T. C. Brüksel büYÜkelçİLİĞİ Tİcaret müŞAVİRLİĞİ
Yüklə 1,46 Mb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- HİZMETLER Bankacılık ve Sigortacılık
- Tablo - 14 : Belçika Konaklama Bina Sayısı ve Yatak Kapasitesi
- Tablo - 15: Gecelik Konaklama Sayısı (1000 kişi)
- Toplam 11.309 11.158 11.319
- Tablo - 16: Katı Yakıtlar Ülke Bilançosu (Birim: ktec)
- Tablo - 17: Petrol Ürünleri Ülke Bilançosu (Birim: ktec)
- Tablo - 18: Doğalgaz Ülke Bilançosu (Birim: ktec)
- Tablo - 19: Elektrik Ülke Bilançosu (Birim: ktec)
- 4.8. DOĞAL KAYNAKLAR VE MADENCİLİK
- 4.9. PARA VE SERMAYE PİYASALARI
- 5. EKONOMİK VE TİCARİ İLİŞKİLER 5.1. GENEL DURUM
- 5.2. ÖDEMELER DENGESİ VE SERMAYE HAREKETLERİ 5.2.1. Cari İşlemler Dengesi
- 5.2.2. Sermaye Hareketleri Sermaye hareketleri kalemi 2008 yılı sonu itibariyle - 1,9 milyar Avro fazla vermiştir. 5.2.3. Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımları
Telekomünikasyon Telekomünikasyon hizmetlerinin 1998 yılında özelleştirilmesine rağmen, sabit hatlı hizmetler halen, hisselerinin % 51’i devlete ait olan eski tekel operatörü Belgacom tarafından sağlanmaktadır. Cep telefonlarında ise 3 önemli operatör vardır: Proximus (Belgacom), Mobistar (France Télécom) ve BASE (KPN). Üçüncü nesil (3G) cep telefonu hizmetleri, 2003 yılının sonunda resmi olarak başlamıştır.
Ticari faaliyetlerin yürütülmesine ilişkin kurallar, 14 Temmuz 1991 tarihli “Ticaret Uygulamaları ve Tüketicinin Bilgilendirilmesi ve Korunması Hakkında Kanun” ile düzenlenmiştir. Gerek tüketici, gerekse ticari faaliyette bulunan gerçek veya tüzel kişiler bu Kanun çerçevesinde çeşitli haklara sahip oldukları gibi, belirli yükümlülükler de taşımaktadırlar. Kanun’da belirtilen kurallar iki ana hedef esas alınarak kurgulanmıştır: 1- Rekabetin ve ticari ilişkilerin hakkaniyete uygun olmasının sağlanması, 2- Tüketicinin korunması ve bilgilendirilmesi. Kanun esas olarak; fiyatın belirtilmesi, ticari promosyonların ne şekilde olabileceği, miktarın gösterilmesi zorunluluğu, reklam, özel satıiş yöntemleri, adil ticarete aykırı hareketler ve yaptırımları düzenlemektedir.
