SosiologiYA. Sosial psiXologiYA. Sİyasət sociology social pshychology politics 2022 Cild 2, n 3

SOSĠOLOGĠYA. SOSĠAL PSĠXOLOGĠYA. SĠYASƏT
SOCIOLOGY. SOCIAL PSHYCHOLOGY. POLITICS 2022 Cild 2, N 3 
49-64 
 

---

~ 51 ~ 
görevinden alınmıştır. Edinmiş olduğu tecrübe ve kariyeri sonucu 1 Temmuz 1971‘de Dünya 
Bankası Başkanı Mc. Namara‘nın özel danışmanı olarak işe başlamıştır [12, s.84]. Dünya 
Bankası‘ndaki çalışmaları devam ederken 15 Haziran 1973‘de eski Başbakan Süleyman Demirel‘e 
özelleştirme, liberalleşme, ekonomik ve iktisadi kalkınmaya ilişkin bir rapor yazmıştır. 20 Ağustos 
1973 tarihinde ise Dünya Bankası‘ndaki uzmanlığı sona ermiş ve 1974 yılında Türkiye‘ye 
dönmüştür. 1 Ocak 1974-1 Ağustos 1979 tarihleri arasında özel sektörde çalışmış, 5 Haziran 1977 
tarihindeki Türkiye genel seçimlerine İslamcı parti olan Milli Selamet Partisi‘nden (MSP) İzmir 
adayı olmuştur [16, s.117]. Fakat bu seçimlerde İzmir genelinde MSP‘nin %2,9‘luk [2] oy 
almasıyla başarı elde edememiştir. 27-28 Nisan 1979 tarihlerinde Aydınlar Ocağı tarafından 
Ankara‘da düzenlenen kurultayda başta dönemin Cumhurbaşkanı Celal Bayar olmak üzere eski 
Başbakan Süleyman Demirel ve üst düzey topluluğa karşı Kalkınmada Yeni Görüşün Esasları 
başlıklı bir bildiri sunmuştur [42, s.132]. Fikri olarak 1973‘dekine benzer olan bu bildiri Turgut 
Özal‘ın bürokratik ve siyasi kariyerinin seyri için önem teşkil etmiştir. 12 Kasım 1979‘da Süleyman 
Demirel hükûmeti kurulunca 3 Aralık 1979 tarihinde Başbakanlık Müsteşarlığı‘na ve DPT 
Müsteşarlığı‘na getirilmiştir. 1979‘da ise ekonomik kriz meydana gelmiş fakat Turgut Özal 
merkezli bir liberal-ekonomi önlemi alınamamıştır. Daha sonraları buna sebep olarak Turgut Özal 
27 Aralık 1979‘da Cumhurbaşkanı Fahri S. Korutürk‘e askerler tarafından verilen uyarı mektubunu 
göstermiştir [42, s.11]. Ayrıca bu süreçte 24 Ocak Kararları olarak bilinen ekonomi programının 
oluşumunda merkez rol oynamış ve ―sandalyesiz bakan‖ olarak anılmıştır. 12 Eylül 1980 tarihinde 
askeri darbe gerçekleşmiş ve 20 Eylül 1980‘de Bülent Ulusu hükûmetinde ekonomiden sorumlu 
başbakan yardımcısı olarak göreve başlamıştır. Muhafazakâr bir kişiliğe sahip olan Turgut Özal‘ın 
askerler ile beraber çalışması ise yeni bir muhafazakâr anlayışı ortaya çıkarmıştır [40, s.131]. 12 
Haziran 1982‘de Kastelli olayı meydana gelmiş ve yaklaşık bir ay sonra bu olay öne sürülerek 
dönemin Maliye Bakanı Kaya Erdem‘in istifasının istenmesi üzerine Turgut Özal, 13 Temmuz 1982 
günü Başbakan Yardımcılığı görevinden istifa etmiştir [36, s.22]. İstifasından sonra yurt dışı 
gezilerine çıkmış, ABD ziyaretindeyken Texas eyaletinin Houston şehrinde sağlık rejimine 
girmiştir. Daha sonra Türkiye‘ye dönerek 20 Mayıs 1983‘de Anavatan Partisi‘ni kurmuştur [12, 
s.37]. 6 Kasım 1983 tarihli Türkiye genel seçimlerinde %45‘lik [3] oy elde ederek 210 milletvekili 
çıkaran parti 13 Aralık 1983‘de hükûmeti kurmuştur. 24 Aralık 1983‘de Turgut Özal Türkiye 
Büyük Millet Meclisi‘nin güvenoyuyla 45. Türkiye Hükûmeti Başbakanı olarak göreve başlamıştır. 
Ağustos 1985‘de ise Methodist Hastanesi‘nde katarak ameliyatı olmuştur. Şubat 1987‘de ise aynı 
hastanede kalp ameliyatı olmuştur. 29 Kasım 1987 tarihindeki Türkiye genel seçimlerinde %36‘lık 
[4] oy elde eden ANAP 288 milletvekili çıkarmış ve Turgut Özal 46. Türkiye Hükûmeti Başbakanı 
olmuştur. 1987 yılının sonlarında Methodist Hastanesi‘nde vitrektomi ameliyatı olmuştur. 18 
Haziran 1988‘de Atatürk Spor Salonu‘nda düzenlenen Anavatan Partisi 2. Olağan Kongresi 
sırasında Kartal Demirdağ adlı saldırgan tarafından suikast girişimine maruz kalmıştır. Bu saldırıda 
sağ elinden vurulan Turgut Özal dahil, 19 kişi yaralanmıştır [48]. 31 Ekim 1989 tarihinde 
muhalefetin boykot ettiği 3 turlu Türkiye cumhurbaşkanlığı seçimlerinde 263 [22] oy alarak 
Türkiye‘nin 8‘inci Cumhurbaşkanı olmuş ve 9 Kasım 1989‘da Kenan Evren‘den bu görevi 
devralmıştır. 1992 yılının mayıs ayında ise Methodist Hastanesi‘nde prostat ameliyatı olmuştur. 17 
Nisan 1993‘de Ankara‘daki evinde kalp krizi geçiren ve kaldırıldığı Hacettepe Hastanesi‘nde vefat 
eden Turgut Özal, vasiyeti üzerine İstanbul‘a defnedilmiştir. Turgut Özal, görevi başındayken vefat 
eden ikinci, İstanbul‘a defnedilen birinci cumhurbaşkanı olmuştur.