T. C. Brüksel büYÜkelçİLİĞİ Tİcaret müŞAVİRLİĞİ
Yüklə 1,46 Mb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Yurtiçi İstihdam
- 3.3.4. Eğitim ve Kültür
- Belçika Eğitim Sisteminde Öğretim Kademeleri
- 3.3.5. Sosyal Güvenlik
- 4. GENEL EKONOMİK DURUM 4.1.GENEL DURUM 4.1.1.Genel Ekonomik Yapı
- Gıda maddeleri
- Avrupa Merkezleri
- Havacılık ve uzay sanayii
|
Kaynak: Belçika Merkez Bankası (http://www.nbb.be/belgostat/PublicatieSelectieLinker?LinkID=571000050|910000082&Lang=F) Tablo - 9: Yurtiçi İstihdamın Sektörel Dağılımı (1000 kişi)
Tablo 9’un incelenmesinden de anlaşılacağı gibi, yurtiçi istihdamın % 65’i hizmet sektöründe çalışanlardan oluşmaktadır. 3.3.4. Eğitim ve Kültür 1988 yılından itibaren, Belçika’da eğitim, dillere göre ayrılmış 3 bölgenin (Flaman, Valon ve Brüksel Bölgeleri) yönetimine bırakılmıştır. Ancak zaruri öğrenim yaşı, diplomalar için gerekli asgari standartlar gibi konular, bunun dışında tutulmuştur. Her bölge, kendi iç istihdam taleplerine göre, kendi eğitim sistemindeki öncelikleri belirleme hakkına sahiptir. Belçika’nın idari yapısı genel anlamıyla Federal Hükümet ile Fransız Toplumu Hükümeti ve Flaman Toplumu Hükümetinden oluşmaktadır. Federal Hükümet eğitim konusunda zorunlu öğrenim yaşlarını ve diploma verilme şartlarını belirler. Federal Hükümette ayrıca Eğitim Bakanlığı yoktur. Eğitim işleri Fransız Toplumu ve Flaman Toplumu Hükümetleri tarafından yürütülmektedir. Fransız Toplumunda eğitimden sorumlu 2 ayrı bakan görev yapmaktadır. Bunlar İlk Öğretim Bakanı, Orta Öğretim ve Özel Eğitim Bakanı ile Yüksek Öğretim Bakanıdır. Flaman Toplumu Hükümetinde ise bir eğitim bakanı bulunmaktadır. Belçika’nın Valon (Fransızca konuşulan) Bölgesindeki okullarda eğitim dili Fransızca, Flaman (Flamanca konuşulan) Bölgesindeki okulların eğitim dili Flamanca’dır. Brüksel’de ise hem Fransızca hem de Flamanca dillerinde öğretim yapan okullar bulunmaktadır. Öğretim metotları ve ders saatleri bölgelere göre değişebilmektedir. Belçika’da okullar devlet tarafından açıldığı gibi özerk kurum ve kuruluşlar tarafından da açılabilmektedir. Bu çerçevede okullar ; Belediye Okulları, Devlet Okulları ve Katolik (Dini) Okulları olarak sınıflandırılabilir. Bütün okullarda genel anlamıyla aynı öğretim programı ve çalışma planı uygulanmakta olup, okullar devlet tarafından denetlenmektedir. Söz konusu okulların giderleri devlet tarafından karşılanmaktadır. Belçika’da eğitim 6 yaşından 18 yaşına kadar bütün çocuklar için zorunludur. Ancak bazı öğrencilere 16 yaşından sonra tam gün eğitim yerine belli günler okulda yüzyüze eğitim, diğer günler staj yapma olanağı sağlanır.
