1
|
Statikaning asosiy tushunchalari va aksiomalari
|
2
|
Ikki kuchning muvozanati haqidagi aksioma
|
3
|
Statika aksiomalari
|
4
|
Nolga ekvivalent kuchlar sistemasini qo‘shish yoki ayirish haqidagi aksioma
|
5
|
Parallelogram aksiomasi
|
6
|
Ta’sir va aksta’sir prinsipi
|
7
|
Bog‘lanish aksiomasi.
|
8
|
Аsоsiy birliklаr sistеmаsi.
|
9
|
Bоg‘lаnish vа bоg‘lаnish rеаksiyalаri
|
10
|
Kesishuvchi kuchlar. Bir nuqtada kesishuvchi kuchlar sistemasi
|
11
|
Kuchlar sistemasini bitta teng ta’sir etuvchiga keltirish
|
12
|
Uch kuch haqidagi teorema.
|
13
|
Bir nuqtada kesishuvchi kuchlar sistemasining muvozanat shartlari
|
14
|
Bir nuqtada kesishuvchi kuchlar sistemasini analitik hisoblash
|
15
|
Kesishuvchi kuchlar sistemasini geometrik hisoblash
|
16
|
Kuchning nuqtaga nisbatan algebraik momenti.
|
17
|
Kuchning o’qqa va tekislikka proyeksiyasi
|
18
|
Juft kuchlar sistemasi
|
19
|
Juft kuch momenti
|
20
|
Tekislikdagi juft kuchlar haqida teoremalar
|
21
|
Ekvivalent juftlar
|
22
|
Bir tekislikda yotgan juft kuchlar sistemasi
|
23
|
Qаrаmа-qаrshi tоmоngа yo'nаlgаn ikkitа pаrаllеl kuchlar sistemasi.
|
24
|
Pаrаllеl kuchlаr nazariyasi
|
25
|
Bir tоmоngа yo`nаlgаn ikkitа pаrаlеl kuchlаr sistеmаsi.
|
26
|
Parallel kuchlar sistemasining muvozanat shartlari
|
27
|
Juftning moment vektori
|
28
|
Juftning algebraik momenti
|
29
|
Tekislikda ixtiyoriy joylashgan kuchlar sistemasining muvozanat
|
30
|
Kuch, kuch intensivligi
|
31
|
To‘planma kuchlar.
|
32
|
Taqsimlangan kuchlar.
|
33
|
Yo’naltiruvchi cosinuslar
|
34
|
Kesishuvchi kuchlar uchun Varinon teoremasi
|
35
|
Kuchning nuqtaga nisbatan momentining vektorligi
|
36
|
Juft kuch momentining vektoriga oid teoremalar
|
37
|
Kuchni berilgan markazga keltirish (Puanso lemmasi)
|
38
|
Ixtiyoriy kuchlar sistemasini berilgan markazga keltirish
|
39
|
Berilgan ixtiyoriy kuchlar sistemasini sodda holga keltirish
|
40
|
Ixtiyoriy kuchlar sistemasining muvozanat shartlari
|
41
|
Bosh vektor (Ixtiyoriy kuchlar sistemasining bosh vektori)
|
42
|
Bosh moment (Ixtiyoriy kuchlar sistemasi bosh momenti)
|
43
|
Bosh momentning yo‘naltiruvchi kosinuslari
|
44
|
Qo’shma qurilmalar muvozanati
|
45
|
Sirpanishdagi ishqalanish
|
46
|
Ishqalanish burchagi (sirpanishdagi ishqalanish)
|
47
|
Tekslikda dumalanish ishqalanish kuchi
|
48
|
Qiya tekslikdagi sirpanish ishqalanishi
|
49
|
Qiya tekslikdagi dumalanish ishqalanishi
|
50
|
Kulon qonuni
|
51
|
Fermalar hisobi
|
52
|
Rittir usuli (fermalar hisobi)
|
53
|
Tugunlarni kesish usuli (fermalar hisobi)
|
54
|
Fazoviy kuchlar sistemasi
|
55
|
Fazoviy kuchning markazga va o’qqa nisbatan momenti.
|
56
|
Fazoda ixtiyoriy joylashgan kuchlar sistemasini berilgan bir markazga keltirish.
|
57
|
Fazoda ixtiyoriy joylashgan kuchlar sistemasining bosh vektori va bosh momentini topishning analitik usuli
|
58
|
Sistema bosh momentining keltirish markazining tanlanishiga bog’liq ekanligi.
|
59
|
Berilgan fazoviy kuchlar sistemasini sodda holga keltirirsh.
|
60
|
Fazoda ixtiyoriy joylashgan kuchlar sistemasining muvozanat shartlari.
|
61
|
Fazoda kesishuvchi kuchlar sistemasining muvozanati.
|
62
|
Fazodagi parallel kuchlar sistemasining muvozanat shartlari.
|
63
|
Fazoda parallel kuchlar markazi, ularni teng ta’sir etuvchiga keltirish.
|
64
|
Fazodagi parallel kuchlar markazining radius-vektori va koordinatalarini aniqlash.
|
65
|
Fazodagi juft kuchlar
|
66
|
Bir tomonga yo‘nalgan ikki parallel kuchni qo‘shish
|
67
|
Parallel kuchlar markazi
|
68
|
Qattiq jismning og‘irlik markazi
|
69
|
Bir jinsli jismlar og’irlik markazining koordinatalari
|
70
|
Jism og‘irlik markazining koordinatalarini aniqlash usullari
|
71
|
Oddiy shaklli ba’zi bir jinsli jismlarning og’irlik markazlari
|
72
|
Uchburchak og’irlik markazi koordinatasini aniqlash
|
73
|
Doiraviy sektor og’irlik markazi koordinatasini aniqlash
|
74
|
Segment og’irlik markazi koordinatasini aniqlash
|
75
|
Konusning og’irlik markazi koordinatasini aniqlash
|
76
|
Yarim shar og’irlik markazi koordinatasini aniqlash
|
77
|
Piramida og’irlik markazi koordinatasini aniqlash
|
78
|
Aylana yoyining og’irlik markazi koordinatasini aniqlash
|
79
|
Kinematikaning asosiy tushunchalari.