1990’lı yılların sonuna doğru Belçika banka ve sigorta sektörleri, Avrupa ve dünya seviyesinde rekabet edebilmek için ek yapılanmalara gitmişlerdir. Ancak, geleneksel bankacılık hizmetleri, özellikle 2001-2002 yıllarında, dünya borsalarında meydana gelen dalgalanmalardan fazlasıyla etkilenmiş ve bu zorluk, Belçika finans sektörünün, diğer benzer ülkelerdeki finans sektörlerinden daha iyi hale gelmesine sebep olmuştur. 1997 yılında, Hollandalı Internationale Nederlandse Groep (ING)’nin, Banque Bruxelles Lambert (BBL)’i ve ayrıca, 1998 yılında, Belçika-Hollanda Mali Hizmetler Grubu Fortis’in, Belçika’nın en büyük bankası Générale de Banque’ı satın alması ile, bankacılık sektöründe uluslararası şirket evlilikleri de meydana gelmiştir. Fortis, halihazırda yurtdışı yatırımlarını güçlendirmeyi amaç edinmiştir ve bu doğrultuda, 2005 yılında Denizbank’ı satın alarak Türk bankacılık pazarına da giriş yapmıştır. Ayrıca, Dexia da 2006 yılı içinde, Dışbank’ı satın alarak, Türk pazarına giren ikinci Belçikalı banka olmuştur. Bununla birlikte, 2008 yılında dünyada yaşanan finansal krizden Belçika bankacılık ve sigortacılık sektörü de önemli derecede etkilenmiştir. Belçika’da faaliyet gösteren dört büyük banka-sigorta grubundan ikisi olan Dexia ve Fortis, Lehman Brothers’ın iflasının ardından gelen türbülansa dahil olmuş, bir süre sonra onlara KBC ve Ethias da katılmıştır. Belçika hükümeti, bu durum karşısında finansal sistemin istikrarını sağlamak üzere, bir seri önlem almıştır. Bu önlemler başlıca üç unsurdan oluşmaktadır:
Belçika, geleneksel bir turizm noktası sayılmamaktadır. Deniz kıyısında bulunan ve konaklama otellerinin % 60’ını oluşturan oteller, genellikle yerli turiste hitap etmektedir. Bruges, Gent, Anvers ve Brüksel, gitgide daha fazla kısa kalış süreli turisti çekmektedir. Ancak, AB kurumlarının önemli sayıda iş ve resmi ziyaretçi tarafından ziyaret edilmesi sebebiyle, Brüksel, önde gelen uluslararası konferans merkezlerindendir. Özellikle Brüksel, Anvers ve Gent fuar alanlarında yıl boyunca düzenlenen uluslararası fuarlar da, Belçika turizmine katkı sağlamaktadır. Şehrin, kaliteli ve özellikli restaurantlarında sunulan birçok dünya mutfağı da önemli bir gelir kaynağı olmuştur. Londra ve Brüksel arasında hizmete girmiş olan Eurostar hızlı treni ile, yabancı turist sayısında artış görülmüştür. Tablo - 14 : Belçika Konaklama Bina Sayısı ve Yatak Kapasitesi
Kaynak: Belçika Ekonomik Bilgi ve İstatistik Genel Müdürlüğü Tablo - 15: Gecelik Konaklama Sayısı (1000 kişi)
Kaynak: Belçika Ekonomik Bilgi ve İstatistik Genel Müdürlüğü
Belçika, oldukça gelişmiş iş hizmet sektörüne sahiptir. Başta Brüksel bölgesi olmak üzere Belçika, AB kurumları ile bağlantılı birçok ticari, hukuki, mali danışmanlık hizmet sağlayıcılarına sahiptir. Birçok firma, AB kurumlarına yakın olmak amacıyla, Belçika’da ofis açmaktadırlar. Özellikle, koordinasyon, çağrı ve dağıtım merkezlerine sağlanan vergi indirim ve destekleri, Belçika’yı yabancı yatırımlar için daha da cazip hale getirmiştir.
