T. C. Bayindirlik ve iskan bakanligi

T.C.

BAYINDIRLIK VE İSKAN BAKANLIGI

Yüksek Fen Kurulu Başkanlığı

ANKARA
SAYI : B.09.0.YFK.O.00.00.00/ 6/ 657 21 MAYIS 2003

KONU : Yangın Merdiveni

… BAŞKANLIĞINA
İLGİ: 04.04.2003 tarih ve 3/10–3 sayılı yazınız.
İlgi yazıda, 26.07.2002 tarih ve 24827 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren "Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik"in 48 inci maddesi ile geçici l.ve 2.maddelerin yorumlanmasında tereddüde düşüldüğü belirtilerek;
a) Yeni inşaat ruhsatı alacak olan 30.50 metreyi aşmayan ve konut olarak kullanılacak yapılarda normal merdivenden ayrı olarak yangın merdiveni yapılıp yapılamayacağı,
b) Eski mevzuata göre ruhsat almış henüz iskan ruhsatı alınmamış inşaatı devam eden 4–5 katlı konut binalarında, normal merdivenden ayrı olarak yangın merdiveni yapılıp yapılamayacağı
Hususlarında Bakanlığımız görüşü istenmektedir.
Konu Yüksek Fen Kurulu'nda incelenmiştir.
Anılan yönetmeliğin yangın güvenliğine ilişkin kayıtlarına bakılmadan, hatta tüm hükümleri ekleri ile birlikte değerlendirilmeden ve konuya ait Türk Standartları incelenmeden, bina öğe ve elemanlarının boyutlandırılmasında tereddüde düşülmesi kaçınılmazdır.
Anılan yönetmeliğin Üçüncü Kısım Üçüncü Bölüm 38.maddede, "Kaçış merdivenleri" tanımının yapıldığı "Yangın durumunda, bir binadaki insanların süratle ve emniyetle tahliyesinde kullanılmak üzere bu göreve özel olarak tasarlanan korunumlu merdivenlerdir. Yapının olağan merdivenlerinden yangında kullanılabilecek özellikte olanları da yangın merdiveni olarak kabul edilir." hükmü mevcuttur. 39, 40, 41, 42, 43, 44, 45, 46 ve 47. maddelerde de göreve özel olarak tasarlanan korunumlu" kaçış merdivenlerinin özelikleri ve ölçüleri verilmiştir.
Tanımın ikinci cümlesinden de anlaşılacağı üzere, binanın olağan merdiveninin YANGINDA KULLANILABİLECEK ÖZELLİKTE (yani, birinci cümlede belirtildiği gibi, göreve özel olarak tasarlanmış korunumlu özelliği bu bölümde belirtilmiş koşullara uygun olarak sağlanmış) projelendirilip yaptırılarak, yangın merdiveni (kaçış merdiveni) ihtiyacının karşılanmasına imkan verilmiştir. Bu şekilde düşünülecek düzenlemede, merdiven yuvasına (evine) ve asansör kuyusuna alev ve duman sirayetinin bu bölümdeki koşullara uygun şekilde önlenmiş olması, binanın işletilmesi süresince de devamlılığının kontrolü gerekir. Bilhassa bodrum katında bulunan kazan dairesi, yakıt deposu, sığınak, kapıcı dairesi, otopark ve yanıcı malzemelerin konulabileceği depo gibi yerlerde olabilecek yangınların merdiven yuvasına sirayetinin önlenmesine büyük özen gösterilerek yangına dayanıklı bölme veya kapı teşkiliyle birbirinden ayrılmasının teminiyle çözümlenmesi, kaçış merdiveni güvenliğinin en önemli sorununu oluşturmaktadır.
Bina olağan merdiveninin "kaçış merdiveni" olarak tertiplenebilmesi bir çözüm şekli olabildiği haller için bir yapı yüksekliği limiti söz konusu değildir.
Anılan Yönetmeliğin "kaçış merdivenleri"ne ilişkin 39, 40, 41, 42, 43, 44, 45, 46 ve 47.maddeleri koşullarına uygun olarak, binalarda kaçış merdiveni (yangın merdiveni) veya binanın olağan merdiveninin kaçış merdiveni olarak tertiplenmesi tercih olunabilecektir. Kaçış merdiveni, yüksekliği 9,50 m. kadar olanlar istenirse dairesel, daha yüksek olanların ise, kollu tertiplenmesi gerekmektedir. Yönetmeliğin 48.maddesinde, yapı yüksekliği 30,50 m’yi aşan konut binalarında 2 bağımsız kaçış merdiveni zorunluluğu getirilmektedir. Yani, yapı yüksekliği 30,50 m'den az olan konut binalarında, yukarıda zikredilen 39 – 47. maddelerinden de anlaşılacağı üzere bir kaçış merdiveni öngörülmüştür. 48.maddenin ilk fıkrasında belirtilen konutlar için istisnai olarak normal bina merdiveninin kullanılmasına cevaz verilmiştir.
Yönetmeliğin 4.maddesine göre, yapı ruhsatı alınıp yapımı devam eden binalar "mevcut yapı" olarak kabul edilmiş, Geçici 1.madde, 4.madde kapsamı dışında kalan mevcut yapılarda yangına karşı alınması gerekli tedbirlerin ne kadar süre içerisinde alınması gerektiğine, Geçici 2.madde ise, yönetmeliğin yayım tarihinden önce yürürlüğe konulmuş olan imar ile ilgili mevzuatın bu yönetmeliğe uygun hale getirilmesine ilişkin süreye açıklık getirmektedir.
Dolayısıyla, yangın vukuunda insanların can kaybına uğramadan en az zararla kurtarılabilmelerini amaçlayan söz konusu yönetmelik uyarınca mevcut yapılarda; yönetmeliğin geçici maddeleri ile belirlenen süre içerisinde gerekli önlemlerin yukarıda açıklanan hususlar dikkate alınarak yerine getirilmesi, anılan yönetmeliğin "Kaçış merdivenleri"ne ilişkin koşullarına uygun olarak uyarlanmalarında herhangi bir sorun olmayacağı düşünülmektedir.
Bilgi alınmasını rica ederim.