|
80
|
Nuqta harakatining berilish usullari.
|
81
|
Harakat qonuni vektor ko’rinishida bo’lgan nuqtaning tezligi
|
82
|
Nuqtaning harakat qonuni vektor usulida berilganda tezlanishi.
|
83
|
Nuqtaning harakat qonuni koordinatalar usulida berilganda tezlanishi.
|
84
|
Nuqtaning harakat qonuni tabiiy usulida berilganda tezlanishi.
|
85
|
Nuqtaning tekis o’zgaruvchan harakati.
|
86
|
Harakat qonuni koordinatalar ko’rinishida bo’lgan nuqtaning tezligi
|
87
|
Harakat qonuni tabiiy usulda bo’lgan nuqtaning tezligi
|
88
|
Vektor usuli (Nuqta harakatining berilish usullari)
|
89
|
Koordinata usuli (Nuqta harakatining berilish usullari)
|
90
|
Tabiiy usuli (Nuqta harakatining berilish usullari)
|
91
|
Moddiy nuqta harakatini koordinata usulida berilishidan tabiiy usuldagi berilishiga o‘tish
|
92
|
Moddiy nuqtaning tezlik va tezlanish vektori
|
93
|
Moddiy nuqtaning tezlik va tezlanishini koordinata usulida aniqlash
|
94
|
Tabiiy uchyoqlik
|
95
|
Sektorial tezlik
|
96
|
Tezlik vektorining yo‘naltiruvchi kosinuslari
|
97
|
Tezlanish vektorining yo‘naltiruvchi kosinuslari
|
98
|
Tabiiy koordinatalar sistemasi. Chiziqning egriligi. Egrilik radiusi
|
99
|
Urinma tezlik
|
100
|
Urinma tezlanish
|
101
|
Normal tezlanish
|
102
|
Moddiy nuqta harakatining xususiy hollari
|
103
|
Moddiy nuqta harakati koordinata usulida berilganda uning trayektoriya tenglamas
|
104
|
Nuqtaning egri chiziqli koordinatalardagi tezlik
|
105
|
Egri chiziqli koordinatalardagi nuqtaning tezlanish
|
106
|
Nuqta tezligining qutb koordinatalaridagi ifodasi
|
107
|
Nuqta tezlanishining qutb koordinatalaridagi ifodasi
|
108
|
Sanoq sistemalari (qo’zg’almas sanoq sistemasi)
|
109
|
Aylana bo’ylab harakatlanayotgan nuqtaning tezligi
|
110
|
Trayektoriyasi aylana bo’lgan nuqtaning tezlanishi
|
111
|
Gulden-Pap 1-teoremasi
|
112
|
Gulden-Pap 2-teoremasi
|
113
|
Shar sektorining og’irlik markazi
|
114
|
Murakkab shakilga ega bo’lgan jismlarning og’irlik markazini topish. (Bo’laklarga ajratish usuli)
|
115
|
Geometrik figuralarning og’irlik markazlarinin topish
|
116
|
Ekvivalent kuchlar sistemasi
|
117
|
CBA=BCA=600, EAD=300 ekanligi berilgan bo’lsa, AB va AC sterjenlardagi S1 va S2 zo’riqishlar hamda AD trosdagi T zo’riqish topilsin. (1-rasm)
|
118
|
AB machtani simmetrik ravishda joylashgan to’rtta tortqich vertikal holatda ushlab turadi. Har qaysi ikkita yondosh tortqichlar orasidagi burchak 600 ga teng. Agar har qaysi tortqichdagi taranglik kuchi 1kN ga va machtaning og’irligi 2kN ga teng bo’lsa, machtadan yerga tushadigan bosimining qancha bo’lishi aniqlansin (2-rasm).
|
119
|
Muyulishdа hаvо kаbеlini tutib turuvchi АB simyog’оch ikkitа АC vа АD tоrtqichlаr bilаn ushlаb turilаdi, bundаgi CBD=900. Simyog’оchdаgi vа tоrtqichlаrdаgi zo`riqishlаr, kаbеlning bir simi bilаn CBА tеkislik оrаsidа hоsil bo`lgаn φ burchаkkа bоg’liq rаvishdа аniqlаnsin. Kаbеlning simlаri gоrizоntаl vа bir-birigа tik, ulаrning tоrtilish kuchlаri bir хil bo`lib, T gа tеng.(3-rasm)
|
120
|
kuch vektori bilan Ox o’qi orasidagi burchak kosinusi topilsin. .
|
121
|
kuch vektorning moduli va yo’naltiruvchi kosinuslari topilsin.
|
122
|
Fazoda kesishuvchi kuchlar sistemasi teng ta’sir etuvchisining moduli bo’lsa, teng ta’sir etuvchining Oy o’qidagi proeksiyasi topilsin.
|
123
|
Rasmda tasvirlangan kuchlar sistemsining teng ta’sir etuvchisi topilsin. va kuchlar (XOY) tekislikda, kuch (YOZ) tekisligida, kuch (XOZ) tekisligida yotadi, .
|
124
|
АО, BО vа CО stеrjеnlаr О nuqtаdа shаrnirli mаhkаmlаngаn vа О nuqtаgа F=18N kuch qo`yilgаn. Аgаr α=300, β=450 bo`lsа, АО stеrjеndаgi zo`riqishni tоping.
|
125
|
АD, BD vа CD stеrjеnlаr D nuqtаdа shаrnir vоsitаsidа biriktirilgаn. Аgаr F=8N kuch Oyz tеkisligidа yotsа vа burchаk α=200 bo`lsа, CD stеrjеndаgi zo`riqishni аniqlаng.