Daha önce önemli bir kömür üreticisi olan Belçika, 1957 ve 1992 yılları arasında 120 kömür madenini kapatmıştır. Bunun sonrasında ülke büyük oranda (yaklaşık % 80) dış tedarikçilere bağımlı hale gelmiştir. Bugün Belçika, enerjisinin önemli kısmını ithal eden ülkeler arasındadır. Özellikle petrol ürünleri ve doğal gaz, kullanılan ve ithal edilen enerji kaynakları açısından ilk sırada yer almaktadır. Tablo - 16: Katı Yakıtlar Ülke Bilançosu (Birim: ktec)
Kaynak: Ekonomi, KOBİ’ler ve Enerji Bakanlığı Tablo - 17: Petrol Ürünleri Ülke Bilançosu (Birim: ktec)
Kaynak: Ekonomi, KOBİ’ler ve Enerji Bakanlığı Tablo - 18: Doğalgaz Ülke Bilançosu (Birim: ktec)
Kaynak: Ekonomi, KOBİ’ler ve Enerji Bakanlığı Tablo - 19: Elektrik Ülke Bilançosu (Birim: ktec)
Kaynak: Ekonomi, KOBİ’ler ve Enerji Bakanlığı Belçika’nın enerji politikalarında, 2001 yılında yapılan derin gözden geçirme sonrasında birçok olumlu gelişme olduğu gözlenmiştir. Elektrik ve doğal gaz piyasalarındaki reformlar ile; elektrik dağıtım sistem operatörü, kuzey sınırındaki elektrik iletim kapasitesinin belirlenmesinde pazar tabanlı mekanizmaların kullanılması, yeni piyasa aktörlerinin girmesi ve Belpex elektrik takas kurumunun gelişmesi gibi yenilikler elde edilmiştir. Belçika ayrıca, komşuları olan Fransa ve Hollanda ile, elektrik piyasalarının daha fazla entegre olması ve elektrik iletim kapasitelerinde gerçekleştirilen sınır ötesi ticaretin artırılması ve iyileşmesi amacıyla yakın olarak çalışmaktadır. Ayrıca, Belçika’nın federal bölgeleri de, Kyoto Protokolü kapsamında kendi üzerilerine düşen sorumlulukları yerine getirmek ve iklim değişimini önlemek için çaba göstermektedir. Belçika’nın elektrik üretiminin % 55’i, nükleer enerji kullanılarak sağlamaktadır. Ancak, 2003 yılında yürürlüğe konan bir yasa çerçevesinde Belçika’da nükleer enerjinin 2015 ila 2025 yılları arasında sonlandırılmasına karar verilmiştir. Nükleer enerjinin sonlandırılmasıyla arzda ortaya çıkacak boşluk, çeşitli enerji tasarrufları, elektrik ithalatı veya elektrik üretim kapasite artırımları ile doldurulmaya çalışılacaktır.
Belçika sürdürülebilir enerji verimliliği konusunda önemli potansiyele sahiptir. Ancak, enerji verimliliğini artırmaya yönelik önlemlerin ve politikaların uygulanmasında daha ciddi adımlar atılması, Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) tarafından da önerilmektedir. Enerji verimliliğini artırmak için bütün bölgesel ve federal hükümetler, öncelikle binalardaki enerji tasarrufunu artırmayı hedeflemektedirler. Bu konuda yayımlanan kanunlar, AB Binaların Enerji Performansı Direktifi ile uyumlu halde hazırlanmaktadır. Belçika’nın enerji tüketiminde, konut sektörünün önemi gözönüne alındığında, binaların enerji performanslarında uygulanan standartlar, sektörün verimliliğini artırmak ve AB standartlarına yakın hale getirmek amacıyla, oldukça önem arzetmektedir. Halihazırda ülkede gaz ve elektrik hizmetleri sağlayan Distrigas ve Electrabel şirketlerinin önemli hissedarı olduğu Belçikalı Suez firması, Belçika gaz sektöründe önemli bir role sahiptir. Şirket, Belçika doğal gaz giriş noktalarını kontrol etmektedir. Gaz stok kapasiteleri her yıl, Suez Grubu’nun isteği doğrultusunda belirlenmektedir. Ayrıca, Zeebrugge Limanı’ndan sağlanan transit geçişin kapasitesi de, uzun dönemli sözleşmeler ile Suez Grubunca denetlenmektedir. Bununla birlikte, Suez Grubu’nun, Belçika elektronik müşteri veri bankası, hizmet şirketleri ve dağıtım sistem operatörlerinin çoğunluğunu elinde bulunduran Fluxys’de de hisseleri bulunmaktadır. Bu durum, Suez’in rakiplerinin enerji piyasasına girişini zorlaştırmakta, dolayısıyla da Suez’in piyasadaki gücünü artırmasına sebep olmaktadır.
