Sigorta murakabe kanunu (1)

YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHİNİ GÖSTERİR LİSTE

Kanun Yürürlüğe

No. Farklı tarihte yürürlüğe giren maddeler giriş tarihi

---------- -------------------------------------------- ---------------

3379 - 25/06/1987

KHK/344 - 25/10/1988

3779 - 06/03/1992

KHK/508 - 16/09/1993

KHK/510 8,20 ve 26 ncı maddeleri 01/01/1994

Diğerleri 15/09/1993

KHK/539 - 22/06/1994

3262 - 2

http://www.yargitay.gov.tr/bilgi/kanun_liste/PC17397.HM3.frameset.html  search within this site

1 a -Bu Kanunun adı, "Sigorta Şirketlerinin Murakabesi Hakkında Kanun" iken, 11/6/1987 tarih ve 3379 sayılı Kanunun 1 nci maddesi ile "Sigorta Murakabe Kanunu" olarak değiştirilmiştir.

b - Bu Kanunla Sigorta hizmetleri ile ilgili olarak Sanayi ve Ticaret Bakanlığına ve Sanayi ve Ticaret Bakanına verilmiş olan her türlü görev, yetki, sorumluluk,hak ve muafiyetten ilgili olanların doğrudan doğruya Başbakana, Başbakanın görevlendireceği Devlet Bakanına,Hazine Müsteşarlığına ve Hazine Müsteşarına intikal edeceği 9.12.1994 tarih ve 4059 sayılı Kanunun 8 inci maddesi ile hükme bağlanmıştır.

c - Bu Kanunda yer alan "Sanayi ve Ticaret Bakanlığı" veya "Ticaret Vekaleti" ifadeleri, 20/8/1993 tarih ve 510 sayılı KHK'nin 31 inci maddesiyle "Hazine ve Dışticaret Müsteşarlığı" şeklinde değiştirilmiştir.

d - Bu Kanunda yer alan "Hazine ve Dışticaret Müsteşarlığı"ifadeleri,16/6/1994 tarih ve 539 sayılı KHK'nin 31 inci maddesiyle "Hazine Müsteşarlığı" şeklinde değiştirilmiştir.

1 Bu bentteki sermaye miktarı Kanun metninde 200 milyar iken Sigorta Murakabe Kanununa ilişkin 11.11.1995 tarihli R.G.de yayımlanan 1 sayılı Tebliğ ile 350 milyar TL, 18.06.1996 tarihli RG’de yayımlanan 2 sayılı Tebliğ ile 500 milyar TL, 05.02.1998 tarihli RG’de yayımlanan 3 sayılı Tebliğ ile 1,6 trilyon TL, 15.07.1999 tarihli R.G.’de yayımlanan 4 sayılı Tebliğ ile 3 trilyon TL, 10.04.2001 tarihli R.G’de yayımlanan 5 sayılı Tebliğ ile 5 trilyon TL, 23.07.2002 tarihli RG’de yayımlanan 6 sayılı Tebliğ ile 8 trilyon TL ve 10.05.2003 tarihli RG’de yayımlanan 8 sayılı Tebliğ ile 10,3 trilyon TL olarak değiştirilmiştir.

1 Bu maddenin 510 sayılı KHK yürürlükten kaldırılmadan önceki hali aşağıdaki gibidir:

“ Madde 6 – Türkiyede çalışmakta olan veya çalışmak isteyen yabancı sigorta şirketlerinin mensup oldukları memleketlerde, Türk sigorta şirketlerinin çalışmak istemeleri halinde, o memleketler mevzuatına göre tabi olacakları şartlar, bu Kanunun yabancı sigorta şirketleri için vaz’ettiği şartlardan daha ağır olduğu veya bilahare ağırlaştığı takdirde, Ticaret Vekaleti bilmukabelr-e alakalı yabancı sigorta şirketlerinden aynı şartları yerine getirmelerini isteyebilir ve bu talebe uymayanların ruhsatnamelerini iptal edebilir.”