|
126
|
Оg’irligi 20N bo`lgаn elеktr lаmpа АB shnur yordаmidа ipgа оsilgаn vа kеyin BC аrqоn bilаn dеvоrgа tоrtib qo`yilgаn. Burchаk α=600 vа burchаk β=1350 dеb оlib, АB shnurning , BC аrqоnning tаrаnglik kuchlаri аniqlаnsin. Shnur vа аrqоnning оg’irliklаri hisоbgа оlinmаsin.
|
127
|
Mаchtа krаni АB strеlа vа CB zаnjirdаn ibоrаt; АB strеlа mаchtаgа А shаrnir vоsitаsidа biriktirilgаn. Strеlаning B uchigа R=2kN yuk оsilgаn; burchаklаr: BАC=150, АCB=1350 CB zаnjirdаgi T tаrаnglik kuchi vа АB strеlаdаgi Q zo`riqish аniqlаnsin.
|
128
|
Og‘irligi 160N, uzunligi 1,2m bo‘lgan bir jinsli AB sterjen ikkita AC va CB troslar bilan C nuqtaga osib qo‘yilgan. Ikkala trosning uzunligi 1m dan. Troslardagi taranglik kuchlari aniqlansin.
|
129
|
kuchlar teng ta’sir etuvchisining moduli va yo‘nalishi topilsin.
|
130
|
kuch vektori bilan Oy koordinata o‘qi orasidagi burchak kosinusi topilsin.
|
131
|
Rasmda tasvirlangan kuchlar sistemasining teng ta’sir etuvchisi topilsin; N .
|
132
|
Iplarning tortilish kuchlari va burchaklar bo‘lsa, AB balkaning G og‘irligi topilsin.
|
133
|
Og‘irligi 12N bo‘lgan bir jinsli shar arqon yordamida silliq og‘ma tekislikda muvozanatda ushlab turiladi. bo‘lsa, sharning tekislikka ko‘rsatadigan bosimi topilsin.
|
134
|
Og‘irligi etiborga olinmaydigan AC va BC sterjenlar o‘zaro va gorizontal tekislikka sharnirlar vositasida biriktirilgan. C sharnirga 1 yuk osilgan. AC sterjenning zo‘riqishi 45N va bo‘lsa, BC sterjen reaksiyasi topilsin.
|
135
|
=84,6N, =208N bo`lsа, D tаyanchning rеаksiyasini tоping. АB=1m, BC=3m, CD=2m.
|
136
|
АB bаlkаning оg’irligi 346N, uni gоrizоntаl hоlаtdа muvоzаnаtdа ushlаb turuvchi 1 yukning оg’irligini tоping. АB bаlkа bir jinsli dеb оlinsin.
|
137
|
Krаn gоrizоntаl bаlkаsining uzunligi gа tеng, uning bir uchi shаrnir yordаmidа mаhkаmlаngаn ikkinchi B uchi gоrizоnt bilаn α burchаk hоsil qiluvchi BC tоrtqich vоsitаsidа, dеvоrgа tоrtilib turаdi. Bаlkа ustidа оg’irligi R bo`lgаn yuk siljiy оlаdi. Yukning hоlаti А shаrnirgаchа bo`lgаn o`zgаruvchi mаsоfаgа qаrаb аniqlаnаdi. BC tоrtqichning tоrtilish kuchi T yuk hоlаtining o`zgаrishigа qаrаb аniqlаnsin. Bаlkаning оg’irligi hisоbgа оlinmаsin.
|
138
|
Оg’irligi 100kN bo`lgаn bir jinsli brusning B uchi silliq dеvоrgа tаyangаn, ikkinchi uchi А shаrnirgа mаhkаmlаngаn. α=600 bo`lsа, brusning dеvоrgа bеrаdigаn bоsimini аniqlаng.
|
139
|
Qo‘zg‘almas O nuqtaga ega bo‘lgan richakka miqdori bo’lgan kuch va u bilan richagni muvozanatda saqlab turuvchi kuch qo‘yilgan. bo‘lsa, kuchning miqdori aniqlansin.
|
140
|
Kvadrat uchlariga miqdori 4N dan bo‘lgan oltita kuch qo‘yilgan. Berilgan kuchlar sistemasining B nuqtaga nisbatan bosh momenti topilsin (5-rasm). .
|
141
|
To‘g‘ri burchakli parallelepipedning A nuqtasiga kuch qo‘yilgan. Agar , b=6m, c=20m bo‘lsa, kuchning Oy o‘qiga nisbatan momenti topilsin
|
142
|
Qirrasi 5m bo‘lgan kubning A nuqtasiga kuch qo‘yilgan. Bu kuchning Bx o‘qiga nisbatan momenti topilsin.
|
143
|
Qirrasi 0,2m bo‘lgan kubning uchiga F=5N kuch qo‘yilgan. kuchning Oz o‘qiga nisbatan momenti hisoblansin. (8-rasm).
|
144
|
kuch qo’yilish nuqtasining koordinatalari proeksiyalari . Kuchning koordinatalar boshiga nisbatan algebraik momenti topilsin.
|
145
|
Koordinatalar boshiga qo’yilgan kuchning koordinata o’qlaridagi proeksiyalari: ; . Kuchning (0; 3) nuqtaga nisbatan algebraik momenti topilsin.
|
146
|
Kuchlarni bitta markazga keltirish haqidagi teorema.
|
147
|
Kubgа qo‘yilgаn vа kuchlаr kuch bilаn muvоzаnаtlаshаdi. kuchning qo‘yilish nuqtаsi Охz tеkisligidаn qаndаy b mаsоfаdа bo‘lishi аniqlаnsin. Kubning qirrаlаri a=1m, F1=F2=15N, F3=F4=5N vа R=40N.
|
148
|
Pаrаllеlеpipеdgа Оy o‘qigа pаrаllеl F1=F2=F3=F4=10N vа F5=40N muvozanatlashgan kuchlаr qo‘yilgаn. F5 Kuch Оyz tеkislikdаn qаndаy mаsоfаdа jоylаshgаn. Pаrаllеlеpipеd qirrаlаri =0,4m.