Belçika’nın yurtiçi gaz talebinin, önümüzdeki 10 yıl içinde, yıllık % 2,9 oranında artış göstermesi beklenmektedir. Belçika doğal gaz tüketiminde de artış beklenmektedir. Böylece artan doğal gaz tüketimi ve Belçika’nın, ülke içinde doğal gaz ağınının kalitesini elde etmek ve artırmak ve ayrıca, Belçika’yı komşularına bağlayan mevcut sınır noktasındaki iletim kapasitesindeki stratejik konumu, Belçika’yı, Avrupa’nın önemli doğal gaz transit geçiş ülkesi haline getirmektedir. Belçika, ayrıca elektrik piyasasıyla ilgili önemli değişikler yapmış ve 2007 yılından itibaren, tüketicilere, kendi elektrik sağlayıcılarını seçme imkanı tanımış, böylece piyasayı daha rekabetçi hale getirmede ilk adımı atmıştır. Halihazırda, elektrik tüketiminin % 90’dan fazlası, serbestleştirilmiş piyasa tarafından arzedilmektedir. Buna rağmen Belçika, elektrik piyasasını daha rekabetçi hale getirmeyi amaç edinmiş ve bu konuda, bütün bölgesel ve federal hükümetleri, piyasa kuralları ve regülasyonlarının uyumlu olmasını sağlayacak şekilde ortak çalışmalar yapmaya hız vermişlerdir. 4.8. DOĞAL KAYNAKLAR VE MADENCİLİK Geçtiğimiz yüzyılda, Belçika’nın bir çok sanayiinin gelişimini sağlamış önemli kömür madenleri, artık önemi yitirmiştir veya çıkarılması ekonomik olmamaya başlamıştır. Son kömür madeni de Flaman bölgesi yönetiminin maden sanayinden desteklerini tamamen çekme kararını takiben 1991’de işleme son vermiştir. Ardenler bölgesinde, eser miktarda demir, bakır, çinko, kömür, kurşun madenleri bulunmaktadır. 4.9. PARA VE SERMAYE PİYASALARI 2008 yılı, Ekonomik ve Parasal Birliğin 3. aşamasına geçildiği 1999 yılından bu yana Eurosistem’in en zor yılı olmuştur. Yılın ilk yarısında mal fiyatları artmaya devam etmiş, Haziran ayında enflasyon oranının %4’e ulaşmasının da ötesinde, ileriye yönelik enflasyon beklentilerini etkilemiştir. Aynı zamanda finans piyasalarında devam eden sorunlari reel ekonomide belirsizliğin hakim olmasına neden olmuş ve finansman imkanlarının daralması ekonomik aktiviteleri zora sokmuştur. Bununla birlikte, yılın ilk bölümünde ekonomik faaliyetler makul bir seviyede kalmış ve finans dışı sektöre verilen banka kredileri artmıştır. Bu çerçevede, 2008 yılının il yarısında Yürütme Konseyi ekonomik büyümedeki yavaşlama riskini dikkate alarak, fiyat istikrarına yönelik risklere dikkat çekmiş ve Haziran 2007’den bu yana sabit tuttuğu temel faiz oranını 3 Temmuz 2008’de % 4.25’e yükselmiştir. Ancak Eylül 2008’den itibaren, reel sektörün finansal krizden etkilenmesinin kaçınılmaz olduğunun ortaya çıkması ve Temmuz’dan itibaren fiyat seviyesinin düşmeye başlaması üzerine Avrupa Merkez Bankası Yürütme Konseyi temel faiz oranlarında ciddi indirimlere gitmiş ve Ekim-Kasım aylarında 50, Aralık’ta 75 puanlık indirimlerle yıl sonu faiz oranını % 2.50 olarak belirlemiştir. 5. EKONOMİK VE TİCARİ İLİŞKİLER 5.1. GENEL DURUM Belçika, ekonomik yapı itibariyle dış ticarete oldukça bağımlı olup; mal ve hizmet ihracatı, Belçika’nın GSYİH’nın % 80’ine tekabül etmektedir. Bunun yanısıra ülke, diğer AB üyesi ülkelere yönelik transit ve dağıtım merkezi olma özelliğini taşımaktadır. 