1 Bu fıkranın 25.03.1999 tarih li RG:de yayımlanan Ana.Mah.'nin K.1999/3 ile iptal edilmeden önceki şekli aşağıdaki gibidir:

“Acenteler sigorta tazminatı ve tazminata ilişkin avans ödeyemezler.”

2 Bu fıkranın 08.11.1995 tarihli RG’de yayımlanan Ana.Mah.'nin K.1995/56 sayılı Kararı ile ile iptal edilmeden önceki şekli aşağıdaki gibidir:

“Acentelerde aranılacak niteliklere, bunların işe başlamalarına, yapamayacakları işlere, teminat tesisine ve diğer faaliyetlerine, acentelere yetki devrine ve birlik nezdinde tutulacak sözleşme yapmaya ve prim tahsiline yetkili sigorta acenteleri siciline ilişkin usul ve esaslar, Birliğin görüşü alınarak yönetmelik ile düzenlenir.”

3 Bu maddenin 3379 sayılı Kanun ile yürürlükten kaldırılmadan önceki hali aşağıdaki gibidir:

“ Madde 11 – Yabancı sigorta şirketleri, başka bir şirketle birleşmeleri veya faaliyetlerine tatil veyahut iflas etmeleri hallerinde bunları derhal Ticaret Vekaletine yazı ile bildirmeye mecburdurlar.

Vekalet bu değişiklikleri tetkik ile icabında haklarında 20 ila 24 üncü maddeler hükümlerini tatbik eder.”

1 Bu maddenin 510 sayılı KHK ile yürürlükten kaldırılmadan önceki şekli aşağıdaki gibidir:

“ Madde 16 – Sabit ve mütehavvil teminat karşılığı olmak üzere gösterilecek kıymetlerden Türk Lirası olarak nakden yapılacak tevdiat ile menkul kıymetlerin, Ticaret Vekaleti emrine bloke olarak Vekaletin göstereceği milli bankalardan birine yatırılması lazımdır.

Ticaret Vekaletince karşılık olarak kabul edilecek kıymetler, sigorta şirketlerine ve milli bankalara bildirilir. Teminat karşılığı olarak gösterilen esham ve tahvilatın kıymetleri, bidayeten bankaya tevdi edildikleri tarihe takaddüm eden son muamele gününün ve mütaakiben Haziran ve Aralık ayları sonunda borsadaki son muamele gününün kapanış fiyatlarına göre tespit olunur.

Ticaret Vekaleti bloke edilen kıymetler için her zaman yeniden takdiri kıymey yapılmasını talep edebilir.

Bu kıymetlerde vakı tenezzüllere tekabül eden farklar, alakalı şirketçe bir ay zarfında ikmal olunur.

Bu madde hükmüne göre, milli bankalara yapılacak tevdiat mukabilinde iki nüsha olarak tanzim edilecek makbuzlardan bir nüshası bankalar tarafından Ticaret Vekaletine gönderilir. Bu tevdiat, Ticaret Vekaletinin emir ve müsaadesi olmaksızın hiçbir suretle iade olunamaz.

Ancak; milli bankalardan bloke edilmiş olan menkul kıymetlerin (Nakit dahil) kısmen veya tamamen değiştirilmesi veya satılması alakadar sigorta şirketi tarafından talep edildiği takdirde, müstevdi banka bu muameleri Ticaret Vekaletinden müsaade almaksızın yapmaya mezundur.

Şu kadar ki, değiştirilen veya satılan menkul kıymetler yerine muamele tarihinde muteber listede yazılı muadil kıymette, diğer kıymetlerin veya bu miktara tekabül eden nakdin yatırılması ve keyfiyetin azami üç gün zarfında Ticaret Vekaletine banka tarafından bildirilerek yeni makbuzun gönderilmesi şarttır.

2 Bu maddenin 510 sayılı KHK ile kaldırılmadan önceki şekli aşağıdaki gibidir:

“ Madde 17 – Sabit ve mütehavvil teminat karşılığı olmak üzere gösterilecek gayrimenkuller, teminat gösterilecekleri miktar için, Ticaret Vekaleti lehine birinci derecede ve sırada ipotek edilir ve ipotek akdini mutazammın bulunan tapu sicil sureti tevdi olunur.