|
149
|
Оg‘irligi G=500N bo‘lgаn bir jinsli plitа А, D, Е nuqtаlаridа (1), (2), (3) stеrjеnlаrgа оsilgаn. АD=2АЕ bo‘lsа, (1) stеrjеndаgi zo‘riqishni tоping.
|
150
|
АBCD kvаdrаt shаklidаgi plitа gоrizоntаl hоlаtdа (1), (2), (3) stеrjеnlаrgа mаhkаmlаngаn. А nuqtаgа Q=185N kuch qo‘yilgаn. (2) stеrjеndаgi zo‘riqishni tоping. G=115N.
|
151
|
АBC bir jinsli uchburchаkli plitа (1), (2), (3) vеrtikаl trоslаr yordаmidа gоrizоntаl hоlаtdа ushlаb turilаdi. Аgаr G1=G3=101N, G2=143N bo‘lsа, (3) trоsning tоrtilish kuchini tоping.
|
152
|
Nuqtaning harakat tenglamasi ko’rinishida berilgan. bo’lgan paytda nuqtaning y koordinatasi topilsin.
|
153
|
Nuqtaning harakat tenglamalari x=3t, y=t2 ko’rinishida berilgan. t=2c bo’lgan paytda koordinatalar boshidan nuqtagacha bo’lgan masofa topilsin.
|
154
|
Nuqtaning harakat tenglamalari x=cost, y=2sint ko’rinishida berilgan. t=2,5c bo’lgan paytda nuqtadan koordinatalar boshigacha bo’lgan masofa topilsin.
|
155
|
Nuqtaning harakat tenglamalari x=2t, y=t ko’rinishida berilgan. Koordinatalar boshidan nuqtagacha bo’lgan masofa 10 m ga yetgan vaqt t topilsin.
|
156
|
A nuqtaning harakat tenglamalari x=2cost, y=3sint ko’rinishida berilgan. t=1,5c bo’lgan paytda nuqtaning radius-vektori OA bilan Ox o’qi orasidagi burchak topilsin.
|
157
|
Nuqtaning harakati x=5cos(5t2), y=5sin(5t2) tenglamalar bilan berilgan. Nuqtaning trayektoriya tenglamasi shuningdek, masofani nuqtaning boshlang’ich holatidan hisoblab, uning trayektoriya bo’ylab harakatlanish qonuni topilsin.
|
158
|
Nuqtaning turli chastotali o’zaro perpendikulyar tebranishlari , tenglamalar bilan berilgan. Trayektoriya tenglamasi topilsin.
|
159
|
Nuqtaning harakat tenglamalari ko’rinishda berilgan. da m deb olib, bo’lgan paytda nuqtaning S egri chiziqli koordinatasini va tezligini toping.
|
160
|
Nuqtaning harakati , tenglamalar bilan berilgan. da deb olib, nuqtaning egri chiziqli koordinatasi m bo’ladigan t vaqtni toping.
|
161
|
Nuqtaning harakat tenglamalari ko’rinishida berilgan. bo’lgan paytda nuqta tezligining moduli topilsin.
|
162
|
Nuqtaning tezligi tenglama bilan berilgan. da bo’lsa, nuqtaning t=10c bo’lgan paytdagi S egri chiziqli koordinatasini toping.
|
163
|
Nuqtaning harakati tenglamalar bilan berilgan. da bo’lib, nuqta koordinataning musbat yo’nalishi bo’ylab harakatlanadi deb olib, egri chiziqli koordinata m bo’ladigan t vaqtni toping.
|
164
|
Poyezd 72 km/soat tezlik bilan harakat qiladi, tormoz qilinganda u 0,4 m/s2 ga teng sekinlasha oladi. Poyezdning stansiyaga kelmasdan qancha vaqt oldin va stansiyadan qancha narida tormozlay boshlash kerakligi topilsin.
|
165
|
Nuqta tezligining proyeksiyalari quyidagi tenglamalar bilan berilgan: bo’lgan paytda nuqtaning urinma tezlanishini toping.
|
166
|
Nuqtaning tezligi dekart koordinatalar sistemasida quyidagi ko’rinishda berilgan: bo’lgan paytda nuqtaning urinma tezlanishi topilsin.
|
167
|
Nuqta tezlanishining proyeksiyalari quyidagi ifodalar bilan berilgan: , . Agar paytda bo’lsa, bo’lganda nuqtaning urinma tezlanishini toping.
|
168
|
Nuqta radiusi bo’lgan aylana bo’ylab qonunga asosan harakatlanadi. bo’ladigan vaqtni toping.
|
169
|
Nuqta radiusli aylana bo’ylab tezlik bilan harakat qiladi. bo’ladigan vaqtni toping.
|
170
|
Poyezdning boshlang’ich tezligi 54 km/soat bo’lib, birinchi 30s da u 600m yo’l bosadi. Poyezd radiusi R=1km bo’lgan aylanma yulda tekis o’zgaruvchan harakat qiladi deb hisoblab, uning 30s oxiridagi tezligi va tezlanishi aniqlansin.
|
171
|
Nuqta qonunga muvofiq to’g’ri chiziqli harakat qiladi, bunda a va g-o’zgarmas miqdorlar. Nuqtaning boshlang’ich tezligi, shuningdek, uning tezlanishi tezlikning funksiyasi sifatida aniqlansin.
|
172
|
Radiusi R=800m bo’lgan aylana yoyi bo’ylab poyezd tekis sekinlashuvchan harakat qiladi va s=800m yo’l bosadi. Uning boshlang’ich tezligi va oxirgi tezligi . Poyezdning yoy boshidagi va oxiridagi to’la tezlanishi, shuningdek shu yoy bo’ylab qancha vaqt harakatlanishi aniqlansin.
