T. C. Adnan menderes üNİversitesi sosyal biLİmler enstiTÜSÜ İKTİsat anabiLİm dali

T.C.

ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ

SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ

İKTİSAT ANABİLİM DALI

İKT - DR - 2014 - 0002

SERA GAZI EMİSYONLARININ MAKROEKONOMİK DEĞİŞKENLERLE İLİŞKİSİ: OECD ÜLKELERİ İÇİN PANEL VERİ ANALİZİ

HAZIRLAYAN

Mehmet Metin DAM


TEZ DANIŞMANI

Doç. Dr. Etem KARAKAYA

AYDIN- 2014

T.C.

ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ

SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ

İKTİSAT ANABİLİM DALI

İKT - DR - 2014 - 0002

SERA GAZI EMİSYONLARININ MAKROEKONOMİK DEĞİŞKENLERLE İLİŞKİSİ: OECD ÜLKELERİ İÇİN PANEL VERİ ANALİZİ

HAZIRLAYAN

Mehmet Metin DAM


TEZ DANIŞMANI

Doç. Dr. Etem KARAKAYA

AYDIN- 2014

T.C.

ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ

SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ MÜDÜRLÜĞÜNE

AYDIN

İktisat anabilim dalı doktora programı öğrencisi Mehmet Metin DAM tarafından hazırlanan “Sera Gazı Emisyonlarının Makroekonomik Değişkenlerle İlişkisi: OECD Ülkeleri İçin Panel Veri Analizi” başlıklı tez 28.03.2014 tarihinde yapılan savunma sonucunda aşağıda isimleri bulunan jüri üyelerince kabul edilmiştir.

Ünvanı, Adı ve Soyadı Kurumu İmzası_____
Prof. Dr. Mesut ALBENİ (Başkan) Süleyman Demirel Üniversitesi …..………

Doç. Dr. Etem KARAKAYA(Tez D.) Adnan Menderes Üniversitesi …………..

Yrd. Doç. Dr. Abdullah ÖZDEMİR Adnan Menderes Üniversitesi ……..……

Yrd. Doç. Dr. Mustafa ÖZÇAĞ Adnan Menderes Üniversitesi ………….

Yrd. Doç. Dr. Mesut ÇAKIR Adnan Menderes Üniversitesi …………..

Jüri üyeleri tarafından kabul edilen bu doktora tezi, Enstitü Yönetim Kurulu’nun …............................. sayılı kararıyla ……………………….….tarihinde onaylanmıştır.

Doç. Dr. Fatma Neval GENÇ

Enstitü Müdürü

Bu tezde görsel, işitsel ve yazılı biçimde sunulan tüm bilgi ve sonuçların akademik ve etik kurallara uyularak tarafımdan elde edildiğini, tez içinde yer alan ancak bu çalışmaya özgü olmayan tüm sonuç ve bilgileri tezde kaynak göstererek belirttiğimi beyan ederim.

Adı Soyadı : Mehmet Metin DAM

İmza :

Bu tez, Adnan Menderes Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri (BAP) Birimi tarafından desteklenmiş olup, proje numarası NİİBF–14004’dir.

YAZAR ADI-SOYADI: MEHMET METİN DAM

BAŞLIK: SERA GAZI EMİSYONLARININ MAKROEKONOMİK DEĞİŞKENLERLE İLİŞKİSİ: OECD ÜLKELERİ İÇİN PANEL VERİ ANALİZİ

ÖZET

Birleşmiş Milletlerin son yıllarda önem verdiği konular arasında yer alan ve ciddi bir tehdit oluşturan iklim değişikliği, insan faaliyetleri nedeniyle sera gazı emisyon miktarının artması ve doğal sera gazı konsantrasyonun değişmesi sonucunda ortaya çıkmaktadır. Birleşmiş Milletler çevresel kirlenmenin önüne geçmek için birtakım politikalar ve araçlar geliştirmiştir. Bu politika ve araçlarla sera gazı emisyonlarının azaltılmasına çalışılmaktadır. Bu bağlamda; 21 Mart 1994 tarihinde yürürlüğe giren Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi ve 16 Şubat 2005’te imzalanan Kyoto Protokolü, küresel ısınmanın ve iklim değişikliğinin önüne geçmek için önüne geçmek için yapılan en önemli girişimlerdir.

Bu çalışmada; sera gazı emisyonlarının makroekonomik değişkenlerle olan ilişkisi OECD ülkeleri için, 1971-2011 dönemi yıllık verileri kullanılarak panel veri analiziyle araştırılmıştır. Bu aşamada ilk olarak kullanılacak testlerin belirlenmesi için; ülkeler arasında yatay kesit bağımlılığı araştırması yapılması gerekmektedir. Yapılan yatay kesit bağımlılığı testi sonucunda; ülkeler arasında yatay kesit bağımlılığının olduğu görülmüştür. Bu durumu dikkate alan ikinci kuşak birim kök testlerinden CADF ve CIPS panel birim kök testleri kullanılmış ve serilerin düzey değerlerinde durağan olmadığı görülmüştür. Seriler arasında eşbütünleşme ilişkisinin varlığı; Westerlund Durbin Hausman (2008) Testi ile incelenmiş ve seriler arasında eşbütünleşme ilişkisinin var olduğu belirlenmiştir. Son aşamada ise uzun dönem eşbütünleşme katsayıları, Pesaran (2006b) tarafından geliştirilmiş olan CCE yöntemiyle tahmin edilmiştir.

ANAHTAR SÖZCÜKLER: Küresel Isınma, İklim Değişikliği, Sera Gazları, Karbon Piyasaları, Emisyon Ticareti, Ekonomik Araçlar, Ekonomik Büyüme, İhracat, İthalat, Panel Veri Analizi, OECD Ülkeleri.

NAME: MEHMET METİN DAM

TITLE: THE RELATIONSHIP BETWEEN GREENHOUSE GAS EMISSIONS AND MACROECONOMIC VARIABLES: PANEL DATA ANALYSIS FOR OECD COUNTRIES

ABSTRACT

Climate change , which is considered as one of the greatest challenges the world faces today, results from increases in greenhouse gas emissions because of human activities and increases in greenhouse gas concentrations. UN developed a variety of policies and tools to mitigate this environmental issue, the aim of which is to reduce greenhouse gas emissions. In this context, The United Nations Framework Convention on Climate Change, which was put into force on 21st March and Kyoto Protocol on 16th February 2005, are the most important attempts to prevent global warming. A variety of policies and tools have been developed by KP and UNFCCC to cope with increasing ghg emissions.

In this study, the relationship between greenhouse emissions with macroeconomic variables was studied, for OECD countries, using 1971-2011 data through panel data analysis. At this stage it is necessary to do cross-sectional dependency research to determine the tests to be used. As a result of the cross-sectional dependency test, it was observed that there is cross-sectional test between the countries. Of the second generation unit root tests, CADF and CIPS, which takes this situation into consideration, was used to test it and it was observed that series are not stationary at the level values. The existence of cointegration relation between series was examined through Westerlund Durbin Hausman Test; and it was confirmed that there was cointegration relation between series. In the end, long-term cointegration coefficient of cointegrated model was estimated through estimation method based on the Common Correlated Effect developed by Pesaran (2006b).

KEYWORDS: Global Warming, Climate Change, Greenhause Gases, Carbon Markets, Emissions Trading, Economic Instruments, EKC, Economic Growth, Export, Import, Panel Data Analysis, OECD Countries.