Belçika eğitim sisteminde öğretim kademeleri ; Anaokulu, İlkokul, Orta Öğretim ve Yüksek Öğretim’den oluşmaktadır. - Anaokulu Anaokulu eğitimi zorunlu değildir. 2,5-3 yaşından başlayıp 6 yaşına kadar devam etmektedir. 1., 2. ve 3. sınıf olmak üzere üç yıldan oluşmaktadır. Anaokulu eğitimi zorunlu eğitim kapsamında olmadığı için devam zorunluluğu yoktur. Anaokulu eğitimi çağında çocuğu bulunan veliler, 2,5-6 yaşlar arasındaki çocuklarını istedikleri yaşta anaokuluna kayıt ettirme hakkına sahiptirler. Çocuğunu anaokuluna göndermeyen veli, çocuk 6 yaşına girdiği zaman doğrudun ilkokula göndermek zorundadır. Belçika’da anaokulları çoğunlukla ilkokulların bünyesinde bulunduğu gibi, bağımsız anaokulları şeklinde de olabilmektedir. Anaokulu eğitiminde, yaratıcı oyun şeklindeki eğitsel aktivitelerle grup çalışmaları yapılmasına ağırlık verilmektedir. Anaokulunun 3. sınıflarında, ilkokula hazırlık olması amacıyla okuma-yazma faaliyetleri de yapılmaktadır. - İlkokul İlkokulda öğretim süresi 6 yıl olup her çocuk için zorunludur. İlkokul eğitimi 6 yaşından itibaren başlamakta ve 12 yaşına kadar sürmektedir. Öğrencilerden hazırbulunuşluk düzeyi İlkokula başlayamayacak durumda olanların, Rehberlik Merkezinin görüşü alınarak bir yıl daha anaokuluna devam etmeleri sağlanır ve daha sonra ilkokula kayıt edilir. Ancak, bu durumda olan çocuklar zorunlu eğitim çağına girdikleri için anaokuluna devam ediyor olsalar dahi devam mecburiyeti vardır. Normal ilkokula devam edemeyecek engelli öğrencilerin öğrenim göreceği özel eğitim okulları da bulunmaktadır. İlkokullarda öncelikli olarak dil ve matematik öğretimine ağırlık verilmektedir. Ülke genelinde aynı müfredat programı uygulanmakla birlikte, okul müdürlüklerine öğretim metotlarını belirleme konusunda her geçen gün daha fazla serbestlik ve yetki verilmektedir. İlköğretimde yaygın olarak, öğrencilerin kendi ilgi alanları doğrultusunda, çevrelerini gözlemleyerek ve yaratıcı etkinliklere ağırlık verilerek eğitim yapılmaktadır. Aynı öğretim metodu orta öğretimde de uygulanır. - Orta Öğretim Belçika genelinde orta öğretim seviyesinde modern ve klasik olmak üzere iki ayrı öğretim sistemi uygulayan okullar bulunmaktadır. Klasik orta öğretim okulları üç yıllık orta okul ve üç yıllık liseler olmak üzere iki kademelidir. Genelde öğrenciler orta öğretimin birinci yılında genel, teknik, sanat ve meslek okullarından birini seçerler. Daha sonraki yıllarda okul türü değiştirmek kolay olmamaktadır. Öğrenciye daha fazla seçme hakkı tanıyan ve daha esnek olan modern sistem bütün devlet okullarında uygulanmaktadır. Modern orta öğretim okulları ikişer yıldan oluşan üç kademeden meydana gelmektedir. Orta öğretimin birinci yılında bütün öğrenciler aynı müfredatı takip etmektedirler. Görülen haftalık zorunlu ders sayısı 27-32 saat arasındadır. İlk iki yıl gözlem, takip eden iki yıl da ise üçüncü sınıfta seçilen bölümle ilgili eğitim verilmekte olup son iki yılda o bölümde uzmanlaşma eğitimi yapılmaktadır. Orta öğretimde öğrencilerin seçebileceği 24 ayrı bölüm bulunmaktadır. Öğrenciler yaptıkları bölüm seçimine göre orta öğretimi takiben üniversiteye devam edebilmekte ya da çalışma hayatına atılabilmektedir. Modern orta öğretim okullarında öğrenciler bölüm seçimlerini ; öğretmenlerinin değerlendirmeleri ile kendi tercih, yetenek ve başarıları doğrultusunda genel, teknik, sanat ya da meslek eğitimi