Sodda gap haqida umumiy ma’lumot

Bayram, kitob , dars so’zlariga guruhlar sinkveyn tuzadilar . Bu usulda o’quvchilarning savodxonligi oshiriladi, o’tilgan mavzular bilan bog’liqlik yuzaga keladi.

1. 
   Milliy, zo’r, katta
   

2. 
   Qilinadi, nishonlanadi, o’tkaziladi
   

3Yurtimizda har yili milliy bayramlar nishonlanadi.
4.Shodiyona, tantana, to’y, xursandchilik

Sodda gap tarkibida kesimlik shakllariga ega bo‘lgan bitta kesim bo‘ladi. Sodda gap tarkibidagi barcha bo‘laklar shu kesim atrofida birlashadi. Qo‘shma gap tarkibida esa ikki va undan ortiq (uyushmagan) kesim bo‘ladi.
Yangi mavzuni mustahkamlash. O’qituvchi yangi mavzuni slaydlar, ko’rgazmalar orqali tushuntirib beradi



Grammatik asoslarning miqdoriga ko‘ra gaplar sodda (bir grammatik asosli) va qo‘shma (ikki va undan ortiq grammatik asosli) gaplarga bo‘linadi. Qiyoslang: Bu shaharda tanish-bilish yo‘qligi Mirzayevga shu bugun bilindi. (A.Q.) — Kampirning ko‘zlari allanechuk olayib ketdi, yuzining suyakka yopishgan chandir terisi oqardi. (0.)




Egali gaplar
Biz yangi filmni tomosha qildik

Ega ishtirok
etmagan gap
Yangi filmni tomosha qildik

Sodda gaplar eganing ishtirok etish yoki etmasligiga ko‘ra ikki xil bo‘ladi:



Sodda gaplar ikkinchi darajali bo‘laklarning ishtirok etgani yoki etmaganiga ko‘ra: 


Sodda yoyiq gaplar


Shaxnoza kitobni o’qidi.

Sodda yig’iq gaplar


Shaxnoza o’qidi

Darslikdagi 110- mashq va 111- mashqlar “Soddadan murakkabga ” usulida bajariladi. Mashqlar sharti har bir tarqatmada 5 o’quvchiga mo’ljallangan topshiriq sifatida berilgan. 1) yig’iq gapni yoyiq gapga aylantirish; 2) egali gapni egasiz (berilgan fe’l bilan) gapni yozish; 3) sodda gapni qo’shma gapga aylantirish; yuqoridagi gaplarning ega va kesimini aniqlash; 5) har bir gapning turini aniqlash. Bajargan guruh 3- zinaga chiqadi. Bu usulda o’quvchilarning mustaqil fikrlash, tahlil qilish va yozma savodxonlikka xos bilim va malaka ko’nikmalari o’stiriladi.

1.Men a’zoman __________________________________
2. Biz yangi binolar quramiz ( qurildi).___________________________________
3. Biz uyga qaytgach, birga dars tayyorladik _______________________
________________________________________________________
4. Ega va kesimni aniqlang_____________________________________
5. Gaplarning turini ayting.

1-guruhga


1. Xonanda aytdi._____________________________________________________
2.Uzoqdan bir shu’la ko’rindi._( ko’rildi)__________________________________
3. Shamol turgach, hammayoqni to’zon qopladi. ____________________________

4. Ega va kesimni aniqlang_____________________________________

5. Gaplarning turini ayting

2-guruhga

1.Aziz keldi. _________________________________________________________
2. U dadasini ko’rgani bordi. ( boriladi)_____________________________________
3. Men sinfga kirgach, Shaxnozani ko’rdim. ________________________________
___________________________________________________________________
4. Ega va kesimni aniqlang_____________________________________
5. Gaplarning turini ayting
3-guruhga

Javobi nazorat qilinadi .

1.Men a’zoman Men Yoshlar Ittifoqi uyushmasiga a’zoman
2. Biz yangi binolar quramiz ( qurildi). Shahrimizda yangi binolar qurildi.
3. Biz uyga qaytgach, birga dars tayyorladik. Biz uyga qaytdik va birga dars tayyorladik
4. Ega va kesimni aniqlang Men , biz – egalar; a’zoman, quramiz , qurildi,
tayyorladik, qaytdik va tayyorladik -kesimlar
5. Gaplarning turini ayting. 1- gapda sodda yig’iq va yoyiq gap; 2- gapda egali va