Sopolimerlanish

Sopolimerlanish konstantalariga reaksiya mexanizmining ta’siri

M1	M2	r1	r2	Inisiator (katalizator)	Sopolimerlanish mexanizmi	T, ^0C
Ctirol	Metil-metakrilat	0,52	0,46	(C6H5COO)2	Radikal	60
		10,5	0,1	SnCl4	Kationli (Elektrofil)	20
		0,12	6,4	NaNH2	Anionli (nukleofil)	-30

BINAR SOPOLIMER TARKIBI DIAGRAMMASI
Sopolimer tarkibining monomerlar aralashmasi tarkibiga bog’liqligi M₂ (boshlang’ich aralashmadagi M₂ monomerning mol ulushi) – m₂ (sopolimerdagi M₂ monomer zvenolarining mol ulushi) koordinatalarida tarkib diagrammasi ko’rinishda ifodalanadi. Ushbu bog’liqlik egri chizig’i sopolimer tarkibining egri chizig’i deb ataladi va M₂ va m₂ larning tajribaviy qiymatlari bo’yicha yoki agar sopolimerlanish konstantalari ma’lum bo’lsa

tenglamani yechish natijalari bo’yicha tuziladi.



M₂, mol ulushi
Ushbu rasmda bir nechta bo’lishi mumkin bo’lgan hollar (tarkib egri chiziqlarining raqamlariga mos holda) keltirilgan:
1. r₁ > 1, r₂ < 1. Sopolimer M₁ zvenolari bilan boyigan bo’ladi.
2. r₁ > 1, r₂ = 0. Sopolimerda M₁ zvenolari ko’p bo’ladi. M₂ monomerlarning zvenolari 0,5 mol ulushdan ortiq bo’lmaydi. Chunki bu monomer gomopolimerlanishga moyil emas ya’ni gomopolimerlana olmaydi (k₂₂ 0).
3. r₁ < 1, r₂ > 1. 1-holatdagi situasiya. Faqat faol komponent M₂ monomer hisoblanadi.
4. r₁ = 0, r₂ > 1. Bu holat 2 holatga o’xshash. Ammo M₂ monomer gomopolimerlana olmaydi.
5. r₁ < 1, r₂ < 1. Boshlang’ich aralashmada va sopolimerlarda komponentlar miqdori bir xil bo’ladi. Azeotroplik nuqtasi deb ataluvchi bu nuqtadagi tarkib quyidagi tenglama bo’yicha aniqlanadi:

6. r₁ = r₂ = 1. Ideal sopolimerlanish.
7. r₁ = r₂ = 0. Navbatma-navbat sopolimerlanish. [m₁]/[m₂]=1 yoki [m₁]=[m₂]=0,5 mol ulushi.
8. r₁ < 1, r₂ = 0. Tarkib egri chizig’i azeotroplik nuqtasiga ega. Boshlang’ich aralashmada M₂ mo’l miqdorda bo’lganda uning sopolimerdagi miqdori 0,5 mol ulushdan oshmaydi va sopolimer navbatma-navbat tuzilishga ega bo’ladi.