2008 yılı ihracatı 323.3 milyar avro olmuştur. Bu rakam, 2007 yılına göre % 2.5’lik bir artışı ifade etmektedir. Diğer taraftan ithalat, 2007 yılına göre % 5.8 artarak 319.2 milyar avro olarak gerçekleşmiştir. Belçika 2008 yılında ihracatının % 77.1’ini, ithalatının da 70.3’ünü AB ülkeleriyle gerçekleştirmiştir. AB dışında en fazla ihracat yaptığı ülkeler ABD, Hindistan, İsviçre, Rusya ve Türkiye; en fazla ithalat yaptığı ülkeler ise ABD, Çin, Japonya ve Rusya olmuştur. 1990 yılında, dış ticaret ve ihracatın teşviki konuları kısmi olarak bölgesel yönetimlere devredilmiş ve Flaman bölgesi için Flaman Yatırım ve Ticaret Kurumu, Valon bölgesi için AWEX (Valonya İhracat ve Yatırım Ajansı) ve Brüksel bölgesi için Brussels Export kurulmuştur. 2002 yılında dış ticaretin yönetimi daha fazla bölgeselleştirilmiş ve yukarıda belirtilen bölgesel kuruluşların ihracatın teşviki ile ilgili yetkileri genişletilmiştir. Yine 2002 yılında, bölgesel dış ticaret otoriteleri ile koordinasyonu sağlamak üzere Dış Ticaret Ajansı kurulmuştur. 5.2. ÖDEMELER DENGESİ VE SERMAYE HAREKETLERİ 5.2.1. Cari İşlemler Dengesi Belçika hizmetler dengesinde, 1990’lı yılların ortalarından itibaren 2002 yılına kadar giderek artan bir eğilim görülmüş ve 2002 yılında bu denge, 2,3 milyar Avro olarak gerçekleşmiştir. 2003 yılında 1,5 milyar Avroya ani düşüş meydana gelse de 2004 yılından itibaren yeniden artış görülmeye başlanmıştır. 2007 yılında 6.2 milyar avro olarak açıklanan cari işlemler dengesi, 2008 yılında ithalatın ihracata göre çok daha hızlı artması sonucunda -6,8 milyar avro olmuştur. İşçi geliri hesabı, sürekli olarak net fazla vermektedir. Bunun sebebi de, Brüksel’de mevcut uluslararası kuruluşların, Belçika’daki çalışanlarına ödediği ücretlerdir. İşçi gelirlerindeki fazla, 2007 yılında 4,2 ve 2008 yılında 4,1 milyar avro olarak gerçekleşmiştir. Belçika, diğer birçok gelişmiş ülke gibi, cari transfer dengesinde açık yaşamaktadır. Bu açık 2007 yılında 5,6 milyar Avro olmuştur. 5.2.2. Sermaye Hareketleri Sermaye hareketleri kalemi 2008 yılı sonu itibariyle - 1,9 milyar Avro fazla vermiştir. 5.2.3. Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımları 1950lerden 1970li yıllara kadar Amerikan firmaları, Belçika’yı Avrupa’daki faaliyetleri için üs olarak görmüşlerdir. O dönemden itibaren birçok Fransız ve Hollanda firması da ülkeye daha fazla yatırım yapmaya başlamıştır. Bunun bir sonucu olarak da Belçika sanayi, daha çok yabancılar tarafından yönlendirilmiştir. 1990’lı yıllardan itibaren ise, başta Fransız ve Hollanda firmaları olmak üzere, yabancı yatırımcılar için finansal hizmetlerde yeni bir şirket alımı/evliliği akımı başlamıştır. Bu yeni eğilim, bir çok etkenle açıklanabileceği gibi, ilk başta gelen sebebin, mali konularda Avro uygulamasına geçilmesi ile başlamıştır. Bu şekilde kurulan önemli şirketler arasında, Belçika-Hollandalı Fortis, Belçika-Fransız Dexia ve KBC (mali hizmetlerde); Barco ve Agfa-Gevaert (görüntüleme); Bekaert (metal ve geliştirilmiş malzemeler); Belçika-Brezilaylı Inbev (içecek); Delhaize ve Colruyt (dağıtım) ve Janssen, Solvay, Omega Pharma ve Union Chimique de Belgique (UCB) (kimya ve ilaç) vardır. Yüklə 1,46 Mb. Dostları ilə paylaş:
|