Teminat gösterilen gayrimenkulün kıymetinde tahavvül olduğu takdirde şirket isterse, gayrimenkulün bulunduğu mahalde ticaret davalarını görmekle vazifeli mahkeme marifetiyle takdir ettirir.

Mahkeme, basit usule göre bu talebi tetkik ve karara bağlar.

Teminat gösterilen gayrimenkulün kıymetinde tahavvül olduğu takdirde şirket isterse, gayrimenkulün kıymetini ikinci fıkra hükmüne göre yeniden takdir ettirebilir. Sabit ve mütehavvil teminat karşılığı gösterilen gayrimenkuller takdir edilen kıymetlerinin ancak yüzde sekseni nispetinde karşılık gösterilebilir.

Kıymet takdiri masrafları, alakalı şirkete aittir.

Takdir edilen kıymetler, gayrimenkullerin vergiye matrah teşkil eden kıymetleri üzerine tesir icra etmez.

Kıymet tahavvüllerinden dolayı teminat karşılıklarında husule gelebilecek noksanlar, alakalı şirketçe yeni kıymetin tebliğinden itibaren bir ay içinde ikmal olunur.

Kıymete vakı olan değişiklik, karşılıklarda fazlalık husule getirirse, fark Vekaletçe serbest bırakılır.

1 Bu bendin 20.07.1996 tarihli RG’de yayımlanan Ana.Mah.'nin K.1996/16 sayılı Kararı ile iptal edilmeden önceki şekli aşağıdaki gibidir:

“ d) Şirketin ruhsatını iptal etmeye,”

1 Bu maddenin 510 sayılı KHK ile yürürlükten kaldırılmadan önceki şekli aşağıdaki gibidir:

“ Madde 21 – 20 nci maddede öngörülen tedbirlerin alınmasına rağmen veya bu tedbirler alınmış olsa dahi, sigortalıların ve diğer alacaklıların haklarını karşılayabilmek bakımından mali durumunun düzeltilmesinin mümkün olmayacağı anlaşılan sigorta şirketinin ruhsatnamesi Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından iptal edilir.”

1 Bu fıkranın, 27.07.1999 tarihli RG’de yayımlanan Ana. Mah.nin K.1999/21 sayılı Kararı ile iptalinden önceki şekli aşağıdaki gibidir:

“Sigorta şirketleri ve sigorta aracılığı hizmeti yapan gerçek ve tüzel kişiler, tanzim edilecek sözleşme, tecditname, zeyilname ve sair işlemler dolayısıyla sigortalılara veya sigorta emrini verenlere tarifeleri dışında doğrudan doğruya veya dolaylı olarak her ne şekilde olursa olsun ristum ve iskonto yapamıyacakları gibi, bu nitelikte telakki edilecek terk, tenzil ve ödemelerde bulunamazlar ve bu gibi menfaatler sağlayamazlar”

2 Son fıkranın 20.10.1997 tarihli RG’de yayımlanan Ana.Mah'nin K.1997/47 Kararı ile iptali öncesindeki hali aşağıdaki gibidir:

“Prim taksit ve ödeme esasları ile sigorta aracılığı hizmeti yapanlara ödenecek komisyon ve diğer ödemelerin azami miktarı; primlerin tahsiline ve intikaline ilişkin diğer usul ve esaslar, Birliğin görüşü alınarak Müsteşarlıkça belirlenir.”

3 Bu fıkra, 16.01.2002 tarihli RG’de yayımlanan Ana. Mah.nin K.2001/345 sayılı Kararı ile 06.01.2003 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere iptal edilmiştir.

1 Bu fıkra, 16.01.2002 tarihli RG’de yayımlanan Ana. Mah.nin K.2001/345 sayılı Kararı ile 06.01.2003 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere iptal edilmiştir

1 23.07.2004 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 5217 sayılı Kanunun 31 inci maddesi gereğince yürürlükten kaldırılmıştır. Fıkranın yürürlükten kaldırılmadan önceki şekli aşağıdaki gibidir.

