab chiqib ketayotgai gazlar bilan, so’ngra isitiladigan havo bilan yuvilib o’tadi.
Tortish-puflash qurilmalari. O’txonaga. chang tayyorlash sistemasiga va qozon agregatining boshqa uchastkalariga havo va gaz berish uchun ishlatiladigan ventilyatorlarnio’gbarcha turlari puflash qurilmalari jumlasiga kiradi.
Qozon agregatlarining rostlash zadvijkalari bor gaz yo’llari, tabiiy ravishda tortadigan tutun trubasi (mo’risi) va sun’iy ravishda tortadigan tutun tortqichlar tortish qurilmalari hisoblanadi.
Tabiiy tortish trubadagi qizigan tutun gazlarining zichligi sovuq atmosfera havosining zichligidan farq qilishiga asoslangan. qozon ustanovkasini bir tomoni qizigan gaz, ikkinchi tomoni esa sovuq havo bilan to’lgan tutash idish sifatida qarash mumkin ( -rasm). Zichligi kamroq bo’lgan qizigan gazlar yuqoriga ko’tariladi va trubadan chiqib ketadi. zichligi katta bo’lgan sovuq havo esa tashqaridan o’txonaga tortiladi va qizigan gazlardan bo’shagan bo’shliqni to’ldiradi. SHunday qilib, o’txonaga kirayotgan va o’txonadan chiqayotgan havoning to’xtovsiz harakati vujudga keladi.
Hozirgi o’rta va ayniqsa yirik qozon ustanovkalarida umumiy isish sirti ancha ko’paygan. Tutun gazlari qozon agregatining gaz yo’li bo’yicha harakatlanib, o’z yo’lida katta gidravlik qarshiliklarga duch keladi, ularni tabiiy tortishda engib o’tib bo’lmaydi. Bunday sharoitlarda qo’shimcha sun’iy tortish vujudga keltirish lozim. Tutun trubasi oldiga tutun tortkich o’rnatiladi, u qozon agregatidan qizigan gazlarni so’rib olib, tutun trubasi orqali atmosferaga chiqarib yuboradi.