|
173
|
Silindr vа kоnusdаn tаshkil tоpgаn bir jinsli jism оg’irlik mаrkаzining kооrdinаtаlаri tоpilsin. Kоnus vа silindrning rаdiuslаri bir хil vа bаlаndliklаri H1=2H=0,4m.(2-rasm)
|
174
|
Agar sm bo‘lsa, doiraviy segment (shtrixlangan) shakldagi jism yuzasining og‘irlik markazini toping.
|
175
|
Rаdiusi АО=30sm bo`lgаn ADB dоirаviy sеgmеnt yuzining S оg’irlik mаrkаzi tоpilsin; burchаk АОB=600.
|
176
|
Yumаlоq tеshikli bir jinsli disk оg’irlik mаrkаzining kооrdinаtаlаrini аniqlаng. Diskning rаdiusi r1 gа, tеshikning rаdiusi r2 gа tеng, bu tеshikning mаrkаzi r1/2 mаsоfаdа turаdi dеb hisоblаnsin.
|
177
|
B sharnir orqali bog‘langan sterjenlarga F1=60N va F2=50 N li kuchlar ta’sir etsa, A tayanchdagi moment miqdorini aniqlang
|
178
|
O‘lchamlari AB=2m va BC=0,5m bo‘lgan sterjenlardan iborat sistemaga momenti M=800 Nm li juft kuch ta’sir etsa, C tayanchdagi reaksiya momentini aniqlang.
|
179
|
O‘lchamlari AB=BC=2m, CD=3m bo‘lgan balka devorga qistirib mahkamlangan bo‘lib, F kuchi va intensivligi q=200N/m li yoyilgan kuch ta’sir etsa, A tayanchning reaksiya momenti MA=3700Nm bo‘lishi uchun F kuchining qiymatini toping.
|
180
|
O‘lchamlari AB=CD=2m, BC=1m bo‘lgan balka devorga qistirib mahkamlangan bo‘lib, F=173N kuch, momenti M=42Nm li juft kuch va intensivligi q yoyilgan kuch ta’sir etadi. Agar A tayanchdagi reaksiya momenti MA=546Nm bo‘lsa, yoyilgan kuchning intensivligini aniqlang.
|
181
|
O‘lchamlari AB=BC=2m bo‘lgan, qistirib mahkamlangan balkaga F1=50N va F2=100N kuchlar ta’sir qilsa, A tayanchdagi reaksiya momentini toping.
|
182
|
Qistirib mahkamlangan AD balkaga momenti M=200Nm bo‘lgan juft kuch, F kuchi va intensivligi q=20N/m li yoyilgan kuch bo‘lib, A tayanchning reaktiv momenti 650 Nm ga teng bo‘lsa, kuchining qiymatini aniqlang.
|
183
|
Qistirib mahkamlangan balkaga momentlari M1=1790Nm va M2=2135Nm bo‘lgan juft kuchlar ta’sir etsa, tayanchdagi reaktiv momentni aniqlang
|
184
|
Uzunligi AB=4m bo‘lgan balka devorga qistirib mahkamlangan bo‘lib, F=4N kuch va momenti M=2Nm juft kuch ta’sir etsa, A tayanchdagi reaksiya momentini toping.
|
185
|
AB balkaga intensivligi q=2N/m bo‘lgan yoyilgan kuch va α=45° burchak ostida yo‘nalgan kuch ta’sir etadi. Agar AC=AB/3, AB=2m bo‘lsa, B tayanchdagi reaksiya kuchini aniqlang.
|
186
|
O‘lchamlari AC=CB=2m bo‘lgan balkaga intensivligi q=150N/m li yoyilgan kuch va momenti M bo‘lgan juft kuch ta’sir etib, B tayanchning reaksiyasi 250N bo‘lishi uchun M momentning miqdorini toping.
|
187
|
Uzunligi l=3m bo‘lgan AB balkaga momentlari M1=2kNm va M2=8kNm bo‘lgan juft kuchlar ta’sir etsa, B tayanchda hosil bo‘ladigan reaksiya kuchini kN larda hisoblang.
|
188
|
O‘lchamlari AB=1m, BC=3m, CD=2m bo‘lgan balkaga F1=84,6N va F2=208N kuchlar ta’sir etsa, D tayanch reaksiya kuchini hisoblang.
|
189
|
O‘lchamlari CD=3m, AB=BC=1m bo‘lgan devorga qistirib mahkamlangan konsol balkaga kuchi va intensivligi q=40N/m li yoyilgan kuch ta’sir etib, A tayanch reaktiv momenti 240Nm bo‘lishi uchun kuchining qiymati qancha bo‘lishi lozim?
|
190
|
O‘lchamlari AB=2m, BC=4m bo‘lgan, devorga qistirib mahkamlangan konsol balkaga intensivligi qancha miqdorli q yoyilgan kuch ta’sir etsa, A tayanchning reaktiv momenti 400Nm bo‘ladi?
|
191
|
O‘lchamlari AB=4m, BC=2m bo‘lgan balkaga intensivligi q=40N/m li yoyilgan kuch ta’sir etsa, B tayanch reaksiya kuchini hisoblang
|
192
|
AB balkaga vertikal F=5kN kuch va intensivligi q=4kN/m bo‘lgan yoyilgan kuch ta’sir etadi. Agar uning o‘lchamlari AC=3m va BC=6m bo‘lsa, B tayanchdagi reaksiya kuchini kN da toping.
|
193
|
AB balkaga vertikal F1=1kN, F2=2kN, va F3=3kN kuchlar ta’sir etadi. Agar uning o‘lchamlari AC=CD=DE=1m, BE=2m bo‘lsa, B tayanchning reaksiya kuchini kN larda aniqlang.
|
194
|
AE balka qo‘zg‘almas A sharnir va vertikal CD sterjen yordamida mahkamlangan bo‘lib, unga F1=2kN va F2=4kN kuchlar ta’sir etadi. Agar balkaning o‘lchamlari AB=1m, BC=CE=2m bo‘lsa, CD sterjenda hosil bo‘layotgan zo‘riqishni kN larda aniqlang.