“Sigorta şirketleri, her yıl Mayıs ayının sonuna kadar Denetleme Kurulu'nun giderlerine karşılık olarak, yıllık prim tahakkuklarından, iptaller düşüldükten sonra kalan safi primler tutarının binde üçü oranında denetleme aidatı öderler. Bakanlık gerekli gördüğü takdirde bu oranı azaltabilir.”

2 23.07.2004 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 5217 sayılı Kanunun 31 inci maddesi gereğince yürürlükten kaldırılmıştır. Fıkranın yürürlükten kaldırılmadan önceki şekli aşağıdaki gibidir.

“Denetleme aidatı olarak tahsil edilen tutarlar genel bütçeye özel gelir kaydedilmek üzere Hazine Müsteşarlığının merkez ödemelerini yapan saymanlık müdürlüğü hesaplarına yatırılır. Özel gelir kaydedilen bu tutarlar, münhasıran Sigorta Denetleme Kurulu hizmetlerinde kullanılmak üzere Maliye Bakanlığınca Hazine Müsteşarlığı bütçesine özel ödenek kaydedilir. Bu suretle ödenek kaydedilen miktarlardan yılı içinde harcanmayan tutarları ertesi yıl bütçesine devren özel gelir ve ödenek kaydetmeye Maliye Bakanı yetkilidir. Zamanında yatırılmayan denetleme aidatlarının tahsilatında 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümleri uygulanır.

3 Bu maddenin 510 sayılı KHK ile yürürlükten kaldırılmadan önceki şekli aşağıdaki gibidir.

“Madde 31 – Murakabe Kurulu tarafından, murakabeye tabi bulunan bilumum sigorta şirketlerinin faaliyet neticeleri hakkında her sene bir rapor hazırlanır. Vekalet bu raporu kısmen veya tamamen neşredebilir.”

1 Bu maddenin 510 sayılı KHK ile yürürlükten kaldırılmadan önceki şekli aşağıdaki gibidir.

“Madde 33 – Ticaret Vekaletince, İç Ticaret Umum Müdürünün riyaseti altında vekalet mümessilleri ile sigortacılık sahasında tanınmış ilim ve iş adamlarının teşekkül etmek ve adedi, yediden az ve on beşten fazla olmamak üzere bir Sigorta Tetkik Kurulu teşkil edilir.”

2 Bu maddenin 510 sayılı KHK ile yürürlükten kaldırılmadan önceki şekli aşağıdaki gibidir.

“Madde 35 – Sigorta Tetkik Kurulu ile Tarife Komitelerinin görev ve yetkileri ve çalışma şekilleri, Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliğinin görüşü alınarak Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca hazırlanıp yürürlüğe konulacak yönetmelik ile belirlenir.”

1 Bu maddenin 3379 sayılı Kanun ile yürürlükten kaldırılmadan önceki şekli aşağıdaki gibidir:

“Madde 40 – Sigorta şirketlerinin memur ve müsdahdemleri ve istihsal organları ve hasar ve sair işlerinde çalıştırılacak eksperler Türk vatandaşı olacak, ancak Ticaret Vekaletinden izin almak suretiyle yabancı tebaasından memur ve müsehassıs istihdam edebilecektir.

Yabancı sigorta şirketlerinin umumi vekilleri, yabancı devlet tabiyetinde olabilr.”

1 Bu maddenin 3379 sayılı Kanun ile yürürlükten kaldırılmadan önceki şekli aşağıdaki gibidir:

“Madde 43 – 7 inci maddenin son fıkrasıyle 11 inci maddedeki mecburiyetlere riayet etmiyenler 1000 liradan 5000 liraya kadar ağır para cezasına mahkum edilirler.”

1 Bu maddenin 3379 sayılı Kanun ile yürürlükten kaldırılmadan önceki şekli aşağıdaki gibidir:

“Madde 60 – Münhasıran reasürans muamelatı ile iştigal eden şirketlerin Türkiye’de faaliyette bulunabilmeleri için anonim şirket halinde kurulmuş olmaları ve en az 1.000.000 lira ödenmiş sermayesi bulunması ve bu kanunun 3, 4, 5, 36 ve 39 uncu maddeleri hükümlerine tabi olmaları şarttır.