şeklinde yaparlar. Seçilen her bölümde sınıflara göre verilmesi zorunlu olan ortak dersler de bulunmaktadır. Flaman Toplumu Hükümeti, modern ve klasik olmak üzere iki ayrı orta öğretim sisteminin yol açtığı güçlükleri ortadan kaldırmak amacıyla, iki sistemin olumlu yönlerini birleştiren tek bir orta öğretim yapısı oluşturmuş ve uygulamaya koymuş bulunmaktadır. Oluşturulan bu yeni yapının amacı ; öğrencilerin bölüm seçimini üst sınıflara bırakarak, daha sağlıklı bir seçim yapmalarına imkan vermektir. Bu çerçevedeki orta öğretim 3 yıllık orta okul ve 3 yıllık lise öğretiminden oluşmaktadır. Genel liseler, öğrencileri akademik yüksek öğretime hazırlamaktadır. Meslek liseleri ise tarım, ticaret, metal işleri, matbaa ve grafik sanatları gibi mesleki ağırlıklı eğitim vermektedir. Hem Flaman Bölglesinde hem de Valon Bölgesinde 6 yıllık meslek liselerini bitiren öğrencilerin, yüksek öğrenime devam edebilmek veya mesleki üst yeterlilik elde edebilmek amacıyla 7. sınıfı okumaları gerekmektedir. Teknik orta öğretimde ise daha çok yüksek öğretime yönelik akademik eğitim verilmekte olup aynı zamanda öğrenciler lise son sınıfta staj yaparak uygulamalı mesleki eğitim de alırlar. Güzel sanatlar liselerinde fazla bölüm bulunmamaktadır. En önemli üç bölüm müzik, beden eğitimi ve görsel sanatlardır. Öğrenciler bu alanlarda öğretmen olmak için yüksek öğretime devam edebilirler. - Çıraklık Eğitimi İlkokul diploması alan bir öğrenci, normal olarak orta öğretim birinci sınıf A bülümüne, ilkokul diploması alamayan bir öğrenci ise orta öğretim birinci sınıf B bölümüne başlar. Derslerindeki başarısızlık nedeniyle A bölümünden B bölümüne, derslerindeki başarı nedeniyle ise B bölümünden A bölümüne geçişler vardır. Çıraklık eğitimi ilkokuldan sonra 4 ya da 5 yıl sürmektedir. Çıraklık eğitiminde 16 yaşından sonra kısmi devam zorunluluğu olup haftada birkaç gün okulda yüzyüze eğitim, diğer günler ise çalışarak staj yapma olanağı tanınmaktadır. - Yüksek Öğretim Belçika’da 17 üniversite bulunmaktadır. Bunlardan 9’u Belçika Valon Toplumu, diğer 8’i ise Belçika Flaman Toplumu bölümündedir. Ayrıca, 59 yüksekokulun 30’u Fransızca konuşulan, 29’u Flamanca konuşulan bölgelerde kurulmuştur. 1. Yüksekokul Öğretimi Belçika’da iki çeşit yüksekokul öğretimi bulunmakta olup, bunlardan biri üniversite öğretimi seviyesindedir. Kısa süreli yüksekokul öğretimi üç, nadiren dört yıllık mesleki ağırlıklı önlisans programlarını kapsar. Bu programları bitirenler, Flaman bölgesinde ikinci sınıftan başlayarak üniversiteye geçebilirler. Valon kesiminde bu durum için ise üç ayrı seçenek vardır : Hazırlık sınıfı okumak, giriş sınavından geçmek veya üniversitenin ikinci kademesine (3. ya da 4. Sınıfa) doğrudan geçiş. Bu seçenekler öğrencinin önlisans diplomasının derecesine ve üniversitede seçtiği alana/bölüme göre değişkenlik gösterir. Uzun süreli yüksekokul öğretimi iki kademeyi kapsayan dört veya beş yıllık öğretim programları sunmaktadır. İlk iki yıl önlisans eğitimi olup takip eden iki veya üç yıllık öğretim sonunda lisans derecesi ya da mühendislik gibi mesleki ünvanlar alınır. Bu programlar üniversite seviyesinde olmakla beraber, üniversitelere göre daha çok bilimsel araştırma sonuçlarının iş hayatına uygulanmasına daha fazla ağırlık verirler. Uzun süreli yüksekokul öğretimi olarak isimlendirilen programları bitirenler bunu kredilendirerek üniversite