|
195
|
Tekislikda joylashgan kuchlar sistemasining bosh vektorining koordinata o‘qlariga proyeksiyalari Rx=300N, Ry=400N bo‘lsa, uning modulini toping.
|
196
|
O nuqtasida sharnir yordamida mahkamlangan tirsakka =45° burchak ostida kuch va momenti M=3Nm bo‘lgan juft kuch ta’sir etadi. Agar tirsak muvozanatda bo‘lib, masofa OA=0,3m bo‘lsa, F kuchining miqdorini aniqlang.
|
197
|
A nuqtaga qo‘yilgan F1=12N: F2=10N va F3=9N kuchlarning teng ta’sir etuvchisining modulini aniqlang.
|
198
|
Bir tekislikda joylashgan uchta juft kuchlar muvozanatda bo‘lib, M1=510Nm, M2=120Nm bo‘lsa, M3 momentning miqdorini toping.
|
199
|
Uchta sterjen AC, BC va DC sharnirlar yordamida mahkamlangan bo‘lib, C sharnirda ularga Oyz tekisligida joylashgan kuchi ta’sir qiladi. Agar F=50N va α=60° byerilgan bo‘lsa, DC sterjenning zo‘riqishini aniqlang.
|
200
|
Berilgan kuchni ikkita parallel kuchga ajratish
|
201
|
Parallel kuchlar sistemasining teng ta’sir etuvchisi
|
202
|
Erkin tushayotgan jismning harakati
|
203
|
Vertikal yuqoriga otilgan jismning harakati
|
204
|
Gorizontal otilgan jismning harakati
|
205
|
Gorizontga burchak ostida otilgan jism harakati
|
206
|
Erkin va erkin bo’lmagan jism
|
207
|
Absalut (mutlaq) qattiq va deformatsiyalanuvchi jism
|
208
|
Nazariy mexanika fanining asosiy qonunlari
|
209
|
Bog’lanish turlari va bog’lanish reaksiyalari
|
210
|
Qotish prinsipi (statikaning 5-aksiomasi)
|
211
|
Kuchni tashkil etuvchilarga ajratish.
|
212
|
Statik aniq va statik aniqmas masalalar
|
213
|
Teng ta’sir etuvchining momenti haqidagi Varin’on teoremasi
|
214
|
Tekislikda yotuvchi juftlarni qo’shish
|
215
|
Qo’shma konstruksiyalar hisobi
|
216
|
O’qqa nisbatan kuch momentining ta’rifi.
|
217
|
Kuchning o’qqa va shu o’qdagi nuqtaga nisbatan momentlari orasidagi munosabat
|
218
|
Kesishuvchi tekisliklarda joylashgan juftlarni qo’shish
|
219
|
Parallel kuchlar markazi (parallel kuchlarni qo’shish)
|
220
|
Jism og’irlik markazining koordinatalari uchun umumiy formulalar
|
221
|
Simmetrik jismlarning og’irlik markazi
|
222
|
Jismlarning og’irlik markazini aniqlashda bo’laklarga ajratish (to’ldirish) usuli
|
223
|
Tezlik gadografi
|
224
|
Nuqtaning to’g’ri chiziqli teks harakati.
|
225
|
Nuqtaning to’g’ri chiziqli teks tezlanuvchan harakati
|
226
|
To’g’ri chiziqli teks sekinlanuvchan harakat
|
227
|
Muvozanatlashgan kuchlar sistemasi
|
228
|
Statikaning 1,2-aksiomalari.
|
229
|
Statikaning 3,4-aksiomalari.
|
230
|
Statikaning 6-aksiomasi (bog’lanishdan qutilish prinsipi).
|
231
|
Nazariy mexanikaning asosiy maqsadi, vazifalari va amaliy ahamiyati.
|
232
|
Agar jism nuqtasining tezlik vektori =0,3t +4t berilgan bo‘lib, t=2s dagi tezlanishini aniqlang?
|
233
|
Qattiq jismning tezlik vektori =2 +3t +0,4t3 berilgan bo‘lsa, t=3s vaqt uchun uning tezlanishini aniqlang.
|
234
|
Nuqtaning tezlik vektori =0,4t +2t berilgan bo‘lib, t=5c dagi tezlanishini aniqlang?
|
235
|
Nuqtaning harakati koordinatalar usulida berilganda traektoriya tenglamasini toping va grafikda tasvirlang? x=5t-6, y=4-2t
|
236
|
Agar nuqtaning harakati x=2t, y=8t2 qonun bo’yicha harakatlansa. Uning traektoriyasini va garfigini chizing?
|
237
|
Nuqaning harakati quyidagicha berilgan x=5sin10t, y=4cos10t. Uning trektoriyasini toping?
|
238
|
Nuqaning harakati quyidagicha berilgan x=5sin10t, y=4cos10t. Uning t=3s dan keyin tezligining modulini toping? Treaktoriyasini chizing?
|
239
|
Dekart koordinatalar sistemasida x=2-3cos5t, y=4sin5t-1 qonun bilan harakatlanadi. Uning traektoriya tenglamasi qanday bo’ladi?
|
240
|
Dekart koordinatalar sistemasida x=2-3cos5t, y=4sin5t-1 qonun bilan harakatlanadi. Uning t=2s dan keyin tezligining modulini toping va yo’nalishini aniqlang?
|
241
|
Snaryad x=20t-sin10t, y=1-cos10t qonun bo’yicha harakatlanadi. Snaryadning 1s dan keyin tezlanishining modulini toping?
|
242
|
|
243
|
Qattiq jism s=3t3+4t traektoriya bo‘ylab harakat qilayotgan nuqta qancha vaqtda 15 m/s tezlikka erishadi?