Reasürans şirketleri 12 inci maddenin 1 inci fıkrasındaki sabit teminat akçesini de tesis etmekle mükelleftir. Ticaret Vekaleti tesis edilecek bu teminat akçesini bir misline kadar arttırabilir.”

2 Bu maddenin 510 sayılı KHK ile yürürlükten kaldırılmadan önceki şekli aşağıdaki gibidir:

“Madde 63 – Bu Kanunda belirtilen yönetmelikler, Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde hazırlanarak yürürlüğe konulur.

Yeni yönetmelikler yürürlüğe girinceye kadar halen uygulanmakta olan hükümlere göre muamele ifa olunur.”

1Bu maddenin 510 sayılı KHK ile yürürlükten kaldırılmadan önceki şekli aşağıdaki gibidir:

“ Ek Madde 1 – Hayat sigortası branşında çalışan sigorta şirketleri bu branşla ilgili muamelelerini diğer sigorta branşlarıyla ilgili muamelelerden tamamıyla ayrı ve müstakil olarak yürütmeye ve muhasebeleştirmeye mecburdurlar.

Birinci fıkra hükmüne uymayan şirketlerin hayat sigorta branşı ruhsatnamesi, Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca iptal olunur.”

2 3379 Sayılı Kanun ile maddede yapılan değişikliğin ikinci fıkrasının birinci ve ikinci cümleleri arasında uyumsuzluk olduğu düşünülmektedir. E.GENÇOSMANOĞLU 04/06/04

3 Bu maddenin 510 sayılı KHK ile yürürlükten kaldırılmadan önceki şekli aşağıdaki gibidir:

“Ek Madde 5 – Bu kanunun 3, 6, 16, 23, 24, 31, 39, 41 ve 56 ncı maddelerindeki “sigorta şirketleri” ibareleri “sigorta ve reasürans şirketleri”; 36 ıncı maddenin birinci fıkrasındaki “sigorta ve reasürans şirketleri birliği” ibareleri “Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliği”; 6, 16, 18, 23, 24, 28, 30, 31, 33, 34, 39, 58 ve 61 inci maddelerindeki “Ticaret Vekaleti” veya “Vekalet” kelimesi “Sanayi ve Ticaret Bakanlığı olarak değiştirilmiş ve 30 uncu maddesinin son fıkrasındaki 3656 ve 3659 sayılı Kanun numaraları yerine 657 sayılı Kanun numarası ikame edilmiştir.

1 Bu maddenin 3379 sayılı Kanun ile yürürlükten kaldırılmadan önceki şekli aşağıdaki gibidir:

“Muvakkat Madde 1 – Türkiyede faaliyette bulunan ruhsatlı sigorta şirketleri, bu kanunun neşri tarihinden itibaren bir sene içinde 2 nci maddede yazılı sermayeleri ile 12 nci maddede yazılı sabit mütehavvil teminat akçalerini mezkur maddede tesbit olunan miktarlara iblağa mecburdur.

Muvakkat Madde 2 – Sigorta şirketleriyle istihsal organları arasında mevcut mukavelenamelerin 26 ıncı maddeye aykırı hükümleri, işbu Kanunun mer’iyete girdiği tarihten itibaren üç ay sonra hükümsüz kalır.

Muvakkat Madde 3 – 28 inci madde gereğince sigorta umumi şartları, tarife ve talimatnameleri Ticaret Vekaletince tanzim edilinceye kadar halen tatbik edilmekte bulunanlar mer’iyette kalır ve bunlar 28 inci madde mucibinde tanzim ve tasdik edilmiş tarifeler hükmüne tabidir.

Muvakkat Madde 4 – Reasürans İnhisar rejimi gereğince evvelce Milli Reasürans Şirketine devrolunan hayat sigortalarının riyazi ihtiyat akçeleri mezkur şirket tarafından Vekaleti emrine teminat olarak gösterilecektir.

Sigorta şirketleri bu işler için Milli Reasürans’a devredilen kısmından mütebakısı için ihtiyat tesis ederler. “