eğitimine devam edebilirler. Flaman bölgesindeki üniversiteler, aynı alanda öğrenime devam etmek istenmesi durumunda, 4-5 yıllık yüksek okul öğrenimini en az 2 yıllık üniversite öğrenimi olarak kredilendirirler ve öğrenciler doğrudan üniversite öğretiminin ikinci kademesinden başlatılabilirler. Bazı istisnai durumlarda, sınava girerek veya üniversitenin kararıyla 3 yıllık kredilendirme yapılarak üniversite öğrenimine 4. yıldan başlamak mümkün olabilmektedir. Fransızca konuşulan bölgedeki üniversitelerde ise üç ayrı seçenek bulunmaktadır : Bir yıl hazırlık eğitimi görmek, giriş sınavından geçmek ya da doğrudan üniversite ikinci kademe eğitimen başlamak. Söz konusu üniversiteye geçişler diploma derecesine ve üniversitede seçilen bölüme bağlı olarak gerçekleşmektedir. 2. Üniversite Öğretimi 2004-2005 Öğretim yılından itibaren Bologne deklarasyonu uygulaması başlamıştır. Buna göre: Üniversite öğrenimi 3 yıllık bakalorya devresi, 2 yıllık master devresi ve 3 yıllık doktora devresi olarak düzenlenmiştir.
3. Özel Eğitim Özürlüler eğitimi, öğrencinin normal anaokuluna giriş yaşı olan 2,5-3 yaşında başlayıp, 21 yaşına kadar devam eder. Bir çocuk 2,5 yaşından itibaren her an için özürlüler anaokuluna kaydolabilir. Özürlüler ilkokulu eğitimi, normal olarak 6 yaşında başlar. Bu yaş süresi en fazla iki yıl ertelenebilir. Yani özürlüler ilkokulu eğitimine başlangıç yaşı sekiz yaşına kadar uzatılabilir. Bu geçişi öğretmenler kurulu ve rehberlik merkezinin tavsiye kararı belirler. Okul ve rehberlik merkezinin kararı ile özürlüler anaokul eğitiminden normal ilkokul eğitimine geçmek mümkündür. Özürlüler ilkokulu eğitimi normal olarak yedi yıl sürer. Yani çocuklar onuç yaşına kadar bu okula devam ederler. Orta öğretime geçiş bu okulda da iki yıl ertelenebilir. Özürlü öğrencilerin okullara taşınma işlemini yetkili makamlar üstlenmektedirler. Kaynaştırma eğitimi; bir özürü olmasına rağmen, normal eğitime devam eden öğrencilere verilen eğitimi içermektedir. Kaynaştırma eğitiminde; normal temel eğitim okulları ile özürlüler eğitimi okulları birlikte görev yapmaktadırlar. Böylece, özürlü öğrenciler, normal temel eğitim okulunda derslere ve faaliyetlere devam edebilirler. Kaynaştırma eğitimi geçici veya sürekli olabilir ve aynı zamanda derslerin ve faaliyetlerin sadece bir bölümünü veya tamamını kapsayabilir. 3.3.5. Sosyal Güvenlik Belçika’da sosyal güvenlik sistemi;
gibi toplumun her kesiminden gruplar arasındaki dayanışmaya bağlı bir sistemdir. Bu dayanışmanın sürekliliği için, çalışanların, gelirlerine göre kendi paylarına düşen miktarı ödemeleri gerekmektedir. Bu şekilde, bütün vatandaşların ortak sorumluluğu ve katkısı ile önemli bir finansman sağlanmış olmaktadır. Ayrıca, sendikalar, sosyal güvenlik kurumları ve işveren organizasyonları, sistem hakkında ortak karar almaktadır. Belçika sosyal güvenlik sistemi, 3 işlevi üstlenmektedir:
Klasik olan sosyal güvenlik sistemi, 7 bölüm içermektedir:
Bununla birlikte, “Sosyal Destek” adı verilen diğer Sosyal Güvenlik sistemi ise, yukarıda bahsedilen 7 bölüm kapsamında bulunmayan diğer vatandaşlar için yapılan sosyal yardımları içerir. Örneğin, engelli vatandaşlara yapılan ödemeler, yaşlı insanların gelirlerini garanti altına almak gibi. Sosyal güvenliğin finansmanı; maaşla çalışanlar, bağımsız çalışanlar ve memurlar için 3 ayrı şekilde yapılmaktadır. Her sistem, sosyal primlerin ödemesi üzerine kurulmuştur. Maaşla çalışanlar ve işverenler, kendi paylarına düşen primlerin ödemelerini ONSS-Sosyal Güvenlik Kurumu’na yapmaktadırlar. Bağımsız çalışanlar ise, kendi paylarına düşen primleri, kendi seçtikleri sosyal güvenlik fonuna yatırırlar. Eğer yerel yönetimlerde çalışmıyorlarsa, memurların prim ödemelerini işveren kurum yapmaktadır. 4. GENEL EKONOMİK DURUM