|
244
|
Og‘ir yuk AC va BC vaznsiz sterjenlar yordamida devorga mahkamlangan. Agar AC sterjen devor bilan =60°, sterjenlar o‘zaro =45° burchak tashkil qilgan bo‘lib, AC sterjenning siqilishi F2=25N bo‘lsa, BC sterjendagi zo‘riqishni hisoblang.
|
245
|
Og‘ir yuk vaznsiz ikki sterjen yordamida yerga mahkamlangan. Agar AC sterjen yyerga nisbatan =60°, BC esa =30° burchak tashkil qilib, AC sterjenning ichki zo‘riqishi 43N bo‘lsa, BC sterjendagi reaksiya kuchini aniqlang.
|
246
|
Og‘irligi 20N bo‘lgan yuk shiftga mahkamlangan OA va OB sterjenlarga C nuqtaga bog‘langan arqon yordamida osib qo‘yilgan. Agar α=30° va β=45° bo‘lsa, OA sterjenda hosil bo‘lgan reaksiya kuchini toping.
|
247
|
Agar fermaga F=600N kuch ta’sir etsa, AB sterjendagi zo‘riqishni hisoblang.
|
248
|
Bir xil uzunlikdagi steijenlardan iborat fermaga F1=100N va F2 =200N kuchlar ta’sir etsa, AB sterjendagi zo‘riqishni toping.
|
249
|
Asosi OB=6Osm va balandligi ОA=45sm bo'lgan OAB uchburchak shaklidagi jismdan radiusi r=20sm li yarim doira kesib olingan. Uchburchakning qolgan qismining og'irlik markazi xc koordinatasini toping.
|
250
|
Radiusi r=0,6m va markaziy burchagi 2α=60° bo'lgan doiraviy sektor OAB ning og'irlik markazi xc koordinatasini toping.
|
251
|
Nuqtaning tezligi. Tezlikning har xil koordinatalardagi ifodasi
|
252
|
Tekislikda ixtiyoriy joylashgan kuchlar sistemasi muvozanatining uchinchi sharti.
|
253
|
Tekislikda ixtiyoriy joylashgan kuchlar sistemasining muvozanat shartlari (Muvozanatning uch xil shakli)
|
254
|
Tekislikda ixtiyoriy ravishda yo`nalgan kuchlar sistemasi. Bosh vektori va bosh momenti
|
255
|
Tekislikda kuchlar sistemasini keltirishning xususiy hollari. (kuch momenti, teng ta'sir etuvchi, kuchning qo'yilish nuqtasi, markaz)
|
256
|
Tezlanishni urinma va normal tuzuvchilarga ajratish. (tezlanish, tezlanishning tuzuvchilari, radius-vektor)
|
257
|
Tezlikni radial va transversal tuzuvchilarga ajratish. (tezlik, tezlikning tuzuvchilari, radius-vektor)
|
258
|
Trapetsiyaning og’irlik markazi (og’irlik markazi, radius-vektor)
|
259
|
Uchburchakning og’irlik markazi (simmetriya, mediana, yoy va sektor ogirlik markazlari)
|
260
|
Uchta kuch haqidagi teoremani ta`riflang va isbot eting
|
261
|
Ishqalanish kuchining harakat turiga bog’liqligi
|
262
|
Bir jinsli AB gorizontal balkaning og‘irligi 180N bo‘lsa, α=45° uchun A sharnirning reaksiya kuchini toping.
|
263
|
Og‘irligi 200N li gorizontal brus B sharnir hamda DE arqon yordamida mahkamlangan. Agar brusning o‘lchamlari 4AB=AC va =150° ma’lum bo‘lsa, B sharnirda hosil bo‘lgan reaksiya kuchini aniqlang.
|
264
|
Og‘irliklari 1 va 2 bo‘lgan ikki yuk B sharnirga va A blokka ip vositasida osilgan. Agar G2=90N, α=45°, β=60° byerilgan bo‘lsa, BC ipning taranglik kuchini hisoblang.
|
265
|
Og‘irligi 6N bo‘lgan yuk shiftga mahkamlangan teng uzunlikdagi AC va BC sterjenlarga rasmda ko‘rsatilganidek C sharnir orqali osib qo‘yilgan. Agar α=60° va BC sterjendagi zo‘riqish 6,94N bo‘lsa, AC sterjenning zo‘riqishini hisoblang.
|
266
|
Ikki sterjen AC va BC o‘zaro C sharnir yordamida bog‘langan. Agar C sharnirga D blok orqali og‘irligi 12N bo‘lgan yuk osilib, α=60° bo‘lsa, BC sterjenning reaksiya kuchini toping.
|
267
|
Og‘irligi G=8N bo‘lgan plastina (yassi shaklli jism) vertikal tekislikda joylashgan AB va CD arqonlar yordamida osib qo‘yilgan. Agar α=30° bo‘lsa, CD arqondagi taranglik kuchini aniqlang.
|
268
|
Og‘irligi 16N bo‘lgan 1-shar 2-sharga ip vositasida blok orqali bog‘langan holda muvozanatda turibdi. Agar α=30° bo‘lsa, 2-sharning og‘irligini toping.
|
269
|
Og‘irligi 10N bo‘lgan yuk devorga mahkamlangan, AB va BC sterjenlarga hamda D barabanga o‘ralgan arqon bilan C blok yordamida osilgan. Agar α=45° AB β=60° bo‘lsa, AC sterjenda hosil bo‘ladigan zo‘riqishni hisoblang.
|
270
|
Og‘irligi 14N bo‘lgan yuk devorga mahkamlangan. AC va BC sterjenlar hamda D barabanga o‘ralgan zanjir C blok yordamida osib qo‘yilgan. Agar zanjir sterjen bilan =30° burchaklar hosil qilsa, AC sterjenning zo‘riqishini aniqlang.
|
271
|
Tekislikda joylashgan kesishuvchi uchta 1, 2 va 3 kuchlar o‘zaro 135° burchak ostida yo‘nalgan bo‘lib, F1=F2=15N bo‘lsa, ular muvozanatda bo‘lishi uchun F3 kuch qanday qiymatga ega bo‘lishi lozim?