4.1.1.Genel Ekonomik Yapı Avrupa Birliği’nin kurucu üyesi olan Belçika, dünyanın en gelişmiş pazar ekonomilerinden biridir. Bununla birlikte bütçe sorunları, yaşlanan nüfus ve düşük istihdam oranı ülkenin gündemindeki en önemli sorunları teşkil etmektedir. Son yıllarda bütçe dengesinin sağlanmış olmasına rağmen kamu borçları hala yüksek seviyededir. Nüfus yoğunluğunun oldukça yüksek olduğu Belçika, 1800’lerde Avrupa kıtasında sanayi devrimini başlatan ülkelerin başında gelmektedir. Limanları, kanalları, demiryolları ve otoyo ağıyla son derece gelişmiş ulaşım altyapısı sayesinde Belçika sanayii, çevre ülkelerin sanayileriyle entegre olmuş durumdadır. İhracat, Belçika’nın gayrisafi yurt içi hasılasının üçte ikisini oluşturmaktadır. Daha çok, ithal edilen hammadde ve yarı mamullerin işlenerek ihraç edilmesi şeklinde bir dış ticaret yapısı söz konusudur. Artık ekonomik olarak kullanılabilir durumda olmayan kömürün dşında önemli bir doğal kaynağa sahip değildir. Bununla birlikte, çelik, tekstil, kimya, arıtma, gıda işleme, eczacılık, otomotiv, eletronik ve makina üretimi gibi geleneksel sektörler ekonomideki ağırlıklı yerlerini korumaktadır. Sanayinin kayda değer payına rağmen hizmet sektörü, GSYİH’nın yaklaşık % 75’ini oluşturmaktadır. Tarımın ekonomideki payı ise çok düşük bir orandadır. Birinci Dünya Savaşı’na kadar olan dönemde Fransızca konuşulan Valon bölgesi daha gelişmiş bir sanayiye sahip ve Flaman bölgelerinde ekonomi ağırlıklı olarak tarıma dayalı iken; savaş sonrasında bu denge değişmiş ve II. Dünya Savaşı sonrasında özellikle Brüksel ve Antwerp arasındaki Flaman bölgesinde hafif sanayiinin gelişiminin hızlandığı, burada petrokimya sanayiinin geliştiği görülmektedir. Başta çelik üretimi olmak üzere Valon bölgesinin eski ve geleneksel sanayileri rekabet güçlerini yitirmişler; 1980’ler ve sonrasında ülkenin ekonomik ağırlık merkezi Flaman bölgesine kaymıştır. Yabancı sermaye, Belçika ekonomisine önemli katkı sağlamaktadır. Özellikle ABD firmaları 1960’lardan bu yana hafif sanayi ve petrokimya endüstrilerinin gelişiminde önemli rol oynamışlardır. Belçika hükümeti de, yabancı sermayeyi, istihdamı geliştirici bir unsur olarak düşünmekte ve teşvik etmektedir. Ülkede yapılan yabancı yatırımlarda en büyük payı İngiltere, Almanya, Fransa ve Hollanda ve A.B.D. almaktadır. Yabancı sermayenin Belçika’yı seçmesindeki en önemli nedenler arasında ülkenin coğrafi konumu nedeniyle büyük pazarların ortasında yer alması, gelişmiş kredi, altyapı ve ulaşım olanakları, sermaye hareketlerindeki serbesti ile yetişmiş ve verimliliği yüksek işgücü olarak gösterilebilir. Ülkenin çok kültürlü yapısı ile, başta Avrupa Birliği olmak üzere pek çok uluslararası kuruluşa ev sahipliği yapması da yabancı yatırımcılar açısından önemli özelliklerindendir. Öte yandan, özellikle Belçika'daki işçi maliyetlerinin yüksekliği ve ülkedeki nispeten karmaşık bürokratik yapı doğrudan yabancı yatırımlar açısından olumsuz faktörler olarak değerlendirilebilir.