|
272
|
O‘zaro =45° burchak hosil qiluvchi ikki F1=F2=5N kuchlarning teng ta’sir etuvchisining qiymatini toping.
|
273
|
Nuqtaning harakati tenglamalari x=1+2sin0,1t; y=3t berilgan. Nuqtaning ordinatasi y=12m bo‘lgan paytidagi uning abtsissasi - x ni toping.
|
274
|
Nuqtaning harakati =3t +4t radius - vektor orqali berilgan bo‘lsa, r=5m bo‘lgan paytdagi y - koordinatasini hisoblang.
|
275
|
Nuqtaning harakati koordinatalar ko‘rinishida: x=3t, y=t2 berilgan bo‘lsa, t=2s paytida nuqta koordinata boshidan qancha masofaga uzoqlashadi?
|
276
|
Nuqtaning harakati koordinatalar ko‘rinishida x=cost, y=2sint berilgan bo‘lsa, t=2,5s paytida nuqta koordinata boshidan qancha masofaga uzoqlashadi?
|
277
|
Nuqtaning harakati koordinatalar usulida x=2t; y=t berilgan bo‘lsa, qancha t vaqtdan keyin u koordinata boshidan 10m masofaga uzoqlashadi?
|
278
|
Nuqtaning harakati koordinatalar usulida x=2t, y=1-sin0,1t berilgan bo‘lsa, qancha t vaqtdan keyin nuqta Ox o‘qini kesib o‘tadi.
|
279
|
Nuqtaning harakat qonuni koordinata usulida: x=sint, y=cost ko‘rinishida berilgan bo‘lsa, qancha vaqtdan keyin nuqtaning radius-vektori Ox o‘qidan 45° burchak hosil qiladi?
|
280
|
A nuqtaning harakati koordinatalar usulida x=2cost, y=3sint berilgan bo‘lsa, t=1,5s paytda Ox o‘qi bilan radius-vektori qanday burchak tashkil qiladi?
|
281
|
Nuqtaning harakati =t2 +2t +3 radius-vektor orqali berilgan bo‘lsa, t=2s paytida nuqtaning tezligini toping.
|
282
|
Nuqta harakatining qonuni koordinata usulida: x=t2, y=sint, z=cost berilgan bo‘lsa, t=1s paytda uning tezligini hisoblang.
|
283
|
Avtomobilning tezligi 12s mobaynida bir tekisda noldan 60km/soatgacha o‘zgarsa, uning tezlanishini aniqlang
|
284
|
To‘g‘ri chiziqli harakatdagi nuqtaning tezlanishi a=0,5m/s2 bo‘lib, boshlang‘ich paytida, t=0 da, v0=0 bo‘lsa, 9m masofa bosib o‘tishi uchun qancha vaqt o‘tadi?
|
285
|
To‘g‘ri chiziqli harakatdagi nuqtaning tezlanishi o‘zgarmas a=0,3m/sek2 bo‘lib, 6 sek o‘tgandan keyin 3 m/sek tezlikka erishsa, boshlang‘ich paytda nuqtaning tezligi qancha bo‘lgan?
|
286
|
To‘g‘ri chiziqli harakatdagi raketa tezligi 3 km/s dan 5 km/s ga etishi uchun unga 3g tezlanish berish kerak bo‘lsa, buning uchun raketaning dvigateli qancha vaqt ishlashi lozim?
|
287
|
Qo‘nayotgan samolyot erga 180 km/soat tezlik bilan tushadi va 1000 m masofa bosib o‘tib to‘xtaydi. C amolyotning pastga sekinlashini hisoblang.
|
288
|
Nuqta to‘g‘ri chiziq bo‘ylab a=0,2m/s2 tezlanish bilan harakatni boshladi. Nuqtaning t1=4s dan t2=10s gacha bo‘lgan vaqtdagi bosib o‘tgan yo‘lini toping.
|
289
|
Tezlanishi =0,5t +0,2t2 vektor orqali berilgan nuqtaning tezlanish modulini t=2s payt uchun hisoblang.
|
290
|
Tezlik =0,5t +0,2t2 vektor orqali berilgan nuqtaning tezlanish modulini t=3s payt uchun hisoblang
|
291
|
Rasmdа tаsvirlаngаn chоrаk хаlqа оg’irlik mаrkаzining kооrdinаtаlаri аniqlаnsin.
|
292
|
Kuch qo‘yilgan nuqtaning koordinatalari va kuchning koordinata o‘qlaridagi proeksiyalari
|
293
|
Og‘irligi 200N bo‘lgan bir jinsli to‘g‘ri burchakli rom A sharli sharnir va B xalqa yordami bilan devorga biriktirilgan bo‘lib, uni CE arqon gorizontal holda ushlab turadi, arqon devorning A bilan bir vertikaldagi E nuqtatasiga qoqilgan mixga va romning C nuqtasiga bog‘langan; . Arqondagi tortilish kuchi va tayanchlardagi reaksiyalar aniqlansin.
|
294
|
ABCD kvadrat plitaning BD tomoni bo‘ylab gorizontal P kuch ta’sir qilsa, uni ushlab turadigan oltita tayanch sterjenlardagi zo‘riqishlar aniqlansin. O‘lchamlar rasmda ko‘rsatilgan
|
295
|
Trapetsiyaning og’irlik markazi koordinatalarini aniqlang
|
296
|
Uchburchakning og’irlik markazi koordinatalarini aniqlang
|
297
|
Silindrning og’irlik markazi koordinatalarini aniqlang
|
298
|
Konusning og’irlik markazi koordinatalarini aniqlang
|
299
|
Asosi kvadratdan iborat piramidaning og’irlik markazi koordinatalarini aniqlang.
|
300
|
Rasimda B sharnir orqali bog‘langan sterjenlarga F1=70N va F2=60 N li kuchlar ta’sir etsa, A tayanchdagi moment miqdorini aniqlang
|