aylık döneme göre % 1.3 düşüş göstermiştir. Belçika Merkez Bankası tahminlerine göre GSYİH’daki düşüş 2009 yılında da devam edecektir. Ekonomideki duraklamada başı çeken unsur, zayıflayan dış talep ve avro’nun aşırı değerlenmesine paralel olarak yavaşlayan mal ve hizmet ihracı olmuştur. Yılın ilk döneminde yaşanan enflasyon artışı özel tüketimi engellemiş ve 2006’dan bu yana hız kesmeye başlamış olan konut yatırımlarını daha da azaltmıştır. Yurt içi istihdam rakamları 2008 yılı başlarına kadar tarihi seyrini büyük ölçüde korurken, ekonomik faaliyetlerdeki yavaşlamanın etkilerinin işgücü piyasasına yansıması yılın sonunu bulmuştur. Yılın ilk üç aylık döneminde istihdam edilen kişi sayısı 12 ay öncesine göre % 1.9 artarak 84.000 olmuş; son üç ayda ise bu oran % 1.2’ye düşmüştür. 2008 yılı ortalaması itibariyle istihdam edilen kişi sayısındaki artış, bir önceki yıldan 6.000 kişi daha az olmuş ve 72.000 kişi olarak açıklanmıştır. Hesaplamalara göre istihdam edilen nüfusun çalışma çağındaki nüfusa oranı 2007 yılında % 62, 2008 yılında ise % 62.5’tir. Global finans sisteminde yaşanan gerginlik, Belçika finansal sisteminde yer alan önemli kredi kuruluşlarını da karlılık ve likidite pozisyonları açısından olumsuz etkilemiştir. Belçika’nın en büyük iki kredi kuruluşu olan Fortis ve Dexia’da stabilizasyon, ancak sermaye enjeksiyonu yoluyla sağlanabilmiştir. Sektörün daha sonra karşılaşılması muhtemel şoklara karşı esnekliğini sağlamak üzere; bazı bankaların kısa vadeli borçlarının garanti altına alınması, mevduat sigortası kapsamındaki miktarın artırılması ve Belçika hükümetinin KBC grupta sermaye artışı taahhüdü gibi bir seri önlem alınmıştır. 11 Aralık 2008’de Belçika hükümeti, Avrupa Komisyonu tarafından yayımlanan eylem planı çerçevesinde, reel ekonominin finansal krizden zarar görmesini önlemeye yönelik tedbirleri içeren bir “Ekonomik İyileştirme Planı”nı kabul etmiştir. Planın amacı ekonomiyi canlandırmak ve tüketicinin satın alma gücünü artırmaktır. Hükümet aynı zamanda, sendikalar ve işverenler arasında daha önceden aktedilmiş ücret anlaşmalarında da bazı uyarlamalar yapmış; bu suretle çalışanların satın alma gücü indeksinin üzerinde götürü ücret almaları sağlanırken işverenin işgücü maliyetleri düşmüştür. Söz konusu planda öngörülen tedbirler için toplam olarak 2 milyar avro tahsis edilmiştir. Söz konusu meblağın bütçenin bir sonraki yıl açık vermesine yol açacağı açıklanmıştır. Plan’da öngörülen tedbirler özet olarak şunlardır:
Yüklə 1,46 Mb. Dostları ilə paylaş:
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||